του Δημήτρη Μπαγιώκου*
Το 2020 αποτελεί μία χρονιά ορόσημο για τα εκκλησιαστικά και κοινωνικά δρώμενα του τόπου μας, αφού ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος συμπληρώνει σαράντα χρόνια καλλίκαρπης και πολύκαρπης αρχιερατείας. Σαράντα χρόνια ανύστακτης πνευματικής καθοδήγησης, αδιάλειπτης και πολυποίκιλης προσφοράς σε ανθρωπιστικό και κοινωνικό επίπεδο.
Το να επιχειρήσει κανείς να σκιαγραφήσει την πολυσχιδή προσωπικότητα και να καταγράψει με λεπτομέρεια το έργο ενός τόσο άξιου Ιεράρχη, είναι εξαιρετικά δύσκολο. Παράλληλα μία τέτοια προσπάθεια θα προσέκρουε στην ταπεινοφροσύνη του σεπτού Ποιμενάρχη μας, ο οποίος – παρά το χάρισμα του λόγου που τον διακρίνει – προτιμά να μιλά περισσότερο με πράξεις αγάπης. Για το λόγο αυτό, θα αρκεστούμε, στο συγκεκριμένο αφιέρωμα, σε μία αναδρομή στην πορεία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας, από τα παιδικά του χρόνια μέχρι και την ενθρόνισή του, καθώς και σε μία περιεκτική αναφορά στο τεράστιο τεσσαρακονταετές έργο του, με την ευχή στην καταγραφή αυτή να προστεθούν πολλές και σημαντικές ακόμα σελίδες τα επόμενα χρόνια επ’ ωφελεία του χριστεπώνυμου πληρώματος της τοπικής Εκκλησίας.
Παιδική ηλικία-Σπουδές: Την Τρίτη 16 Ιουλίου 1940, σε ένα όμορφο κεφαλοχώρι της Μεσσηνίας, την Βαλύρα, λίγο πριν ξεσπάσει ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος κι ενώ στην Ευρώπη ήδη ηχούν τα τύμπανα του πολέμου, γεννιέται το τρίτο, από τα συνολικά πέντε παιδιά, της οικογένειας του Αθανασίου και της Παναγιώτας Σπηλιώτη, που θα πάρει αργότερα το όνομα Κωνσταντίνος. Πρόκειται φυσικά για τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας.
Τα πρώτα χρόνια της ζωής του περνούν φτωχικά, αλλά γεμάτα αγάπη. Στο Δημοτικό σχολείο της Βαλύρας, ο μικρός Κωνσταντίνος διδάχθηκε τα εγκύκλια γράμματα. Τα χρόνια περνούν, ο Κωνσταντίνος μεγαλώνει και φτάνει η ώρα για την επόμενη βαθμίδα εκπαίδευσης. Οι σπουδές μεταφέρονται στο Γυμνάσιο της κωμόπολης του Μελιγαλά. Όλοι κάνουν λόγο για έναν άριστο μαθητή, που συλλέγει ‘’σαν το σφουγγάρι’’ ό,τι του προσφέρουν οι αξιόλογοι καθηγητές του.
Μεγάλη η δίψα για μάθηση, αλλά ακόμα μεγαλύτερη η αγάπη προς τον Θεό και την Εκκλησία. Αυτή η αγάπη οδηγεί τα βήματά του στην Αθήνα, όπου φοιτά στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1963 ο Κωνσταντίνος Σπηλιώτης παίρνει το πτυχίο του κι επιστρέφει στη Μεσσηνία. Έχει πια εδραιωθεί μέσα του η απόφαση να διακονήσει την Εκκλησία ως ιερομόναχος.
Τα πρώτα ιερατικά βήματα
Η μοναχική κουρά και η εις διάκονον χειροτονία του θεολόγου πια Κωνσταντίνου Σπηλιώτη δεν αργούν. Στις 12 Αυγούστου του 1964, ο ευσεβής και φέρελπις νέος εκάρη μοναχός στην γειτονική στο χωριό του ιστορική Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Βουλκάνου. Την επομένη ημέρα χειροτονήθηκε διάκονος από τον εκτελούντα εκείνη την εποχή χρέη Τοποτηρητή στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας, μακαριστό Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κυρό Ευστάθιο Ευσταθόπουλο, του οποίου και έλαβε το όνομα. Δάκρυα χαράς, συγκίνησης και ευγνωμοσύνης τρέχουν από τα μάτια του νέου μοναχού.
Μετά την εις διάκονον χειροτονία του, ο π. Ευστάθιος Σπηλιώτης υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας και ως καθηγητής του Ανωτέρου Εκκλησιαστικού Φροντιστηρίου Καλαμάτας.
