Η ζωγραφική σπάει δεσμά. […] Η ζωγραφική με οδηγεί στην καθημερινότητά μου και μου δίνει τον ρυθμό της ημέρας. […] Δε σταματώ ποτέ να μαθαίνω. […] Μου αρέσει η ποικιλία και είμαι πηγαία πολύ περίεργος να δοκιμάζω νέες τεχνικές. […] Ας γνωρίσουμε εμείς οι άνθρωποι πώς μπορούμε να Είμαστε. […] Χρειάζεται να εργαστούμε στην αλλαγή τη συνειδητότητάς μας.
Jürgen Steinhauser: Γεννήθηκε το 1964 στη Βαυαρία, Γερμανία. Από το 1994 απασχολείται επαγγελματικά στο χώρο της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας και του interior design. Σε ηλικία 17 ετών ολοκλήρωσε το πρώτο του ζωγραφικό έργο. Από το 2004 φωτογραφίες του της σειράς «The vital signs» κοσμούν νοσοκομεία, ξενοδοχεία και ιδιωτικές οικίες. Το 2002 του επιδόθηκε το διεθνές Design βραβείο «Baden-Württemberg» για το project του «moving space». Από το 1996 επισκέπτεται τη Λακωνία σχεδόν κάθε χρόνο και από το φθινόπωρο του 2021 ζει μόνιμα στη Νεάπολη Βοιών, αγαπώντας την ευρύτερη περιοχή και λαμβάνοντας διαρκή έμπνευση και ενέργεια για τις δημιουργίες του στους τομείς που καταπιάνεται. Η ατομική του έκθεση «exit 2022», μέχρι 26 Αυγούστου 2022 στο Οινοποιείο Τσιμπίδη, Μονεμβασία, αποτελεί απότοκο της βαθειάς σύνδεσής του με τη Λακωνία.
Ποια είναι τα πρώτα σας σκιρτήματα στην Τέχνη, οι πρώτες σας συγκινήσεις, ερεθίσματα, εντυπώσεις, δημιουργίες;
Ακόμη θυμάμαι πολύ καλά πόσο εντυπωσιάστηκα από την χρωματική ισορροπία και τις μεταβάσεις στην αφαίρεση, όταν είδα τον «Μπλε Καβαλάρη» [του W. Kandinsky] στο Μόναχο σε ηλικία 17 ετών περίπου. Επίσης, η θεώρηση του κινήματος Bauhaus «Η φόρμα ακολουθεί τη λειτουργία» είναι πολύ πιθανό να με έχει εμπνεύσει τα μέγιστα.
Από πότε ασχολείστε συστηματικά με τις εικαστικές τέχνες;
Είχα το πρώτο μου loft σε ηλικία 25 ετών, στο οποίο αποκλειστικά ζωγράφιζα. Παράλληλα σπούδαζα αρχιτεκτονική. Από την πολύ αρχή, η ζωγραφική για μένα ερχόταν σε αντιπαράθεση με την αρχιτεκτονική αλλά ταυτόχρονα η μία επηρέαζε την άλλη.
Κατά βάση διαρκώς πειραματίζομαι και ουσιαστικά αντιστέκομαι στη ‘συστηματική’ εργασία. Μάλλον στην περίπτωσή μου πρόκειται για φάσεις από τις οποίες αναδύονται αποτελέσματα ως ενθυμήματα της συστηματικής εργασίας. Πιο κοντά σε συστηματική εργασία βρισκόμουν, όταν ετοίμαζα την πρώτη μου ατομική έκθεση, το 1991, παρουσιάζοντας περίπου 44 μεγάλης κλίμακας έργα.
