Από τον Τάραντα της Κάτω Ιταλίας -αρχαίας αποικίας των σπαρτιατών- και με τελικό προορισμό την πόλη μας, ξεκίνησαν στις 13 Ιουνίου με ιστιοφόρο τρεις ιταλοί απώτατης ελληνικής καταγωγής. Σκοπός τους ήταν να επαναλάβουν, σε αντίστροφη φορά τώρα, το ταξίδι που είχαν κάνει οι προπάτορές τους πριν από 2.716 χρόνια.
Η δημοσιογράφος του «ΛΤ» Χριστιάνα Χιώτη συνάντησε τους μακρινούς ταξιδευτές στο λιμάνι του Γυθείου, όπου κατέπλευσαν δύο εβδομάδες αργότερα, μίλησε μαζί τους και τους συνόδευσε στην «ιερή» αποστολή τους.

Φορώντας ένα μαύρο μακό μπλουζάκι, με τυπωμένο σε αρχαιοελληνική γραφή το έμβλημα των ελλήνων της Δύσης (ΕΛΕΝΕΣ ΕΣΠΕΡΑΣ), ο Giovanni Orlando, γιατρός στο επάγγελμα, μας οδήγησε στο σκάφος τους. Εκεί ο Alessandro (καπετάνιος) και ο Peppe (γλύπτης) ξεκουράζονταν από το μεγάλο ταξίδι τους, καθώς απολάμβαναν έναν αυθεντικό εσπρέσο.

Καθίσαμε μαζί στην πρύμνη του ιστιοπλοϊκού. Μετά τις απαραίτητες συστάσεις και χωρίς να χάσει χρόνο, ο Giovanni ξεκίνησε την αφήγηση για τα ιστορικά γεγονότα που καθόρισαν την ύπαρξη της πόλης του Τάραντα, αλλά και των κατοίκων του.

«Ο Τάραντας είναι σήμερα μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ιταλίας, 200.000 κατοίκων, έντονα εκβιομηχανοποιημένη.
Στην αρχαιότητα όμως ο Τάραντας ή Τάρας υπήρξε μια από τις σπουδαιότερες αποικίες των ελλήνων στη μεσόγειο, η αδιαμφισβήτητη πρωτεύουσα της Μεγάλης Ελλάδος και η μοναδική αποικία που δημιουργήθηκε από τη Σπάρτη.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Ευσέβιο, ο Τάραντας ιδρύθηκε το 706 π.Χ. από το λακεδαίμονα Φάλανθο και ομάδα σπαρτιατών αποικιστών. Ο Φάλανθος φεύγοντας από τη Σπάρτη ζήτησε το χρησμό του μαντείου των Δελφών και εν συνεχεία με πλοία κατευθύνθηκε στη νότιο Ιταλία, όπου μετά από σωρία μαχών και κακουχιών εγκαθίδρυσε τον Τάραντα».

Σήμερα, 2.716 χρόνια μετά, οι ταραντίνοι σπαρτιάτες -όπως θέλουν να αυτοαποκαλούνται-, με έντονη την συνείδηση της εθνικής τους καταγωγής, αποφάσισαν να ξανακάνουν το ίδιο ταξίδι με αυτό που έκανε ο Φάλανθος αλλά αντίστροφα.
Το πλοίο τους ξεκίνησε από τον Τάραντα στις 13 Ιουνίου έπειτα από μια σεμνή και αρχαιοπρεπή τελετή. Αρχικά πήγαν στους Δελφούς, δεδομένου ότι το εκεί μαντείο είχε υποδείξει στους σπαρτιάτες την μετέπειτα αποικία τους, και μετά πήγαν στην Αθήνα, για να καταλήξουν πια στη μητέρα πατρίδα των προγόνων τους, τη Σπάρτη, να προσκυνήσουν και να τιμήσουν τη γη.
Οι τρεις τους δεν ταξίδεψαν μόνο από τον ιταλικό νότο μέχρι την πόλη μας, αλλά και από το 706 π.Χ. ως το σήμερα. Κατά τη διάρκεια του πλου τους, ο Giovanni, ο Alessandro και ο Peppe αντάλλασσαν ιστορικές πληροφορίες, ενώ συντροφιά τους είχαν πάντα ήχους και ακούσματα από την εποχή της Μεγάλης Ελλάδος.

