Ανενεργά ορυχεία, τα οποία κάποτε αποτελούσαν κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας, πλέον, εκτιμάται - σύμφωνα με όσα προκύπτουν από μελέτη εμπειρογνωμόνων από εννέα χώρες - ότι ενδέχεται να αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, καθώς τοξικά ιχνοστοιχεία, που βρίσκονται κάτω από το έδαφος της γης, μολύνουν το νερό.

Η μελέτη έχει στο επίκεντρό της τα ορυχεία άνθρακα στη Ράσα, για τα οποία ομάδα επιστημόνων στο περιοδικό «International Journal of Coal Geology» γράφει πως, παρά το γεγονός ότι η εξόρυξη σταμάτησε πριν δέκα χρόνια, εξακολουθούν να αποτελούν πηγή ανησυχίας για τη δημόσια υγεία.

«Το πιο σημαντικό εύρημα αυτής της μελέτης είναι το γεγονός ότι επιβεβαίωσε αναμφισβήτητα ότι ο άνθρακας από τα ορυχεία απορρίπτεται από υπόγεια ύδατα, που μολύνουν το περιβάλλον με ορισμένα δυνητικά τοξικά ιχνοστοιχεία» αναφέρεται στο άρθρο των επιστημόνων που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Διεθνές Journal of Coal Geology.

Η μελέτη απαριθμεί το σελήνιο, το βάριο, το βανάδιο, το ουράνιο και το στρόντιο ως τα τοξικά ιχνοστοιχεία που υπάρχουν στα δείγματα που έχουν μελετηθεί. Οι συντάκτες της μελέτης υπογραμμίζουν τη σημασία της περαιτέρω υδρογεωχημικής περιβαλλοντικής έρευνας, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Τα ορυχεία άνθρακα της Ράσα καλύπτουν ένα τοπίο που εκτείνεται σε χιλιόμετρα 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με περισσότερους από 14 χιλιόμετρα υπόγειους διαδρόμους εξόρυξης.

Μετά την παύση λειτουργίας τους, που σηματοδότησε το τέλος μιας εποχής εξόρυξης άνθρακα για 400 χρόνια, οι διάδρομοι των ορυχείων έχουν γεμίσει νερό, καθιστώντας απαραίτητη τη διεξαγωγή περιεκτικών γεωχημικών, πετρολογικών και ορυκτολογικών αναλύσεων των δειγμάτων άνθρακα που έχουν εκτεθεί στο νερό, αναφέρεται στη μελέτη, η οποία συντάχθηκε από εννέα εμπειρογνώμονες, ένας από τους οποίους είναι από την Κροατία.

Ο άνθρακας από τα ορυχεία Ράσα είναι γνωστός για την ασυνήθιστα υψηλή περιεκτικότητα σε οργανικό θείο. Η περιεκτικότητα σε οργανικό θείο σε δείγμα τέφρας ήταν 9,87% επί του συνολικού θείου 9,92%. Σε σχεδόν τέσσερις αιώνες εξόρυξης άνθρακα στην περιοχή της Ίστρια εξορύχθηκαν περίπου 40 εκατομμύρια τόνοι άνθρακα στα ορυχεία της Ράσα, με σχεδόν το ήμισυ της συνολικής ποσότητας από το 1945 έως το 1984 και τη μεγαλύτερη παραγωγή άνθρακα το 1942, όταν 1,16 εκατομμύρια τόνοι ανασκάφηκαν. Η ποσότητα του άνθρακα που παραμένει υπόγεια υπολογίζεται σε 4,4 εκατομμύρια τόνους. Τα εναπομένοντα στρώματα άνθρακα, εκτεθειμένα σε υπόγεια ύδατα, μολύνουν τοπικά ρεύματα με δυνητικά τοξικά ιχνοστοιχεία, που θέτουν σε κίνδυνο τον τοπικό πληθυσμό, προειδοποιούν οι ειδικοί.