Συνέντευξη της εικαστικού δημιουργού Αργυρώς Δρίβα στη μαρία α. αγγελή
Έχω μάθει να κοιτώ προς τα μέσα, να με αντιλαμβάνομαι. Η Τέχνη εκφράζει την εσωτερική μας αλήθεια. […] Μας βοηθάει να δούμε και τους άλλους. Γιατί ό,τι είναι βαθιά αληθινό για έναν άνθρωπο είναι για όλους. […] Νιώθω πως εκεί είναι η αλήθεια μου και εκεί όπου υπάρχει αλήθεια υπάρχει και η ομορφιά. […] Στη Ζωγραφική ακόμα και με ένα κομμάτι χαρτί και ένα μολύβι μπορούν να γίνουν θαύματα. Η επαφή μου με τα παιδιά και η διδασκαλία της Τέχνης έχουν επηρεάσει πολύ τη δουλειά μου. […] [Η Τέχνη] αποτελεί το έδαφος για να ανθίσουν πολλές από τις ικανότητες των παιδιών, σε όποιον κλάδο κι αν ακολουθήσουν.
Η Αργυρώ Δρίβα γεννήθηκε στον Πειραιά. Σπούδασε Ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, απ’ όπου αποφοίτησε με άριστα το 2000. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της λάμβανε την χορηγούμενη από το Ι.Κ.Υ. υποτροφία επίδοσης. Το 2001 διακρίθηκε μεταξύ άλλων υποψηφίων, εκπροσωπώντας την Ελλάδα, σε ανά τον κόσμο δημοπρασίες για την προώθηση νέων καλλιτεχνών (Artlink Sotheby’s ). Το 2001 μέρος της δουλειάς της δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Άθλος & Πολιτισμός» και το 2022 στην Πολιτιστική Ατζέντα της Καθημερινής https://www.kathimerini.gr/culture/agenda/, στο https://www.clickatlife.gr/culture/story/193145 και στο https://www.culturenow.gr/eytopia-omadiki-ekthesi-stin-chili-art-gallery/. Έχει συμμετάσχει σε αρκετές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. Ζει και εργάζεται στη Νεάπολη Βοιών.
Ποια είναι τα πρώτα σας σκιρτήματα στις εικαστικές τέχνες ή στην Τέχνη γενικά, οι πρώτες σας συγκινήσεις, ερεθίσματα, εντυπώσεις, δημιουργίες;
Θυμάμαι ένα παιχνίδι που έπαιζα μικρή με τον πατέρα μου, εκείνος το ονόμαζε «βλέπω- βλέπω». «Βλέπω-βλέπω ένα λιοντάρι..», «βλέπω-βλέπω ένα καράβι..» έλεγε ο πατέρας και εγώ με τις αδελφές μου προσπαθούσαμε να ανακαλύψουμε τα σχήματα μέσα στο δωμάτιο που θύμιζαν λιοντάρι, καράβι ή οτιδήποτε άλλο πρόσταζε η φαντασία του πατέρα μου. Αυτό το παιχνίδι μου άρεσε πολύ και νομίζω ήμουν αρκετά καλή, έβρισκα τις μορφές του πατέρα μου αλλά έβλεπα κι άλλες. Όταν το παίζαμε έξω στη φύση, έβλεπα ολόκληρους κόσμους να ανοίγονται μπροστά στα μάτια μου. Αυτό το παιχνίδι με βοήθησε να βλέπω και να αντιλαμβάνομαι μορφές σχήματα και χρώματα, να δημιουργώ ιστορίες και να καλλιεργώ τη φαντασία μου. Μέχρι το Γυμνάσιο δεν είχα προσπαθήσει να αποτυπώσω σχεδιαστικά αυτές τις μορφές, μου έφτανε που τις απολάμβανα με τα μάτια και τον νου μου. Η αφορμή για τα πρώτα μου σχέδια στάθηκε μια θεατρική παράσταση ένα καλοκαίρι στα μέσα του ’80 στο χωριό του πατέρα μου, το Μεσοχώρι Βοιών Λακωνίας. Ζωγράφισα τα σκηνικά της παράστασης. Μετά από αυτό σχεδίαζα ασταμάτητα ό,τι έβλεπα αλλά και ό,τι νόμιζα ότι έβλεπα. Αργότερα, στα μέσα του Λυκείου, γράφτηκα στο φροντιστήριο των Τ. Ρήγα και Δ. Φώτου, για να προετοιμαστώ για τις εξετάσεις στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Άλλος κόσμος εκεί, μαγικός, μου άνοιξε το μυαλό. Δυνατές φιλίες, σχέδια, όνειρα, απογοητεύσεις και μετά η σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών. Από τα ωραιότερα και πιο δημιουργικά χρόνια της ζωής μου.
