Στη μνήμη Γιάννη Βοζόλα

Ο λαμπρός ιστορικός Πρωτοψάλτης του Αγ. Σπυρίδωνος Σπάρτης

Παρασκευή, 22 Μάιος 2020 12:12 | E-MAIL ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Στη μνήμη Γιάννη Βοζόλα

Του Ευάγγελου Μητράκου

Μέσα στην παραζάλη της πανδημίας του κορωνοϊού «έφυγαν» άνθρωποι αγαπημένοι, χωρίς να μπορέσουμε να τους πούμε το «ύστατο χαίρε» και πολλές φορές χωρίς, καν, να μάθουμε ότι «έφυγαν». Έτσι αθόρυβα «έφυγε», στις 14 Μαρτίου 2020, και ο Γιάννης Βοζόλας, ο «λαμπρός ιστορικός Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνος Σπάρτης».

Ο Γιάννης Βοζόλας γεννήθηκε το 1936 στη Σελλασία Λακωνίας και δεν έφυγε ποτέ από το χωριό του, το οποίο υπεραγαπούσε. Εκεί έζησε σαν παιδί, σαν νέος και, αργότερα, σαν άξιος και προκομμένος οικογενειάρχης, ασχολούμενος με την καλλιέργεια της γης. Από μικρός αγάπησε την εκκλησία και την ψαλτική και γι’ αυτό, παιδί ακόμα, ξεκίνησε μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής κοντά στον Ιωάννη Βουβαλίδη, μαθητή του μεγάλου διδασκάλου Δημ. Παναγιωτόπουλου – Κούρου από την Τρίπολη (1881-1975). Έκτοτε, η  μεγάλη αγάπη του για τη Βυζαντινή Μουσική και την Ψαλτική υπήρξε το πιο σημαντικό (ίσως) κομμάτι της ζωής του.

Στα 1959, ενώ υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία στη Θεσσαλονίκη, έγινε μαθητής, επί 8 μήνες, του Αθ. Καραμάνη (1911-2012), Μεγάλου Άρχοντος Πρωτοψάλτου και Διδασκάλου, εκ των κορυφαίων στην ιστορία της Ψαλτικής. Το 1963, μετά την απόλυσή του από το στρατό, επιδιώκοντας πάντα να γίνεται καλύτερος και να γνωρίζει σε βάθος την υψηλή Τέχνη της Ψαλτικής, συνέχισε τα μαθήματα της Βυζαντινής Μουσικής κοντά στον εκ Θηβών Θεολόγο Καθηγητή και Πρωτοψάλτη του Ιερού Ναού Α. Νίκωνος Σπάρτης Στυλιανό Μπονάνο. Με στέρεες γνώσεις πλέον και με μια εξαίρετη, κρυστάλλινη, αγέρωχη, βυζαντινή φωνή, ο Γιάννης Βοζόλας, διορίστηκε ως αριστερός ψάλτης στον Α. Σπυρίδωνα Σπάρτης, με δεξιό Πρωτοψάλτη τον Καλαβρυτινό. Απεχώρησε το επόμενο  έτος, αλλά επανήλθε το 1972 στο αριστερό αναλόγιο του Α. Σπυρίδωνος, με Πρωτοψάλτη (αυτήν τη φορά) τον εκ Πύργου Ηλείας Νικ. Κυριακόπουλο, από τον οποίο διδάχθηκε περισσότερα πάνω στη Βυζαντινή Μουσική, όπως και πολλοί άλλοι ψάλτες της Σπάρτης και της Λακωνίας. Το 1984 ο Γιάννης Βοζόλας έγινε πρωτοψάλτης του Α. Σπυρίδωνος, αναλαμβάνοντας το δεξιό αναλόγιο, θέση που κράτησε επάξια μέχρι τις 12 Ιουνίου 2016, οπότε και απεχώρησε, αυτοβούλως, μετά από 50, σχεδόν, χρόνια αφοσιωμένης θητείας και δημιουργικής προσφοράς. Την Κυριακή εκείνη, ο κυρ – Γιάννης, έψαλλε για τελευταία φορά ως πρωτοψάλτης στον κατάμεστο Α. Σπυρίδωνα και στο τέλος της Θ. Λειτουργίας δέχθηκε (μέσα από μια πολύ συγκινητική , λιτή και σεμνή εκδήλωση) την αγάπη, την ευγνωμοσύνη και τις ευχαριστίες του Ναού και της Ενορίας που πιστά και με ζήλο υπηρέτησε τόσα χρόνια, καθώς και του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Λακωνίας «Πέτρος ο Πελοποννήσιος» του οποίου υπήρξε ιδρυτής και Πρόεδρος.

