Τη δεκαετία του 90, επισκέφτηκα με την δεκάχρονη, τότε, κόρη μου το περίφημο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι, την Πρωτεύουσα της Γαλλίας. Ένα Μουσείο εξαιρετικό από όποια πλευρά και να το δεις. Και γεμάτο με μοναδικά εκθέματα από όλο τον κόσμο και για κάθε γούστο.
Σταθήκαμε και εμείς με δέος, όπως και μέγα πλήθος επισκεπτών, απέναντι απότην... δική μας την Αφροδίτη της Μήλου. Ένα από τα σημαντικότερα αποκτήματα του Λούβρου. Και μένα αλλά και της μικρής δεν μας έκανε καρδιά να φύγουμε, να την χαιρετήσουμε την ξενιτεμένη μας πανέμορφη Θεά.
Αλλά και στο άλλο δικό μας άγαλμα, στην φτερωτή Νίκη της Σαμοθράκης, επιβλητική και αγέρωχη στην κορυφή της σκάλας, σταθήκαμε με δέος και συγκίνηση. Και από εκεί ψηλά που στεκότανε η ξενιτεμένη μας θεά, ήταν σαν να μας έγνεφε να στείλουμε τα χαιρετίσματα στο νησί της, την πανέμορφη Σαμοθράκη εκεί στο Βόρειο Αιγαίο πέλαγος.
Είδαμε και αλλά κομμάτια που έφυγαν με διάφορους τρόπους από τον τόπο τους και τώρα κοσμούν το διάσημο Μουσείο. Φροντισμένα με σεβασμό στην αξίακαι την ιστορία τους, αλλά μακριά από τον τόπο τους.
Μερικές ώρες αργότερα, με την κόπωση φανερή αλλά την ψυχή γεμάτη, σταθήκαμε να ξαποστάσουμε εκεί στην πυραμίδα της εισόδου.
-Σου άρεσαν όσα είδαμε στο Μουσείο σήμερα, ρώτησα την μικρή, θέλοντας να δω τις αντιδράσεις της. Για πες μου τι σου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση.
-Η Νίκη της Σαμοθράκης μου απάντησε χωρίς καθόλου να σκεφτεί. Όμως, μαμά, στην αρχή, όταν την είδα εκεί ψηλά, πάνω στα σκαλιά φοβήθηκα. Ήταν τόσο μεγάλη και φοβερή. Αλλά μετά μου πέρασε και την κοίταξα χωρίς να φοβάμαι. Ήταν σημαντική. Είδες πόσος κόσμος ήταν εκεί και την έβλεπε; Οι περισσότεροι νομίζω. Και την θαυμάζανε.
-Καλά, μόνο η Νίκη σου έκανε εντύπωση. Τρεις ώρες γυρνούσαμε και βλέπαμε τόσα σημαντικά εκθέματα. Τίποτα άλλο δεν σου έκανε εντύπωση; Δεν σου άρεσε δηλαδή η Αφροδίτη της Μήλου; Και τόσα άλλα Ελληνικά και ξένα;
-Και η Αφροδίτη μας μου άρεσε. Και είχε και εκεί πολλούς να την θαυμάζουν. Και μου άρεσε που θαύμαζαν ένα άγαλμα Ελληνικό. Όμως να σε ρωτήσω κάτι μαμά;
-Ναι, κοριτσάκι μου, ρώτησε με ότι θές και αν ξέρω θα σου απαντήσω.
-Υπάρχουν και σε άλλα Μουσεία στον κόσμο αγάλματα Ελληνικά, ή μονάχα εδώ στο Λούβρο.