Από πότε ασχολείστε συστηματικά με τις εικαστικές τέχνες;
Από εκείνη την παράσταση και μετά δεν έχω πάψει να σχεδιάζω σε καθημερινή βάση έστω και μια γραμμή. Πιο συστηματικά μάλλον θα το προσδιόριζα στα χρόνια των σπουδών μου στη σχολή Καλών Τεχνών.
Ως εικαστικός, ως εκπαιδευτικός και ως κάτοικος Λακωνίας, ποια είναι η σχέση σας με την ευρύτερη Λακωνία; Ποιες είναι οι εμπνεύσεις σας από τον τόπο, με τους ανθρώπους του; Οι προκλήσεις;
Γεννήθηκα, μεγάλωσα και σπούδασα στην Αθήνα. Είμαι παιδί της πόλης. Οι παραστάσεις μου έχουν αστικές προσλαμβάνουσες. Έχω καταγωγή από την Νεάπολη Λακωνίας, την οποία επισκεπτόμουν από παιδί σε σχετικά αραιά διαστήματα. Εγκαταστάθηκα στην περιοχή πριν από 15 χρόνια περίπου με την οικογένειά μου και μικρά παιδιά και εργασία ως μόνιμη εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η επαφή μου και η γνωριμία μου με τη Λακωνία και το ημιαστικό περιβάλλον έγινε με αργό ρυθμό. Γνωρίστηκα καλύτερα με το Λακωνικό τοπίο, τη θάλασσα, τους ελαιώνες, τον Κάβο Μαλιά, τον Ταΰγετο, τις ιστορικές καστροπολιτείες της Μονεμβάσιας και του Μυστρά, την Μάνη, τον ήπιο ρυθμό ζωής των ανθρώπων. Κατά κάποιο τρόπο όλα αυτά πέρασαν μέσα μου και θα μπορούσα να πω ότι αυτό αποτυπώνεται στη δουλειά μου ως μια τάση πιο ρεαλιστική και αναπαραστατική από ό,τι προηγουμένως. Υπάρχουν πολλά ακόμα που δεν έχω γνωρίσει από τον τόπο και τους ανθρώπους, τον πολιτισμό και την ιστορία του.
Έχετε αγαπημένους δημιουργούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό; Εικαστικούς, μουσικούς, ανθρώπους του θεάτρου, λογοτέχνες; Γιατί τους ξεχωρίζετε στην ψυχή σας;
Αυτή είναι δύσκολη ερώτηση. Τα έργα Τέχνης είναι ζωντανά και κάθε φορά που ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτά ανακαλύπτουμε κάτι άλλο. Έτσι κάτι που μας συγκινούσε παλιότερα τώρα πια μπορεί να μη μας συγκινεί και το αντίθετο. Εντούτοις θα κάνω κάποιες αναφορές σε έργα και καλλιτέχνες που με σημάδεψαν. Πολύ μικρή αγαπούσα τον Ιούλιο Βερν και τα δημοτικά τραγούδια που μαθαίναμε στο σχολείο. Αργότερα Λουντέμης, Καζαντζάκης, Λειβαδίτης, Καβάφης, Καρυωτάκης, Καββαδίας, Η Νοσταλγία του Ταρκόφσκι, Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού του Αγγελόπουλου, Η Μάνα Κουράγιο του Μπρεχτ, Η Λίμνη των Κύκνων, ο Χατζιδάκις, ο Θεοδωράκης και ο Λοΐζος, η Τρίτη Ανθολογία του Σπανού, ο Άσιμος και οι Τρύπες, ο Ρέμπραντ, ο Γκόγια, ο Μουνκ, ο Βαν Γκογκ, ο Σεζάν, οι Ιμπρεσιονιστές, ο Μπουζιάνης και ο Χαλεπάς, τα βυζαντινά ψηφιδωτά, τα Φαγιούμ, ο Ρουμπλιόφ, ο Θεοτοκόπουλος και μέσα σε όλα αυτά η βαριά σκιά της Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης και της Αναγέννησης. Αυτό που κατά τη γνώμη μου χαρακτηρίζει όλους αυτούς τους δημιουργούς είναι η ευαισθησία, η εσωτερικότητα και το πάθος, στοιχεία που ακουμπούν μέσα μου.
