Γράφει ο Δημήτρης Μπαγιώκος
Μία από τις μικρότερες και άγνωστες οδούς της Σπάρτης είναι η Ικεσίου Λάτρη, που βρίσκεται στο ύψος του 1ου Δημοτικού Σχολείου, μεταξύ των οδών Πλατανιστά και Λυσάνδρου. Στον ταπεινό αυτό δρόμο ο περαστικός μεταφέρεται για λίγο σε παλαιότερες εποχές, αφού έχουν διατηρηθεί λίγα χαρακτηριστικά στοιχεία, όπως κάποια ισόγεια, αλλά περιποιημένα σπίτια.
Αυτό, όμως, που για μένα είναι πιο σημαντικό είναι η ονομασία της οδού, αφού τιμά ένα πρόσωπο άγνωστο στους περισσότερους από εμάς, τον Σμυρνιό Ικέσιο Λάτρη, στον οποίο, όμως, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η δημιουργία της νεώτερης Σπάρτης. Ο Ικέσιος Λάτρης, ως πρώτος διευθυντής της Νομαρχίας Λακωνίας μετά την απελευθέρωση, το 1833, αλλά και ως λάτρης του σπαρτιατικού ιδεώδους, υπήρξε θερμός εισηγητής στον Όθωνα της ίδρυσης της Σπάρτης και της παράλληλης μεταφοράς της έδρας από τον Μυστρά!
Θεωρώ ότι θα ήταν ωφέλιμο να αναφέρω λίγα στοιχεία από τη ζωή και το πολυποίκιλο έργο του Ικεσίου Λάτρη. Επίσης θα ήθελα να δω, επιτέλους, από όποια Δημοτική Αρχή προκύψει μετά τις εκλογές να θέσει ως στόχο την ανάδειξη μορφών, είτε από την αρχαιότητα, είτε από τη νεώτερη ιστορία της πόλης και – γιατί όχι – να δημιουργήσει ένα χώρο στην αναμορφωμένη Παλαιολόγου ή κάπου άλλου με προτομές αυτών των προσωπικοτήτων συνοδευόμενες από ενημερωτικές πινακίδες.
Ο Ικέσιος Λάτρης ή Λάτρις όπως συνήθιζε να γράφει ο ίδιος το επώνυμό του, ήταν λόγιος, αγωνιστής του 1821 και πολιτικός της Ελλάδας του 19ου αιώνα. Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1799. Ήταν γόνος της μεγάλης και επιφανούς οικογενείας των Λάτρηδων που είχε Κρητική καταγωγή και είχε προσφέρει στη πρωτεύουσα της Ιωνίας πολλούς γιατρούς και διανοούμενους.
Μετά την αποπεράτωση των γυμνασιακών του σπουδών στο Φιλολογικό Γυμνάσιο της Σμύρνης το 1818, όπου μαθήτευσε κοντά στον Κωνσταντίνο Οικονόμο των εξ Οικονόμων και τον Κωνσταντίνο Κούμα, στάλθηκε από τον πατέρα του και ιατρό Γεώργιο Λάτρη στο Παρίσι για να σπουδάσει ιατρική, ώστε να τον διαδεχθεί. Εκεί επηρεασμένος από τις διδαχές του Κοραή για το αρχαίο Ελληνικό κλέος επέλεξε το όνομα Ικέσιος , που άνηκε σε Σμυρναίο φαρμακολόγο του 1ου αι π.χ. και φωτογραφήθηκε με αρχαιοελληνική χλαμύδα.
Στο Παρίσι τον βρήκε το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης το 1821 που τον συντάραξε με αποτέλεσμα να διακόψει τις σπουδές του και να μεταβεί στην επαναστατημένη Ελλάδα. Υπηρέτησε σε διάφορα σώματα καπεταναίων μαζί με τον επίσης Σμυρνιό Ιωσήφ Πιττακό. Οι δυο τους αργότερα συνέβαλαν στην απελευθέρωση Ελλήνων, που είχαν αιχμαλωτιστεί από το Αιγυπτιακό στρατό του Ιμπραήμ. Αργότερα διετέλεσε ιδιαίτερος γραμματέας και σύμβουλος του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη. Το 1823 συνόδευσε τον Εμμανουήλ Τομπάζη στη Κρήτη σε μια προσπάθεια να ξεσηκώσουν το νησί και αργότερα το Φαβιέρο στη Χίο.
Μετά την απελευθέρωση διετέλεσε επίτροπος της κυβέρνησης παρά τω στρατάρχη Μαιζόν και το 1831 μέλος της επιτροπής χάραξης της οροθετικής γραμμής μεταξύ Οθωμανικής αυτοκρατορίας και Ελλάδος. Ακολούθως, ο Λάτρης διορίσθηκε διοικητής Θήρας, Μήλου και Πυλίας Το 1833 διορίσθηκε Διευθυντής της Νομαρχίας Λακωνίας με ετήσιο μισθό 3.600 δρχ. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη θέση αυτή εισηγήθηκε ένθερμα στον Όθωνα την ίδρυση της πόλεως της Σπάρτης και τη μεταφορά της έδρας από το Μυστρά.
Παράλληλα ασχολείται και με τη συγγραφή και την έκδοση εντύπων. Το 1863 εκλέχθηκε μέλος της Εθνοσυνέλευσης, ως πληρεξούσιος της Ελληνικής Κοινότητας Σμύρνης.
Μετά τη λήξη της θητείας του επιστρέφει στην αγαπημένη του Σμύρνη και ασχολείται με τη συγγραφή δημοσιεύοντας ιδιαίτερης αξίας κείμενα σε τοπικά περιοδικά και εφημερίδες, όπως η Αμάλθεια. Επίσης πρωτοστατεί στην υπεράσπιση της Σμυρναϊκής Εκκλησίας έναντι των διεκδικήσεων Ναών από τους Καθολικούς της Σμύρνης και προσπαθεί να εισαγάγει την μεταγλώττιση των τουρκικών τοπωνυμίων στα ελληνικά.
Ο Ικέσιος Λάτρης πέθανε στη Σμύρνη το 1881.