Η Διακονία στην Ι.Μ Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως και η επιστροφή στην Ι.Μ.Μεσσηνίας
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κυρός Ευστάθιος Ευσταθόπουλος, έχοντας σε μεγάλη εκτίμηση το νέο διάκονο, επιμένει για την μετακίνησή του στην Ιερά Μητρόπολή του και τελικά την πετυχαίνει το 1966. Η εις Πρεσβύτερον χειροτονία του π. Ευσταθίου Σπηλιώτη τελείται στις 6 Δεκεμβρίου 1966, στον Μητροπολιτικό Ναό Μεγαλοπόλεως. Την ίδια ημέρα του απονέμεται το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτη.
Στην Ιερά Μητρόπολη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, ο Πανοσ. Αρχ. Ευστάθιος Σπηλιώτης υπηρετεί επί ένδεκα έτη με θαυμαστό ζήλο, σεμνότητα και αγάπη προς τον συνάνθρωπο. Επισκέπτεται, ως Ιεροκήρυκας, υπό αντίξοες συνθήκες, κάθε γωνιά της Μητροπόλεως μεταφέροντας τον Λόγο του Θεού στους ευλαβείς χριστιανούς, που διψούν να τον ακούσουν. Παράλληλα, για δύο χρόνια, υπηρετεί ως καθηγητής στην Επαγγελματική Σχολή Μεγαλοπόλεως.
Η ενδεκαετής αυτή πνευματική πορεία στην Ιερά Μητρόπολη Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως, που έχει οδηγήσει στην μέχρι και σήμερα στενή πνευματική σχέση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας με τους Γορτύνιους, ολοκληρώνεται το 1977, όταν ο δραστήριος Αρχιμανδρίτης προσεκλήθη από τον μακαριστό Μητροπολίτη Μεσσηνίας κυρό Χρυσόστομο Θέμελη, ως ιεροκήρυκας και Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας. Διορίσθηκε μάλιστα και Ηγούμενος στην Ιερά Μονή Βουλκάνου, που είναι και Μονή της μετανοίας του.
Η εκλογή στην Ι.Μ. Μονεμβασίας και Σπάρτης
Το 1980 χηρεύει η Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης, ύστερα από τον αιφνίδιο θάνατο του μακαριστού Μητροπολίτη κυρού Ιεροθέου Κυριαζόπουλου. Το όνομα του Πρωτοσύγκελλου της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας, που έχει γίνει ήδη ευρέως γνωστός για τα μελίρρυτα κηρύγματά του και την εν γένει προσφορά του στις δύο Μητροπόλεις που έχει διακονήσει, είναι μεταξύ των υποψηφίων.
Την Πέμπτη 28 Αυγούστου 1980 συνήλθε εκτάκτως η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την προεδρία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρού Σεραφείμ. Μεταξύ των θεμάτων είναι η πλήρωση του χηρεύοντος θρόνου της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης. Κατά τη μυστική ψηφοφορία καταρτίσθηκε το ‘’Τριπρόσωπο’’ στο οποίο περιελήφθησαν οι Πανοσ. Αρχιμανδρίτες Μάξιμος Ξύδας (τότε Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών) με 42 ψήφους, Ευστάθιος Σπηλιώτης με 38 και Θεόφιλος Σιμόπουλος με 8 ψήφους. Στην τελική φάση της εκλογής οι δύο Αρχιμανδρίτες, Μάξιμος Ξύδας και Ευστάθιος Σπηλιώτης, ισοψήφισαν λαβόντες από 34 ψήφους. Λόγω της ισοψηφίας εφαρμόστηκε η διάταξη του ισχύοντος Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος Ν590/77, σύμφωνα με την οποία μεταξύ πρεσβυτέρων προτιμάται ο έχων τα πρεσβεία. Νέος Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης εξελέγη ο Πανοσ. Αρχ. Ευστάθιος Σπηλιώτης.
Μετά την εκλογή, ο εψηφισμένος Μητροπολίτης εκλήθη στην αίθουσα Συνεδριών της Ιεραρχίας, για να εκφωνήσει το καθιερωμένο μικρό Μήνυμα, κατά την εκκλησιαστική τάξη. Το νέο Μητροπολίτη προσφώνησε ο μακαριστός Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου κυρός Σεραφείμ, ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων: ‘’Τόσον η ψηφοφορία, όσον και το καλόν όνομα το οποίον έχετε, εγγυώνται την αξίαν διαποίμανσιν της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης. Άξιος!’’.