-Αχ, κορίτσι μου, της απάντησα. Πονάει αυτό που ρωτάς. Σε όλα τα μεγάλα Μουσεία του κόσμου, εξέχουσα θέση έχουν γλυπτά, ανάγλυφα και χίλια άλλα που έχουν βρεθεί θαμμένα κάτω από την Ελληνική γή. Έργα σημαντικά των προγόνων μας που δυστυχώς ξενιτεύτηκαν σε δύσκολους καιρούς. Όταν κάποια στιγμή πάμε στο Βρετανικό μουσείο, εκεί να δεις τι γίνεται από Ελληνικά αντικείμενα. Εκεί είναι τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, εκεί η προτομή του Περικλή εκεί και μια από τις Καρυάτιδες τις όμορφες κόρες του Ερεχθείου. Και άλλα και άλλα. Και στη Γερμανία και στη Ρωσία και στην Αμερική και και και. Θα μας πάρει ώρες για να μιλήσουμε για όλα αυτά.
-Και πως τα απόκτησαν τα ξένα Μουσεία τα αγάλματα μας, συνέχισε απτόητη η μικρή.
-Αλλά τα αγόρασαν από εκείνους που τα έκλεψαν και τα έβγαλαν λαθραία από τη χώρα, άλλα τους τα «δώρισαν» κάποια ανθέλληνες και γενικά με ύπουλους και καθόλου σωστούς τρόπους, τις περισσότερες φορές, έφτασαν σε ξένους τόπους. Εκεί τα φρόντισαν με τον καλλίτερο τρόπο μια και γνώριζαν την αξία τους περισσότερο από κάποιους που λέγονταν Έλληνες και τώρα οι μεν επισκέπτες τα καμαρώνουν, τα δε Μουσεία θησαυρίζουν με τους κόπους των προγόνων μας.
Και τότε ήταν η στιγμή που έγινε η ερώτηση που με αποσβόλωσε.
-Εμείς μαμά, στην Ελλάδα, έχουμε κλεμμένα αγάλματα από άλλες χώρες στα Μουσεία μας όπως έχει το Λούβρο;
Τι να της απαντήσω; Με είχε φέρει σε δύσκολη θέση. Έτσι είναι τα παιδιά. Με την αλήθεια στο στόμα. Χαμογέλασα. Την κοίταξα στα μάτια και με ένα παράπονοστην ψυχή που προσπάθησα να μην βγει παραέξω απάντησα.
-Γιατί να κλέψουμε από άλλες χώρες; Έχουμε τόσα πολλά δικά μας! Και δεν έχουμε Μουσεία να τα βάλουμε να τα βλέπει ο κόσμος. Μουσεία χρειαζόμαστε και όχι να κλέψουμε αγάλματα. Έκλεβαν αυτοί που δεν είχαν δικά τους
Εκεί τέλειωσε η κουβέντα μας και φύγαμε για το ξενοδοχείο μας. Την άλλη μέρα μας... περίμενε η Γιουροντίσνευ!
Ένα χρόνο αργότερα, ανακοινώθηκε η απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού ότι θα γίνει πραγματικότητα το όνειρο και η απαίτηση του Σπαρτιατικού λαού για Αρχαιολογικό Μουσείο αντάξιο της ιστορίας της Σπάρτης, στο χώρο του εγκαταλελειμμένου παλαιού εργοστασίου του Χυμοφιξ, στην είσοδο της πόλης, ανάμεσα στον Ευρώτα και στην Αρχαία Σπάρτη. Και χαρήκαμε όλοι με αυτή την απόφαση.
Την Δευτέρα, 27 του Μάρτη του σωτήριου έτους 2017 συναντήθηκαν φορείς και αιρετοί και αρμόδιοι και αναρμόδιοι, για να συζητήσουν για το... ξεκίνημα της μελέτης (ή όπως αλλιώς το λένε) για την κατασκευή του Μουσείου στον χώρο του Χυμοφιξ.
Πέρασαν 22 χρόνια και δεν ξεκίνησε τίποτα. Κάτι ψιλογκρεμίσματα μέρους του κουφαριού του Χυμοφίξ και κάτι σγαρλίσματα από την Αρχαιολογία στον χώρο τριγύρω (προεκλογικά) και that’s all!
Eίναι «σαν να μην πέρασε μια μέρα». Βοήθεια μας!