του Γιάννη Πανταζόπουλου
Ναι ή όχι στο ολικό lockdown; Μπορεί να έχει ισχύ ο «κόφτης» των SMS ή δεν μπορεί να εφαρμοστεί; Είναι αποτελεσματικό μέτρο η απαγόρευση στις έξι το απόγευμα; Γιατί το πρωί ανακοινώνεται ότι τα Σαββατοκύριακα απαγορεύεται το take away και το ίδιο μεσημέρι αναιρείται το συγκεκριμένο μέτρο; Κολλάει τελικά ο ιός στα μέσα μεταφοράς ή όχι; Και τι ισχύει με τα σχολεία; Είναι εστίες υπερμετάδοσης ή μπορούν να συνεχίσουν κανονικά τη λειτουργία τους; Αυτές είναι κάποιες από τις απορίες που μονοπωλούν κάθε μέρα τα παράθυρα των καναλιών χωρίς ουσιαστικές απαντήσεις από τα χείλη των ειδικών.
Δυστυχώς, το τελευταίο χρονικό διάστημα, η υγειονομική ενημέρωση, δημιουργώντας ένα αντιφατικό συνονθύλευμα, έχει καταλήξει ένα ατελείωτο πρωινάδικο. Αντικρουόμενες γνώμες που εκφωνούνται χωρίς φειδώ από τους τηλε-λοιμωξιολόγους, σύμφωνα με τον εύστοχο χαρακτηρισμό του κ. Μόσιαλου, και, φυσικά, δεν έχουν κανένα επιστημονικό αντίκρισμα παρά ενισχύουν τη σύγχυση της ελληνικής κοινωνίας. Από τον περασμένο Μάρτιο είδαμε και γνωρίσαμε πολλά μέλη της επιτροπής λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας, οι οποίοι μας διαφώτιζαν διαρκώς με τις τοποθετήσεις τους. Συγχρόνως, ακούγαμε με προσοχή και άλλα πρόσωπα του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού προσπαθώντας να κατανοήσουμε όλα όσα συνέβαιναν. Άλλωστε, βιώναμε κάτι πρωτόγνωρο. Ένας ιός έθεσε τα πάντα σε παύση.
Σταδιακά, όμως, ακολούθησε, από την πλειονότητα αυτών, ειδικών ή μη, ένας ορυμαγδός δηλώσεων στα ΜΜΕ που, αν μη τι άλλο, προκάλεσαν αναταράξεις και έναν ομιχλώδη δημόσιο λόγο προς τους πολίτες. Προσωπικά, αισθάνομαι ότι μετά από κάποιο σημείο το μόνο που ενδιέφερε πολλούς τηλε-γιατρούς ήταν ο θόρυβος και η viral διατύπωση μιας δραματοποιημένης πληροφόρησης.
Επί παραδείγματι, άκουσα να μιλά για την πορεία της πανδημίας στην Ελλάδα χθες η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών, Ματίνα Παγώνη. Σε ερώτηση αν φέτος θα γιορτάσουμε Πάσχα, εμφανίστηκε κάθετη, απαντώντας αρνητικά. «Όχι. Αφού το είπαμε. Θα είναι με μέτρα το Πάσχα. Ο στόχος πρέπει να είναι οι εμβολιασμοί, να τελειώσουμε τέλη Ιουνίου με τους εμβολιασμούς, να φτάσουμε στο 60%, να έχουμε μια σχετική ανοσία και σιγά σιγά να μειωθούν τα μέτρα. Για να μπορέσει η οικονομία το καλοκαίρι να σταθεί στα πόδια της και να προχωρήσουμε». Αναφορικά με το καλοκαίρι, δήλωσε ότι: «Θα κάνουμε λίγο καλύτερα από πέρυσι», προσθέτοντας πως «τον Σεπτέμβρη θα βγάλουμε τις μάσκες, αν όλα πάνε καλά, και θα είμαστε πολύ πιο ελεύθεροι. Αυτό όμως, αν προχωρήσουν οι εμβολιασμοί». Είναι ευδιάκριτο ότι τα υποθετικά «αν» καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος των λεγομένων της χωρίς καμία απολύτως επιστημονική τεκμηρίωση. Άραγε, ποιος ο λόγος αυτής της παρέμβασης; Πού στοχεύει; Τι εξυπηρετεί; Και σε τι βοηθά τους πολίτες; Βρισκόμαστε ακόμη στον Φεβρουάριο, χωρίς κανείς να γνωρίζει την εξέλιξη της πανδημίας, με τους εμβολιασμούς να καθυστερούν, και η κα Παγώνη κάνει εικασίες για το Πάσχα και το ερχόμενο καλοκαίρι.