Από την πλευρά του ο εψηφισμένος Μητροπολίτης, εμφανώς συγκινημένος, ευχαρίστησε τον Πανάγαθο Θεό, την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας και τον μακαριστό Πρόεδρό της για την εκλογή του. Παράλληλα ευχήθηκε να τον αξιώσει ο Θεός να αναδειχθεί αντάξιος της υψηλής αποστολής του.
Στη συνέχεια οι Συνοδικοί σύνεδροι κατήλθαν στο Συνοδικό Παρεκκλήσιο των Παμμεγίστων Ταξιαρχών της Ιεράς Μονής Πετράκη και τέλεσαν το Μέγα Μήνυμα του νέου Μητροπολίτη. Το αποτέλεσμα της εκλογής ανάγνωσε ο τότε Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου, Πανοσ. Αρχ. Ιερώνυμος Λιάπης, ο οποίος είναι ο νυν Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος.
Η εις Επίσκοπον χειροτονία
Την Κυριακή 31 Αυγούστου 1980 τελείται, με εκκλησιαστική μεγαλοπρέπεια, στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, η εις Επίσκοπον χειροτονία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Ευσταθίου, προεξάρχοντος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου κυρού Σεραφείμ και με τη συμμετοχή πολλών Μητροπολιτών. Στην τελετή παραβρέθηκαν προσωπικότητες της πολιτικής, υψηλόβαθμοι αξιωματικοί των Σωμάτων Ασφαλείας, λειτουργοί του δικαστικού κλάδου και πλήθος ευσεβών χριστιανών από την Αττική, τη Λακωνία, τη Μεσσηνία και την Αρκαδία.
Στην προσφώνησή του ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κυρός Σεραφείμ επισημαίνει μεταξύ άλλων: ‘’Τα προσόντα σου, τα ηθικά και πνευματικά, η ενάρετος ζωή και η κατά Χριστόν πολιτεία σου, όπως και η υπηρεσία σου εις δύο Μητροπόλεις, εις την Ιερά Μητρόπολιν Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως και εις την Ιεράν Μητρόπολιν Μεσσηνίας μέχρι χθες, ως Ιεροκήρυξ και Πρωτοσύγκελλος αυτής, εγγυώνται το λαμπρόν μέλλον σου ως Αρχιερέας και διαπιστούνται από τούδε την ικανή διαποίμανση της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης. Θεοφιλέστατε, μεταβαίνεις εις την έπαλξίν σου αυτήν την νέαν υπό συνθήκας όπου η Εκκλησία ημών – όπως και αι άλλαι Εκκλησίαι – βάλλονται σήμερον. Θα υπομείνης, όπως υπομένει η Εκκλησία – και γνωρίζει να υπομένει – και δεν θα λησμονείς ότι είσαι και Έλλην Ιεράρχης και δεν θα φεισθεί η Εκκλησία των στελεχών της αν ποτέ χρειασθεί να θυσιασθεί και πάλιν για να σώσει το Έθνος και δεν θα φεισθείς και συ ουδέ αυτής της ζωής σου, αν παραστεί ανάγκη’’.
Στην χειροτονητήρια ομιλία του ο σεπτός Ποιμενάρχης μας αναφωνεί εκ ψυχής ‘’Κύριε το έλεός σου μέγα επ’ εμέ’’, επισημαίνοντας ότι τον συνέχει βαθύ δέος αναλογιζόμενος ότι ο Πανάγαθος Θεός εναποθέτει στους ασθενείς ώμους του την υπεύθυνη λειτουργία της Αρχιερωσύνης. Παράλληλα ευχαριστεί, συγκινησιακά φορτισμένος, όλους όσοι τον στήριξαν κατά τη διάρκεια της μέχρι τότε ζωής του και τον ενίσχυσαν στην απόφασή του να υπηρετήσει το Ιερό Θυσιαστήριο. Ολοκληρώνοντας υπογραμμίζει, ότι με όλη του την ψυχή προσατενίζει προς τον Ιερό Κλήρο, τα Μοναστήρια και τον ευσεβή λαό της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης, μετά των οποίων από εκείνη τη στιγμή τον συνδέει δεσμός πνευματικής πατρότητας, διαβεβαιώνοντας ότι θα αναλώσει όλες του τις ψυχικές και πνευματικές δυνάμεις για να φανεί αντάξιος της εμπιστοσύνης και των χρηστών ελπίδων τους. Στην πορεία δεν διέψευσε αυτές τις ελπίδες ούτε μία στιγμή…
Η ενθρόνιση
Η ανυπομονησία του χριστεπώνυμου πληρώματος της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης να υποδεχθεί τον νέο πνευματικό του πατέρα έλαβε τέλος την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 1980. Την ιστορική αυτή ημέρα – ημέρα ορόσημο για τα εκκλησιαστικά και κοινωνικά δρώμενα του τόπου – η λακωνική πρωτεύουσα έζησε στιγμές αλησμόνητες! Ο ευαγής κλήρος, οι αρχές του Νομού, εκπρόσωποι φορέων και πλήθος λαού, τόσο από τη Λακωνία, όσο και από τους όμορους Νομούς, υποδέχθηκαν με πρωτόγνωρες εκδηλώσεις το νέο Μητροπολίτη, στον οποίο έχουν στηρίξει πολλά όνειρα και ελπίδες. Το αισθητήριο του ευσεβούς λαού και η ένθερμη υποδοχή προμήνυαν, κατά κάποιο τρόπο, την μετέπειτα θεάρεστη πορεία του και το πλούσιο πνευματικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό του έργο!