«Το σπίτι όπου μεγάλωσα βρίσκεται ένα τετράγωνο μακριά από το Μουσείο του Τάραντα. Κάθε εβδομάδα συνήθιζα να το επισκέπτομαι και να θαυμάζω τα σπουδαία ευρήματα, βιώνοντας πάντα την ίδια συγκίνηση», εξομολογήθηκε ο Giovanni.
«Η αρχαία πόλη του Τάραντα -όπως και της Σπάρτης- έχει καλυφθεί από τη σύγχρονη πόλη, αλλά οι ανασκαφές, έχουν φέρει στο φως μοναδικά ευρήματα που δείχνουν το πολιτιστικό και καλλιτεχνικό επίπεδο της πόλης. Η τέχνη στην περιοχή της Απουλίας ξεπέρασε ακόμα και τα ελληνικά πρότυπα, δημιουργώντας δικές της εντυπωσιακές φόρμες και πρωτοπορώντας σε καλλιτεχνικές δημιουργίες. Στα τέλη του 5ου αιώνα η δημοκρατία επικράτησε στον Τάραντα, ο οποίος έφτασε στο απόγειο της ανάπτυξης του υπό τη διακυβέρνηση του φιλόσοφου Αρχύτα. Ονομαστά ήταν τα δύο αγάλματα του Ηρακλή και του Δία στην αγορά της πόλης, που έφτανε σε ύψος τα 18μ.».

Ο Giovanni κάνει μια παύση για να τονίσει: «Από μικρό παιδί είχα στόχο να επιστρέψω κάποια στιγμή στις ρίζες μου… Και να ‘μαι!».

Οι τρεις ιταλοί δεν ήρθαν στην Ελλάδα για να πάρουν, αλλά για να προσφέρουν στην πατρώα γη ιερά δώρα. Και το έπραξαν.

Την επομένη της συνάντησής μας στο Γύθειο, οι ταραντίνοι έφτασαν στον προορισμό τους. Αφού συναντήθηκαν με το δήμαρχο κ. Χρ. Πατσιλίβα και αντάλλαξαν δώρα και αναμνηστικά, με τη συνοδεία της δημοτικής συμβούλου κ. Μεταξίας Παπαποστόλου μεταβήκαμε στις Αμύκλες.

Εμφανώς συγκινημένος, ο Giovanni εισήλθε στον περιφραγμένο ναό του Απόλλωνα για να προσκυνήσει, πέφτοντας στα γόνατα και φιλώντας το χώμα. Αυτό που απέμενε πια για να ολοκληρώσει το στόχο του ήταν να φυτέψει τις τρεις μυρτιές που με επιμέλεια έφερε από τον Τάραντα.

Ως πιο ενδεδειγμένος χώρος κρίθηκε το παρτέρι της κεντρικής πλατείας, σημείο ορατό, όπου οι μυρτιές θα τύχουν της αρμόζουσας φροντίδας. Εκεί, ο ιταλός, χρησιμοποιώντας τα απαραίτητα σύνεργα, άνοιξε με τα χέρια του τους λάκκους για να τοποθετήσει τα δενδρύλλια, τα οποία πότισε με νερό από τον αρχαίο ποταμό του Τάραντα, Ευρώτα (σήμερα Galeso). Κάτω από αυτά έθαψε στο χώμα ένα μήνυμα: «Λακεδαίμον δάκρυε και γαύρος ίσθι. Των Θερμοπυλών το δαιμόνιον πέτεται υπέρ την Τάραντα. Η Λυσέα, ημερήρη αδελφή και αυτής εταίραι, τεθνήκασι σεβούσαι σου τους νόμους». Ήταν τα τελευταία λόγια των μοναχών του Τάραντα που έδωσαν τέλος στη ζωή τους προτού η πόλη πέσει στα χέρια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Οι ιταλοί είχαν φυτέψει άλλες τρεις μυρτιές στο μνημείο «donario tarantino» των Δελφών, ενώ στη Σπάρτη προσέφεραν ακόμη ένα λυχνάρι και λάδι από τον τόπο τους. Το μόνο που πήραν μαζί τους -πέρα από τις μοναδικές αναμνήσεις- είναι λίγες χούφτες χώμα, που θα προσφέρουν στο δήμαρχο του Τάραντα.

Κατά την επίσκεψή τους περιηγήθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο της σπαρτιατικής ακρόπολης, στάθηκαν με δέος μπροστά στο άγαλμα του Λεωνίδα και περιπλανήθηκαν στους δρόμους της σύγχρονης πόλης.

Έπειτα, επέστρεψαν στο Γύθειο για να πάρουν σιγά σιγά το δρόμο της επιστροφής.
Το ταξίδι πλέον ολοκληρώθηκε με την άφιξή τους στον Τάραντα. Οι ιταλοί -φίλοι μας πια- αισθάνονται συγκίνηση, αλλά και ευγνωμοσύνη για την εκπλήρωση της αποστολής τους. Σαν γνήσιοι απόγονοι σπαρτιατών, μπορούν να νιώθουν υπερήφανοι για το κατόρθωμά τους.

Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Δημήτρη Μιχαλόπουλο, διευθυντή του Ιδρύματος Ιστορίας του Ελευθερίου Βενιζέλου για την καθοδήγηση και τη φίλη Γεωργία Καραμπάτου, η οποία βοήθησε στην μετάφραση και τη φιλοξενία των επισκεπτών.
Ευχόμαστε στους «Ταραντίνους Σπαρτιάτες» καλή αντάμωση. Το ταξίδι τους θα μείνει στην ιστορία…