Είναι λυπηρό ότι συγχρόνως και πολλά μέλη της επιτροπής έχουν συνεισφέρει σε αυτό το καθημερινό τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό αλαλούμ. Καθημερινά είμαστε θεατές αντιφατικών απόψεων και πρόχειρων αναλύσεων. Είναι γεγονός ότι στο πρώτο κύμα της πανδημίας ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας εξέφραζε αυτή την ενιαία και ψύχραιμη φωνή που μιλά όταν πρέπει, αναλύει επαρκώς όλα όσα συμβαίνουν και επεξεργάζεται τα επιστημονικά δεδομένα, πληροφορώντας τους πολίτες τι πρέπει να πράξουν. Έκτοτε, είδαμε μια παρέλαση από παρεμβάσεις λοιμωξιολόγων, οι οποίοι μιλούν ακατάπαυστα στους τηλεοπτικούς δέκτες και τις περισσότερες φορές επιδίδονται σε άστοχες προβλέψεις, λες και ο κορωνοϊός αποτελεί μέρος της αστρολογίας. Οι ώρες είναι δύσκολες και οφείλουν όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Προφανώς, μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρουν και οι συνάδελφοι μας δημοσιογράφοι, οι οποίοι επιμένουν συχνά όχι στο ουσιαστικό περιεχόμενο αλλά στις ειδήσεις με ελκυστικούς τίτλους.
Δεν είναι τυχαίο ότι κάποιοι καθηγητές ανακοίνωσαν ότι τις επόμενες μέρες θα τηρήσουν αφωνία, προκειμένου να μη συνεισφέρουν στον κατακερματισμό απόψεων και στην πολυφωνία των τηλε-γιατρών. Ενδεικτική, φυσικά, είναι και η δημόσια έκκληση του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, Άκη Σκέρτσου, ο οποίος σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ζήτησε από τα μέλη της επιτροπής, αλλά και από όσους έχουν δημόσιο βήμα, «να σεβαστούν την κούραση της κοινωνίας» και να «μην τρελαίνουν τον κόσμο με μέτρα». Αυτό που χρειάζεται τούτη τη στιγμή η κουρασμένη και θυμωμένη κοινωνία μας δεν είναι μια πολυμελής κακοφωνία αλλά ένας κεντρικός σχεδιασμός που θα εκφράζεται από ανθρώπους που γνωρίζουν. Οτιδήποτε άλλο είναι οφθαλμοφανές ότι εκφυλίζει κάθε έννοια υπακοής στα υγειονομικά μέτρα, επιφέρει διχογνωμίες και ακυρώνει όλα όσα έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα. Και το διαπιστώνουμε συνεχώς από τη χαλάρωση των υγειονομικών αντανακλαστικών μας. Η κοινή γνώμη δεν έχει ανάγκη από κραυγές σε τηλεοπτικά παράθυρα, ούτε κινδυνολογίες που πλήττουν το κύρος των επιστημόνων. Χρειαζόμαστε σαφείς οδηγίες, αξιόπιστες απόψεις και αδιαμφισβήτητους κανόνες. Η υγειονομική διαχείριση της πανδημίας απαιτεί πειθώ και όχι προσωπικές αναλύσεις των επιδημιολογικών δεδομένων. Όχι άλλες υπερβολές. Όχι άλλες ηχηρές παραφωνίες. Συμπληρώσαμε έναν χρόνο από το ξέσπασμα της πανδημίας. Οι αντοχές όλων δοκιμάζονται. Λίγη αυτοσυγκράτηση δεν βλάπτει.