Στην συμβολή των οδών Παλαιολόγου και Λυκούργου ξεκινά η επίσημη υποδοχή. Τον σεπτό Ποιμενάρχη μας προσφωνεί ο τότε Δήμαρχος Σπάρτης κ. Νίκος Σαχάμης μεταφέροντας την αγάπη και την αφοσίωση των Σπαρτιατών στο νέο Μητροπολίτη. Ο Σεβασμιώτατος, συγκινημένος από τις εκδηλώσεις αγάπης του λαού, ανέφερε τη φράση, που έμελλε να χαραχθεί βαθιά στο μυαλό και την καρδιά όλων των ευλαβών χριστιανών της Μητροπόλεώς μας και να αποτελέσει οδηγό για ό,τι σπουδαίο θα ακολουθούσε: ‘’Μέχρι χθες ήμουν Μεσσήνιος, από σήμερα είμαι Σπαρτιάτης! Ήρθα στη Σπάρτη, όχι απλά για να ζήσω μαζί σας, αλλά για να δώσω ακόμη και το αίμα μου και να πεθάνω εδώ. Δώστε μου τα χέρια σας και πάρτε την καρδιά μου!’’.
Πραγματικά, από την πρώτη στιγμή, ο ευσεβής λαός της Μητροπόλεώς μας έδωσε με μεγάλη προθυμία τα χέρια του και ο Δεσπότης μας του το ανταπέδωσε πολλαπλώς, δίνοντάς του απλόχερα την καρδιά του γεμάτη με θυσιαστική αγάπη, το μυαλό, την πνευματική καθοδήγηση, την ηρεμία, την σταθερότητα, την παρηγοριά και τόσα άλλα που είχε ανάγκη.
Η πομπή συνέχισε την πορεία της φτάνοντας στον Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας, όπου τελέσθηκε η ακολουθία της ενθρονίσεως. Πρώτος μίλησε ο τότε Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, μακαριστός Μητροπολίτης Μεσσηνίας κυρός Χρυσόστομος και ακολούθησαν ο μακαριστός Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως κυρός Θεόφιλος, ο τότε Νομάρχης Λακωνίας κ. Κωνσταντίνος Βασιλείου και ο δήμαρχος Σπαρτιατών κ. Νίκος Σαχάμης.
Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κατά την τελετή ενθρονίσεως του ήταν μεστή νοημάτων και προάγγελος όσων θα ακολουθούσαν. Αρχικά έκανε τιμητική αναφορά στους προκατόχους του, οι οποίοι με το έργο τους φρόντισαν να θωρακίσουν πνευματικά τον ευσεβή λαό της ιστορικής Μητροπόλεώς μας. Ακολούθως εξέφρασε ευγνώμονες ευχαριστίες σε όσους του στάθηκαν, με οποιονδήποτε τρόπο, στην μέχρι τότε πορεία του, στους προλαλίσαντες και τον ευσεβή λαό για τις εκδηλώσεις αγάπης. Στη συνέχεια σκιαγράφησε τους βασικούς άξονες της αρχιερατείας του, οι οποίοι ήταν: η μέριμνα για τη νεολαία, η δημιουργία φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, η διαποίμανση ακόμα και στην πιο δύσβατη γωνιά της Μητροπόλεως και η ποιοτική παροχή πνευματικού έργου με τη συνδρομή του ιερού κλήρου και των μοναχικών αδελφοτήτων.