Ο  Γιάννης Βοζόλας, παράλληλα με τα ψαλτικά του καθήκοντα στον Α. Σπυρίδωνα, δεν παρέλειπε να υπηρετεί (όταν είχε δυνατότητα) και την εκκλησία του αγαπημένου χωριού του, την Α. Τριάδα, αλλά και να παρίσταται και σε άλλους ναούς της Σπάρτης και της Λακωνίας, είτε ως προσκεκλημένος ψάλτης για να λαμπρύνει τις εορτές και τις πανηγύρεις, είτε για να συνδράμει του φίλους ιεροψάλτες των ναών. Επειδή η Βυζαντινή Μουσική και η Ψαλτική Τέχνη ήταν η διαρκής έγνοια και ο σκοπός της ζωής του, στις αρχές του 1970 (29-6-1970) ίδρυσε μαζί με άλλους Ιεροψάλτες τον Σύλλογο Ιεροψαλτών Λακωνίας "Πέτρος ο Πελοποννήσιος", του οποίου εχρημάτισε και Πρόεδρος. Ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Λακωνίας "Πέτρος ο Πελοποννήσιος" υπήρξε ένας Σύλλογος ο οποίος προσέφερε τα μέγιστα στη Βυζαντινή Μουσική, στον τοπικό πολιτισμό και στην τοπική Εκκλησία, γενόμενος, μεταξύ άλλων πολλών, φυτώριο ιεροψαλτών σε δύσκολες για τα αναλόγια εποχές. Κατά τις αέναες αναζητήσεις του στη Βυζαντινή Μουσική ο Γιάννης Βοζόλας «είχε συνδεθεί και συνέψαλλε ενίοτε με τον Στυλιανό Τσολακίδη (πρωτοκανόναρχο του Ιακώβου Ναυπλιώτη), διηγούμενος συχνά ιστορίες από αυτή την φιλία».

Ο Γιάννης Βοζόλας, ο αγαπημένος κυρ – Γιάννης όλων, υπήρξε ο τελευταίος της παλαιάς γενιάς των πρωτοψαλτών Σπάρτης, ένας σπάνιος άνθρωπος, με ήθος και απαράμιλλη αρετή, ένας υποδειγματικός οικογενειάρχης , ένας καλός, έντιμος και συνειδητός πολίτης κι Έλληνας, που όλη του η ζωή πέρασε μέσα από τον αγώνα των χεριών του και μόνο. Υπήρξε, συνάμα,  κι ένας κορυφαίος Ιεροψάλτης, αφοσιωμένος «ψυχή τε και σώματι» στο υψηλό λειτούργημά του. Πολλοί Σπαρτιάτες επέλεγαν να εκκλησιαστούν στον Α. Σπυρίδωνα, κι ας μην ήταν ενορίτες, μόνο και μόνο για να απολαύσουν την υψηλή ψαλτική τέχνη του κυρ – Γιάννη. Χαρακτήρας αδαμάντινος, σεμνός και ταπεινός, χωρίς έπαρση και αλαζονεία, δεχόταν με έκδηλη χαρά στο στασίδι του, όποιον ήθελε να ψάλει και να ισοκρατήσει και πάντα – διακριτικά και με τρόπο – γινόταν δάσκαλος δίνοντας προέκταση στο μέλλον της Ψαλτικής στη Σπάρτη. Πάντα, μετά το αναλόγιο, (απλός, καταδεκτικός, αυθόρμητος και ανοιχτόκαρδος ) δημιουργούσε ΚΑΙ εκτός Ναού  παρέες  της καρδιάς, γύρω από έναν καφέ ή ένα ποτήρι κρασί κι ένα μεζέ, με πολλή κουβέντα, που στο επίκεντρό της βρισκόταν πάντα η Πατρίδα, η Ορθοδοξία και η Ψαλτική.