Τι έχετε μάθει για τον εαυτό σας μέσα από το καλλιτεχνικό σας ταξίδι;
Έχω μάθει να κοιτώ προς τα μέσα, να με αντιλαμβάνομαι. Η Τέχνη εκφράζει την εσωτερική μας αλήθεια. Είναι ‘εγωιστική’ υπόθεση. Παρόλα αυτά μας βοηθάει να δούμε και τους άλλους. Γιατί ό,τι είναι βαθιά αληθινό για έναν άνθρωπο είναι για όλους.
Τι ανθίζει σε σας και στους αποδέκτες της τέχνης σας με την αξιοποίηση των υλικών που επιλέγετε στις δημιουργίες σας; Μιλήστε μας για τη ματιά σας, τις τεχνικές και τις προσεγγίσεις σας, καθώς και την αντανάκλαση αυτών των επιλογών μέσα σας.
Τα τελευταία χρόνια ζωγραφίζω ό,τι είναι κοντά μου, ό,τι είναι δίπλα μου. Ό,τι ζω στο παρόν μου. Τα παιδιά μου, τον άνδρα μου, τους μαθητές μου, το ηλιοβασίλεμα έξω από το παραθύρι μου. Νιώθω πως εκεί είναι η αλήθεια μου και εκεί όπου υπάρχει αλήθεια υπάρχει και η ομορφιά. Τα υλικά που χρησιμοποιώ είναι απλά, ταπεινά. Μολύβια, κάρβουνα, pastel, ακρυλικά και χαρτί. Υλικά σαν αυτά που δίνω στους μαθητές μου. Ευτυχώς στη Ζωγραφική ακόμα και με ένα κομμάτι χαρτί και ένα μολύβι μπορούν να γίνουν θαύματα. Η επαφή μου με τα παιδιά και η διδασκαλία της Τέχνης έχουν επηρεάσει πολύ τη δουλειά μου. Βλέπω μέσα από τα μάτια των μαθητών μου, βλέπω τις ανάγκες τους, βλέπω τις προσδοκίες τους. Όταν συνδιαλέγεσαι τόσο ενεργά με ανθρώπους και μάλιστα πολύ νέους, δεν μπορείς να μείνεις ανεπηρέαστος.
Τι σας προκαλεί τούτην την περίοδο στην εικαστική εργασία σας και πώς υπερβαίνετε τυχόν δυσκολίες;
Η αθωότητα στα μάτια των παιδιών και η ομορφιά της φύσης. Οι άνθρωποι πάντα με ενδιέφεραν. Μου άρεσε να τους παρατηρώ, να τους φαντάζομαι, να πλάθω ιστορίες για αυτούς. Η πτυχιακή μου στην Α.Σ.Κ.Τ αποτελούνταν από 314 πορτρέτα μνήμης. Άνθρωποι που είχα δει, που είχα φανταστεί, άνθρωποι από το συνειδητό ή το ασυνείδητό μου. Άνθρωποι όμως χωρίς βλέμμα. Τώρα πια έχω αλλάξει. Το βλέμμα των παιδιών, των παιδιών μου με έχει αλλάξει. Δεν μπορείς να μείνεις ασυγκίνητος στην αθωότητα ενός βλέμματος. Παράλληλα άρχισε να με ενδιαφέρει και η ομορφιά της φύσης.
Οι δυσκολίες, πέρα από τη δυσκολία της ζωγραφικής τέχνης αυτής καθαυτής, εστιάζονται για μένα στην έλλειψη χρόνου και χώρου. Ποτέ ο χρόνος δεν είναι αρκετός και όσο για τον χώρο μάλλον κάνω κατάχρηση της ανοχής των μελών της οικογένειάς μου.
Ποια είναι τα επόμενα βήματά σας στο μονοπάτι της τέχνης;
Να ερευνώ, να δημιουργώ και να εκφράζομαι.