Το έργο των 40 ετών
Η μέχρι τώρα πορεία των τεσσάρων δεκαετιών αρχιερατείας του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Ευσταθίου απέδειξε ότι όχι μόνο δεν παρέκκλινε των στόχων που έθεσε στην χειροτονητήρια ομιλία του, αλλά φρόντισε να τους διευρύνει ξεπερνώντας κάθε αρχική προσδοκία. Ένα τεράστιο πνευματικό, φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο έχει μετατρέψει την Ιερά Μητρόπολή μας σε μία μεγάλη ‘’κυψέλη αγάπης και ανθρωπιάς’’. Ένα έργο το οποίο συνδράμουν ενωμένοι ο ευαγής κλήρος και ο ευσεβής λαός της τοπικής Εκκλησίας. Στο έργο αυτό αποφασιστικό ρόλο παίζουν και οι απόδημοι αδελφοί μας, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή της αρχιερατείας του Σεβ. Ποιμενάρχη μας και μέχρι σήμερα συμβάλλουν αποφασιστικά σε ό,τι καλό δημιουργείται ή σχεδιάζεται. Η αγάπη και η εμπιστοσύνη τους προς τον άξιο Ιεράρχη μας, τον οποίον θεωρούν τον ‘’συνδετικό κρίκο’’ με την Μητέρα Πατρίδα, εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως και συνεχώς! Μάλιστα προς χάριν των ομογενών και με κίνητρο την αγάπη του προς αυτούς, πραγματοποίησε υπερπόντια ταξίδια σε Αμερική, Καναδά και Αυστραλία.
Το πολυποίκιλο αυτό έργο είναι αδύνατο να καταγράψουμε στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου. Θα κάνουμε, όμως, μία αναφορά στις βασικότερες πτυχές του:
Όσον αφορά το εκκλησιαστικό έργο, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας αρχικά ολοκλήρωσε το Επισκοπείο και τα Γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως, που παρέλαβε από τον προκάτοχό του μακαριστό Μητροπολίτη κυρό Ιερόθεο Κυριαζόπουλο.
Ακολούθησε, η αποπεράτωση και τα εγκαίνια του μεγαλοπρεπούς Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Σπάρτης. Συνολικά έχει εγκαινιάσει 200 Ιερούς Ναούς, ενοριακούς, παρεκκλήσια ή εξωκκλήσια, με τελευταίο αυτόν του Αγίου Παϊσίου στην Ελίκα, ενώ έχει τελέσει τα θυρανοίξια σε 18 Ιερούς Ναούς της Ιεράς Μητροπόλεως μας.
Στο πλαίσιο της πνευματικής ποιμαντορίας του, δημιούργησε κύκλους μελέτης Αγίας Γραφής και εσπερινές ομιλίες σε πολλές Ενορίες. Καθιέρωσε τον εορτασμό των Λακώνων Αγίων, την Β΄ Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής στον Ι.Ν Αγίου Νικολάου Σπάρτης, καθώς και άλλες εορτές, με σκοπό την πνευματική ενίσχυση των χριστιανών. Παράλληλα φρόντισε, σε κάθε γωνιά της Μητροπολιτικής μας περιφέρειας, να εορτάζονται οι τοπικές πανηγύρεις με εκκλησιαστική μεγαλοπρέπεια, όπως αρμόζει στον ιστορικό μας τόπο.
Επιπλέον, από το ξεκίνημα της αρχιερατείας του και μέχρι σήμερα, περιοδεύει, τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο, σε όλες σχεδόν τις περιοχές, ακόμη και τους απομακρυσμένους οικισμούς, ιεροπράττοντας και κηρύττοντας ανελλιπώς, έτσι ώστε να βρίσκεται κοντά και στον πιο απομακρυσμένο πιστό της τοπικής Εκκλησίας.
Ίδρυσε και εγκαινίασε 28 ενοριακά Κέντρα Νεότητος στη Σπάρτη και στην περιφέρεια, έκτισε και εγκαινίασε 30 Ιερατικές Στέγες, ώστε σήμερα η Μητρόπολη να διαθέτει 70 ιερατικές στέγες για την εξυπηρέτηση των ιερατικών οικογενειών. Χειροτόνησε 134 νέους κληρικούς, οι οποίοι διακρίνονται για το ήθος, τη μόρφωση και την αγάπη τους προς το Ιερό Θυσιαστήριο. Ο Σεβασμιώτατος, ως πνευματικός πατέρας, φροντίζει να είναι πάντα δίπλα στους ίδιους και τις οικογένειές τους ενισχύοντάς τους πνευματικά, ώστε να φέρουν με επιτυχία την ύψιστη αποστολή τους. Επίσης η Ιερά Μητρόπολή μας, με πρωτοβουλία του σεπτού Ποιμενάρχη μας, πραγματοποιεί σε ετήσια βάση ιερατικά συνέδρια, αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα, με στόχο την καλύτερη δυνατή κατάρτιση των κληρικών της.
