Γράφει η Βίβιαν Στεργίου
Καθώς συγκροτείται πια η λαϊκιστική διεθνής, ένας άξονας αρχηγών που βλέπουν τις διεθνείς σχέσεις όχι ως αποτέλεσμα χειρισμών έγκριτων διπλωματών, λειτουργίας οργανισμών και εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, αλλά σαν συμφωνίες μεταξύ ηγετών που εχθρεύονται τον αντίλογο, σκεφτόμουν πως η εκλογή Τραμπ έχει προκαλέσει μία περίεργη αποχαλίνωση. Έτσι, παρατηρούμε στη χώρα μας μία έκρηξη ψευδούς πατριωτισμού που δεν έχει σχέση με την αγάπη για την πατρίδα, αλλά κυρίως με την αγωνία να αξιοποιηθεί το «momentum» για μία ακόμη στροφή στον ακροδεξιό λαϊκισμό.
Η πόλωση της συζήτησης δεν θέλει πολύ. Έτσι, τώρα έχουν φάει σκάλωμα με το woke-anti-woke διάφοροι άνθρωποι και έχουν αγωνία (που ο υπόλοιπος δυτικός κόσμος είχε περίπου το 2021). Θα ήθελα το ΕΚΠΑ να είναι Yale, μέσα από την ψυχή μου, αλλά δεν είναι. Αυτή η διαμάχη για τη «woke» νεολαία είναι από μετάφραση και φανερώνει τη διανοητική φτώχεια της χώρας μας, φτώχεια και υστέρηση που βρίσκει την έκφραση της στο γλωσσικό κενό. Η ελληνική γλώσσα στέκει αμήχανη στο θέμα «woke», γιατί η λέξη δεν λέει τίποτα για την ελληνική πραγματικότητα και η συζήτηση δεν έχει προκύψει από μία οργανική ανάγκη των ανθρώπων που μιλούν ελληνικά.
«Woke» ακούω, «campus» ακούω και τίποτα απ’ αυτά δεν βλέπω. Το πρόβλημα της δικής μας χώρας, εδώ, στην Ελλάδα, με τα πανεπιστήμια είναι το «woke»; Δηλαδή, αν το παιδί σας είναι να πάει σε μια σχολή ανησυχείτε μην τυχόν πέσει θύμα κάποιας σέχτας υπέρ των δικαιωμάτων των τρανς; Να σας πω κάτι τρομακτικό: όσα χρόνια σπούδαζα Νομική οι τουαλέτες δεν είχαν σαπούνι και χαρτί. Στη Νομική Αθηνών. Στο κέντρο της χώρας. Κάποια χρόνια δεν είχε και θέρμανση. Το πρόβλημά μας δεν ήταν αν θα είχαμε τουαλέτες ουδέτερες ως προς το φύλο. Δεν είχε σαπούνι.
Ας δούμε τα αληθινά προβλήματα που δεν λύνονται με λόγια και γι’ αυτό δεν θίγονται. Από πού ν’ αρχίσω; Από τους Καθηγητές που πληρώνονται ψίχουλα σε σχέση με τους (όχι καλύτερους) συναδέλφους τους στο εξωτερικό; Από τις αίθουσες που είναι κρύες και απεριποίητες, από την πλήρη κατάρρευση της κουλτούρας διαλόγου (οι φοιτητές άμα τους αφήσεις θα δαρθούν, ενώ έχουν μία θρησκευτικού τύπου πίστη στο «σωστό» και το «λάθος» «επιχείρημα»); Να μιλήσουμε για τα ναρκο-πάρκα γύρω από τις σχολές; Για τις υποχρηματοδοτημένες βιβλιοθήκες που συντηρούνται και υπάρχουν μόνο χάρη στη φιλοπονία και την αυτοθυσία μερικών αξιοπρεπών ανθρώπων; Να μιλήσουμε για ερευνητικά προγράμματα που χορηγούν χαμηλές αμοιβές σε ανθρώπους που καλούνται να κάνουν (και κάνουν!) υψηλού επιπέδου έρευνα; Για τη γραφειοκρατία και την καχυποψία που είναι εφιάλτης για το διδακτικό προσωπικό και τους φοιτητές;
Κυριαρχεί ένα απίστευτα καχύποπτο κλίμα στα ελληνικά πανεπιστήμια, αντί για το κλίμα διαλόγου, ελευθερίας της σκέψης και ανοιχτότητας προς κάθε είδους άποψη που προσδοκά κανείς από ένα «campus». Οι ομάδες αριστερά και δεξιά είναι μπετοναρισμένες όπως στα ριάλιτι τύπου survivor και τα παιδιά κατηχούνται και γαλουχούνται από διάφορους παραταξιακούς στο αληθινό μίσος για την άλλη άποψη. Μίσος, όχι αδιαφορία ή αντίρρηση. Μίσος. Μέσα στα αμφιθέατρα τρέμεις μην πεις καμιά «κοτσάνα» ή κάτι που δεν υιοθετεί ευθέως ο Καθηγητής, η τάδε πολιτική παράταξη ή το τάδε-συνήθως υπερμέτριο-εγχειρίδιο.
Α, ξέχασα, επίσης στην Ελλάδα στις περισσότερες σχολές δεν έχει campus. Άρα κανείς δεν θα βρει το παιδί σας να του μοιράσει φυλλάδιο για τα τρανς δικαιώματα, μπορεί, όμως, να το βρουν κανονικοί εγκληματίες απ’ αυτούς που αλωνίζουν γύρω από τις σχολές ή το χειρότερο είναι ότι θα το βρουν μέτρια μαθήματα και κάμποσοι αδιάφοροι καθηγητές (φυσικά υπάρχουν και οι λαμπρές εξαιρέσεις). Ένας Καθηγητής φιλοσοφίας στη Νομική έλεγε ότι δεν μπορούμε να βρούμε απαντήσεις, μόνο να θέτουμε διαρκώς ορθότερες ερωτήσεις. Το πρόβλημα με το «campus» είναι ότι κάμποσα παιδιά δεν ωθούνται προς τη διερώτηση εκεί μέσα, αλλά προς την πρόωρη σιγουριά.
Το πρόβλημα είναι που βγαίνοντας από το «campus» κάμποσοι καλοί θα εργαστούν ή/και θα ζήσουν στο εξωτερικό αφήνοντας πίσω στη χώρα συζητήσεις μεταφρασμένες και μίζερες, παρωχημένες. Το πρόβλημα είναι που το Πανεπιστήμιο δεν είναι το πεδίο απόλυτης ελευθερίας της σκέψης και ανένοχης πνευματικής περιπλάνησης, αλλά ένα πολωμένο, συχνά τοξικό πεδίο όπου κυριαρχεί η λογική της αγέλης και του Ιδρύματος σε πολλά επίπεδα.