Ο Γιάννης Βοζόλας, ο αγαπημένος κυρ – Γιάννης όλων, ο λαμπρός ιστορικός Πρωτοψάλτης του Α. Σπυρίδωνος Σπάρτης, έζησε όπως επιθυμούσε διακαώς η ψυχή του, υπηρετώντας την Εκκλησία και την Ορθοδοξία με μετερίζι το αναλόγιο, κι «έφυγε», πάλι όπως ποθούσε, «ανώδυνα, ανεπαίσχυντα και ειρηνικά» κυριολεκτικά «επί των επάλξεων»:

«Την Πέμπτη (12 Μαρτίου) ζήτησε από τον εφημέριο του χωριού του, τον παπά Νικόλα, να εξομολογηθεί. Εχθές, Παρασκευή Β' Χαιρετισμών, (13 Μαρτίου) καθαρός σαν να είχε βγει από την κολυμπήθρα, έψαλλε με παιδική χαρά και όρεξη ασυνήθιστη. Κατέβηκε μάλιστα - ενώ άλλες φορές έστελνε τα παιδιά του χωριού - και είπε το "Άσπιλε". Στο καφενείο που πήγε αμέσως μετά αισθάνθηκε αδιαθεσία. Τον πήρε ο γιος του και τον πήγε στο νοσοκομείο της Σπάρτης. Σήμερα το πρωί, παραμονή της εορτής των Λακώνων Αγίων, (14 Μαρτίου) έφυγε σαν πουλάκι αφήνοντας πίσω του ανάμνηση αγαθή».
(Ευάγγελος Θεοδώρου, Ιεροψάλτης – Συγγραφέας, ιστοσελίδα «ΨΑΛΤΙΚΗ»)

Ο Γιάννης Βοζόλας, πρότυπο χριστιανού και μέγας εκτελεστής της Ψαλτικής Παράδοσης, εκτός από παράδειγμα ζωής, άφησε πίσω του πλούσια παρακαταθήκη στους μεταγενέστερους, διαφυλάττοντας στη διάρκεια της μακράς και γόνιμης πορείας του, την παράδοση αιώνων.

Ας είναι η Μνήμη του αιωνία και η ψυχή του αναπαυμένη στην αγκαλιά του Κυρίου, στον οποίο αφιερώθηκε από παιδί, κάνοντας πράξη ζωής του:
«Άσω τω Κυρίω εν τη ζωή μου, ψαλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω…»

ΥΓ 1: Ευχαριστώ τον τέως Πρωτοψάλτη του Μητροπολιτικού Ι.Ν. Ευαγγελιστρίας Σπάρτης και τέως Χοράρχη του Μουσικού Συνδέσμου Λακωνίας «Πέτρος ο Πελοποννήσιος»  κ. Παναγιώτη Τζανάκο, ο οποίος, με αφορμή την αποχώρηση από το ψαλτήρι του Γιάννη Βοζόλα στα 2016, ανέβασε στο διαδίκτυο ένα «κείμενο καρδιάς» για τον στενό φίλο και συνάδελφό του, κείμενο από το οποίο «δανείστηκα» πολλά στοιχεία (βιογραφικά και άλλα) για τον κυρ – Γιάννη, ο οποίος υπήρξε και για μένα ένας αληθινός φίλος και δάσκαλος.

ΥΓ 2: Ευχαριστώ τον συμπατριώτη μας ιεροψάλτη – συγγραφέα Ευάγγελο Θεοδώρου για τις πρόσθετες πληροφορίες, σχετικά με τον κυρ- Γιάννη, στην ιστοσελίδα ΨΑΛΤΙΚΗ.
                              

Ενημερωθείτε για όλη την επικαιρότητα της Λακωνίας και όχι μόνο μέσα από τη συνεχή ροή του www.lakonikos.gr. Κάνετε like στη σελίδα και γίνετε μέλος στην ομάδα του lakonikos.gr στο Facebook για να μαθαίνετε τα νέα πρώτοι! Με το κύρος και την αξιοπιστία του "Λακωνικού Τύπου", της μοναδικής ημερήσιας εφημερίδας της Λακωνίας με ιστορία 23 και πλέον ετών

ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΟΛΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
του Ανδρέα Πετρουλάκη
Το κλίκ της ημέρας
του Ανδρέα Πετρουλάκη

Πρόσφατα Νέα

LINARDI
Koutsoviti