Κατά τη διάρκεια της αρχιερατείας του, εγκαταστάθηκαν αδελφότητες και ανακαινίστηκαν ριζικά οι Ιερές Μονές Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, Αγίων Αναργύρων Πάρνωνα και Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ιέρακα. Εργασίες ανακαίνισης σημειώθηκαν και στην ιστορική Ι.Μ Ζερμπίτσης. Επίσης αναστηλώθηκε η Ιερά Μονή Γόλας, ενώ αυτό το διάστημα εξελίσσονται τα δύσκολα εγχειρήματα της αναβίωσης της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννη θεολόγου στον Χάρακα και της λειτουργίας της νέας Ιεράς Μονής του Οσίου Θωμά του εν Μαλεώ.
Επί των ημερών του σεπτού Ποιμενάρχη μας ανεγέρθηκε και περατώθηκε, με εξ ολοκλήρου χρηματοδότηση του ευπατρίδη και φιλανθρώπου αειμνήστου Ηλία Ζήτη, ένα καλαίσθητο κτίριο στη Σπάρτη, παραπλεύρως του Επισκοπείου, που ονομάστηκε ‘’Νεανική Γωνιά’’, προοριζόμενο αρχικά για το νεανικό έργο της Μητροπόλεως, το οποίο παρεδόθη επί σειρά ετών, άνευ ενοικίου, για την λειτουργία της Πανεπιστημιακής Σχολής της Σπάρτης. Το κτίριο αυτό εγκαινιάσθηκε σε μεγαλοπρεπή τελετή, με την παρουσία του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρού Χριστοδούλου, στις 25 Νοεμβρίου 1998, σε μια σημαντική ημέρα για την πόλη της Σπάρτης και τον Νομό Λακωνίας, αφού εορτάζονταν τα χίλια χρόνια από την κοίμηση του πολιούχου Οσίου Νίκωνος του Μετανοείτε. Στο συγκεκριμένο κτίριο πλέον στεγάζονται η Εκκλησιαστική Βιβλιοθήκη, το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης, το Ραδιόφωνο της τοπικής Εκκλησίας, η Σχολή Βυζαντινής Μουσικής ‘’Πέτρος ο Πελοποννήσιος’’ και οι κατηχητικές συντροφιές του Μητροπολιτικού Ναού.
Ο Σεβασμιώτατος, οδηγούμενος από την αγάπη του στα γράμματα, δημιούργησε μία αξιόλογη Εκκλησιαστική Βιβλιοθήκη στη Σπάρτη, που διαθέτει χιλιάδες τίτλους ποιοτικών και σπάνιων βιβλίων, καθώς και άλλες βιβλιοθήκες στα Ενοριακά Πνευματικά Κέντρα. Παράλληλα ανέπτυξε σημαντική εκδοτική δραστηριότητα με έκδοση βιβλίων πνευματικής οικοδομής του ιδίου (34 συνολικά), αλλά και προσοντούχων κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως, καθώς και εγκολπίων ημερολογίων. Επίσης, η Ιερά Μητρόπολή μας ανελλιπώς εκδίδει το περιοδικό «Όσιος Νίκων ο Μετανοείτε».
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας εξ αρχής έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην δημιουργία φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, που θα φιλοξενούσαν εμπερίστατους συνανθρώπους μας, ΑΜΕΑ και ηλικιωμένους, παρέχοντάς τους ζεστή φιλοξενία και ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Έτσι θεμελίωσε και εγκαινίασε το Ίδρυμα Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων και ΑΜΕΑ «Ο Άγιος Παντελεήμων – Άσυλο Ανιάτων» στη Μαγούλα, ένας ‘’Αντικαιάδας’’ με ευρωπαϊκές προδιαγραφές που περιθάλπει 100 τροφίμους.
Ίδρυσε και εγκαινίασε το υπερσύγχρονο «Κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας Ημερησίας Νοσηλείας», το οποίο λειτούργησε επί δωδεκαετίας αυτόνομα (2001-2013) και πλέον αποτελεί πτέρυγα του Ασύλου Ανιάτων Σπάρτης.
Ίδρυσε και εγκαινίασε την «Σχολή Καταρτίσεως Ατόμων με ειδικές ανάγκες», που στεγάζεται στο Άσυλο Ανιάτων Σπάρτης. Στην Σχολή φοιτούν 40 μαθητές εκ των οποίων οι 20 είναι τρόφιμοι του ιδρύματος και οι υπόλοιποι εξωιδρυματικοί, οι οποίοι μεταφέρονται δωρεάν καθημερινά με ειδικό όχημα.