Ειδικά για την Παιδαγωγική της Τέχνης σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης, για κάθε αποδέκτη, ποιες είναι οι σκέψεις σας, προτάσεις σας;
Η Τέχνη στην εκπαίδευση πρέπει να είναι παρούσα σε όλες τις βαθμίδες. Ανέκαθεν αυτό αποτελούσε έναν δείκτη ποιότητας για τον πολιτισμό κάθε λαού. Η Τέχνη δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως μαϊντανός για τις ελίτ, για να γεμίζει τα κενά των σχολικών προγραμμάτων. Η επίδρασή της στην διάπλαση των μαθητών είναι σημαντικότατη και ξεπερνάει τα στενά όρια του διδακτικού της πεδίου. Επηρεάζει την πνευματική και την ακαδημαϊκή συγκρότηση των μαθητών γενικότερα. Αποτελεί το έδαφος για να ανθίσουν πολλές από τις ικανότητες των παιδιών, σε όποιον κλάδο κι αν ακολουθήσουν. Δυστυχώς βιώνουμε μια συρρίκνωση και διαρκή υποβάθμιση, ποιοτική και ποσοτική στην παρουσία της Τέχνης στην Εκπαίδευση και στα αναλυτικά προγράμματα στον τόπο μας. Κατάργηση των μαθημάτων Τέχνης από το Λύκειο, μονόωρο και όχι εργαστηριακό το μάθημα των Εικαστικών στο Γυμνάσιο και έλλειψη της Ιστορίας της Τέχνης ως διακριτού αντικειμένου. Η πολιτεία οφείλει και πρέπει να στηρίξει τα Καλλιτεχνικά μαθήματα, αν θέλει να έχει ελεύθερα σκεπτόμενους και δημιουργικούς πολίτες. Το ερώτημα είναι: Θέλει;
Τι σας απασχολεί τούτο τον καιρό βλέποντας τον εαυτό σας ως πολίτη του κόσμου; Τι σας χαροποιεί και ανακουφίζει;
Νομίζω ότι ζούμε σε μια εποχή που είναι ζοφερή για όλον τον κόσμο. Σε μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού επικρατεί πείνα, φτώχεια, δεινά από περιφερειακούς πολέμους και προσφυγιά. Στις αναπτυγμένες οικονομίες πραγματοποιείται μια θεσμική θα έλεγα συρρίκνωση των δημοκρατικών ελευθεριών. Αόρατα τείχη χτίζονται παντού γύρω μας και οι άνθρωποι οδηγούνται στον εξατομικευμένο τρόπο ζωής, στην κοινωνική απομόνωση και στην αποπροσωποποίηση. Ο κοινωνικός ιστός διαρρηγνύεται σε πολλαπλά επίπεδα. Το περιβάλλον υποβαθμίζεται. Ο πολιτισμός μας γίνεται επιφανειακός και υποκριτικός σε πολλές εκφάνσεις του. Προσεγγίζουμε, μου φαίνεται, μια δυστοπική πραγματικότητα και το χειρότερο είναι ότι όλο αυτό το αντιμετωπίζουμε με μια σχετική απάθεια. Για να μη τελειώσω με πλήρη απαισιοδοξία, ας έχουμε την ελπίδα ότι «πριν από το ξημέρωμα είναι η πιο σκοτεινή ώρα της νύχτας».
Ποια είναι η ευχή σας για το μέλλον, σε προσωπικό και συλλογικό πλάνο;
Εύχομαι να έχουμε υγεία σωματική και πνευματική, σε προσωπικό επίπεδο, στην οικογένειά μου και σε όλον τον κόσμο. Να αποκτήσουμε μια υγιή και ρωμαλέα κοινωνία. Να υπάρχει δημιουργικότητα στη ζωή μας και να μη χάνουμε τις ελπίδες μας.
ηλεκτρονική διεύθυνση της εικαστικού: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Η συνέντευξη δόθηκε στην επιμελήτρια & θεωρητικό τέχνης, μουσειοπαιδαγωγό και μέλος της Διεθνούς Ένωσης Τεχνοκριτικών (AICA), μαρία α. αγγελή, σε συνέχεια της έρευνάς της για ανάδειξη του καλλιτεχνικού δυναμικού της περιοχής της Λακωνίας.