Κατά τα έτη της προεδρίας του, αποπεράτωσε και εγκαινίασε το δεύτερο όροφο του Γηροκομείου Σπάρτης ‘’Άγιοι Ανάργυροι’’ και τριπλασίασε τον αριθμό των περιθαλπομένων γερόντων
Επίσης, οραματίστηκε και αποπεράτωσε (με χρονική σειρά) το Ίδρυμα περιθάλψεως ηλικιωμένων ατόμων «Ο Άγιος Αθανάσιος» Νεαπόλεως, το Ίδρυμα περιθάλψεως χρονίως πασχόντων, ηλικιωμένων και ΑΜΕΑ «Η Αγία Παρασκευή» Μολάων και το Ίδρυμα περιθάλψεως ηλικιωμένων και ΑΜΕΑ Ελίκας «Ο Άγιος Χαράλαμπος», το οποίο ανοικοδόμησε εκ θεμελίων και με σύγχρονες προδιαγραφές το Ίδρυμα ‘’Σταύρος Νιάρχος’’.
Θεμελίωσε και εγκαινίασε, στον πανέμορφο ορεινό οικισμό Ταϋγέτης Μυστρά, τις «Νεανικές Κατασκηνώσεις» που φιλοξενούν κάθε καλοκαίρι 500 παιδιά Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου καθώς και φοιτητές.
Επίσης θεμελίωσε και εγκαινίασε στο Παλαιόκαστρο Νεαπόλεως, τις «Κατασκηνώσεις για Άτομα με ειδικές Ανάγκες». Οι εγκαταστάσεις χρησιμοποιούνται επίσης για την φιλοξενία ιερατικών οικογενειών και ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων.
Θεμελίωσε και λειτουργεί στη Σπάρτη τον Βρεφονηπιακό Σταθμό «Ο Άγιος Βασίλειος», που ανεγέρθηκε με εξ ολοκλήρου χορηγία της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς και τον Βρεφονηπιακό Σταθμό «Παναγία Χρυσαφίτισσα» στη Μονεμβάσια, που ανεγέρθηκε με δαπάνες της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
Η μέριμνα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας για τους νέους και τις νέες του τόπου μας δεν εξαντλείται, όμως, με την λειτουργία των Κατασκηνώσεων και των Βρεφονηπιακών Σταθμών. Έχει αναδιοργανώσει, σε συνεργασία με τους κληρικούς και με καταρτισμένους λαϊκούς, τις κατηχητικές συντροφιές σε όλη την Μητροπολιτική μας περιφέρεια, τις οποίες επισκέπτεται συχνά, ενώ πραγματοποιεί, μέσω του δραστήριου Γραφείου Νεότητας, πολλές εκδηλώσεις πνευματικού, ενημερωτικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα.
Ίδρυσε και εγκαινίασε το Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», το οποίο εξυπηρετεί κάθε χρόνο εκατοντάδες οικογένειες και μοναχικά άτομα, στα οποία προσφέρεται, με επιστημονικό και εθελοντικό προσωπικό, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τροφή, καθαριότητα και συντροφιά.
Κομβικό ρόλο, για την θεραπεία των αναγκών εκατοντάδων αναξιοπαθούντων συνανθρώπων μας, διαδραματίζει και το «Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο», το οποίο – με εντολή του Σεβασμιωτάτου – διαθέτει κάθε χρόνο ένα πολύ σημαντικό ποσό για το σκοπό αυτό. Παράλληλα, τα 40 αυτά χρόνια ανασυγκροτήθηκαν και ιδρύθηκαν αρκετά Ενοριακά Φιλόπτωχα Ταμεία, τα οποία ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κατοίκων της Επαρχίας μας.
Ο σεπτός Ποιμενάρχης μας είναι Πρόεδρος πολλών και σημαντικών κληροδοτημάτων άξιων συμπατριωτών μας, που χαρακτηρίζονταν από φιλόπατρα και φιλάνθρωπα αισθήματα, τα οποία έχουν ως στόχο την παροχή στοχευμένης βοήθειας σε νέους που διακρίνονται στα γράμματα ή σε εμπερίστατους συνανθρώπους μας.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας, από το 1983 και για πολλά χρόνια λειτούργησε στην Μητρόπολή μας Σχολή Γονέων, που αποτελούσε πρωτοπορία στον ελληνικό χώρο. Επίσης δημιούργησε Κέντρο Εθελοντικής Αιμοδοσίας, την εποχή που δεν υπήρχε κάτι παρόμοιο στον τόπο μας.
Από το 1998 λειτουργεί, με ποιοτικό πρόγραμμα, ο Ραδιοφωνικός Σταθμός της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, στους 88,8 μεγάκυκλους στα FM, αποτελώντας πηγή πνευματικής ενδυνάμωσης για το χριστεπώνυμο πλήρωμα της τοπικής Εκκλησίας.
Επίσης, σημαντική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, όσον αφορά την εκκλησιαστική ιστορία του τόπου μας, αποτελεί το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης, στο οποίο μπορεί να θαυμάσει κανείς φορητές εικόνες διαφόρων χρονικών περιόδων, τάσεων και τεχνοτροπιών, σπάνιας αξίας χειρόγραφα κωδίκων από Μοναστήρια της περιοχής, εξαιρετικά δείγματα χρυσοκεντητικής, αξιοθαύμαστα έργα εκκλησιαστικής αργυροχρυσοχοΐας, περίτεχνα ξυλόγλυπτα καθώς και μία σημαντική συλλογή αρχιερατικών ειδών προσφορά του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας. Το Μουσείο δημιουργήθηκε το 1998 αρχικά σε χώρο του Επισκοπείου και μετεγκαταστάθηκε το 2014 στον δεύτερο όροφο του κτιρίου παραπλεύρως του Επισκοπείου, σ’ έναν σύγχρονο χώρο, που επισκέπτονται ετησίως εκατοντάδες μαθητές, φιλότεχνοι συμπατριώτες μας, αλλά και ευλαβείς επισκέπτες του τόπου μας.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας υλοποίησε το όραμά του για λειτουργία αφενός της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής ‘’Πέτρος ο Πελοποννήσιος’’, αφετέρου της Σχολής Αγιογραφίας ‘’Φώτης Κόντογλου’’, στις οποίες σπουδάζουν εκατοντάδες συντοπίτες μας όλων των ηλικιών. Αξίζει να σημειωθεί δε ότι το ήμισυ των σπουδαστών είναι υπότροφοι της Ιεράς Μητροπόλεώς μας και Ενοριών της Επαρχίας μας.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας έχει διατελέσει Πρόεδρος επί σειρά ετών πολλών Επιτροπών της Εκκλησίας της Ελλάδος, μεταξύ των οποίων και της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών. Επίσης έχει εκπροσωπήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος σε συνδιασκέψεις ή εορταστικές εκδηλώσεις, ενώ διατηρεί πνευματική σχέση και επικοινωνία με Πατριάρχες και Επισκόπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Τον σεπτό Ποιμενάρχη μας έχουν τιμήσει κατ’ επανάληψη, για το πολυποίκιλο πνευματικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό του έργο, αιρετοί άρχοντες και συμβούλια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το Γ.Ε.Σ, παραγωγικοί φορείς και Σύλλογοι.
Το 2006 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας αναγορεύτηκε σε Επίτιμο Διδάκτορα της Σχολής Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης και Ποιότητας Ζωής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, ενώ το 2019 αναγορεύτηκε σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Πληροφορικής της Σχολής Τεχνολογιών, Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ευστάθιος, με την ενδυνάμωση του Πανάγαθου Θεού και την βοήθεια των άξιων συνεργατών του, όχι μόνο φροντίζει να συντηρεί το τεράστιο έργο του με τις δεκάδες δομές της Μητρόπολης, αλλά με αστείρευτο ζήλο προσπαθεί να το ενισχύει και να το διανθίζει έχοντας πάντα ως γνώμονα τη θυσιαστική αγάπη προς τον συνάνθρωπο, την προσφορά και την ανιδιοτέλεια. Η επιμονή και ο αστείρευτος αυτός ζήλος υποδεικνύουν πραγματική αφοσίωση στο έργο του, ευρύτητα πνεύματος και δυνατότητα προσαρμογής στις νέες συνθήκες και κοινωνικές επιταγές.
Ερμηνεύοντας την αγάπη και τον σεβασμό του χριστεπώνυμου πληρώματος της τοπικής Εκκλησίας προς τον πνευματικό μας πατέρα, ευχόμαστε ο Πανάγαθος Θεός να χαρίζει πολλά και δημιουργικά χρόνια στον σεπτό Ποιμενάρχη μας, ώστε να συνεχίσει να αποτελεί για το ποίμνιό του και όποιον άλλο προστρέχει σε αυτόν, τον εκφραστή της σύνεσης, τον κυματοθραύστη, τον εμψυχωτή και τον γαλήνιο οδηγό.
«Ευσταθίου του Σεβασμιωτάτου και Θεοπροβλήτου Μητροπολίτου, της αγιωτάτης και θεοφρουρήτου Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης, ημών δε πατρός και Ποιμενάρχου, ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΕΤΗ!»
*Δημήτριος Μπαγιώκος
Δ/ντης Ραδιοφωνικού Σταθμού Ι.Μ.Μ.Σ
και Επιμελητής του Μουσείου Εκκλησιαστικής Τέχνης
Μπορείτε να δείτε περισσότερες φωτογραφίες ΕΔΩ