Ως δημιουργός και ως κάτοικος Λακωνίας, ποια είναι η σχέση σας με την ευρύτερη Λακωνία; Ποιες είναι οι εμπνεύσεις σας από τον τόπο, με τους ανθρώπους του; Οι προκλήσεις;
Το να διαμένω μόνιμα στη Λακωνία αποτελεί από μόνο του ένα πείραμα. Η ζωγραφική με οδηγεί στην καθημερινότητά μου και μου δίνει τον ρυθμό της ημέρας. Γνωρίζω τη Λακωνία για πάνω από 25 έτη μέσα από πολλά ταξίδια και διαμονή με φίλους και οικογένεια. Τώρα ζω εδώ μόνος, επιδιώκοντας να ανακαλύψω ποια είναι η αίσθηση του να είμαι εδώ μόνιμα, να αναμιχθώ με τους ανθρώπους και το τοπίο. Με βεβαιότητα μπορώ να πω ότι η ηρεμία των ανθρώπων με γαληνεύει, επηρεάζοντας την καθημερινή μου εργασία και τη σχέση μου με την ζωγραφική. Εργάζομαι σε ένα studio στη Νεάπολη Βοιών, το «atelier 22» στην οδό Φλέμινγκ 1. Είμαστε τρεις στο σύνολο στο studio, με την ιδιαιτερότητα της μεγάλης διαφοράς ηλικίας μεταξύ μας: ένα 6χρονο κορίτσι, η Rolandina, ο 77χρονος Roland, που αποκαλούμε ‘Παππού’, και εγώ. Η πρόκληση να εργάζεσαι σε αυτή την συναστρία είναι πολύ μεγάλη, καθώς και μια διαδικασία μάθησης αναφορικά με το εγώ μας, το μαζί, τον σεβασμό και το νιάξιμο.
Έχετε αγαπημένους δημιουργούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό; Εικαστικούς, μουσικούς, ανθρώπους του θεάτρου, λογοτέχνες, αρχιτέκτονες; Γιατί τους ξεχωρίζετε στην ψυχή σας;
Υπάρχουν αμέτρητοι άνθρωποι που με εμπνέουν και συναρπάζουν. Εκείνοι που με αγγίζουν μένουν μέσα στην καρδιά μου και υποσυνείδητα επηρεάζουν την εργασία μου. Δεν επιθυμώ να ξεχωρίσω κάποιον εδώ, διότι υπάρχουν τόσο ξεχωριστές και υπέροχες προσωπικότητες.
Τι έχετε μάθει για τον εαυτό σας μέσα από το ταξίδι του καλλιτέχνη και του αρχιτέκτονα;
Ότι δε σταματώ ποτέ να μαθαίνω. Και τα δύο αντικείμενα, ζωγραφική, αρχιτεκτονική, διαρκώς με προκαλούν.
Τι ανθίζει σε σας και στους αποδέκτες της τέχνης σας με την αξιοποίηση των υλικών που επιλέγετε στις δημιουργίες σας; Μιλήστε μας για τη ματιά σας, τις τεχνικές και τις προσεγγίσεις σας, καθώς και την αντανάκλαση αυτών των επιλογών μέσα σας.
Αν μιλούμε για την εργασία μου ως ζωγράφου, δεν έχω ιδιαίτερη προτίμηση σε υλικά και τεχνικές. Μου αρέσει η ποικιλία και είμαι πηγαία πολύ περίεργος να δοκιμάζω νέες τεχνικές. Σε αυτό που δίνω έμφαση είναι η επιθυμία μου για φωτεινά χρώματα, διότι είναι σαν ηχητικοί τόνοι και εκπέμπουν θετική ενέργεια.
Όταν ξεκινώ να ζωγραφίζω, υπάρχει η πρόθεση του ‘ψάχνω να βρω’. Στην παρούσα στιγμή προτιμώ τα ακρυλικά χρώματα, επειδή η ζωγραφική διαδικασία δε χρειάζεται να υποστεί μακροσκελή διακοπή. Υπήρξαν φάσεις που ζωγράφιζα με ελαιοχρώματα πάνω σε ξύλινα ταμπλό. Τα έργα εκείνα είχαν περισσότερο πλαστικότητα, όχι ωστόσο τη ‘ρευστότητα’ των πρόσφατων έργων μου.
Τι σας προκαλεί τούτην την περίοδο στην εργασία σας και πώς υπερβαίνετε τυχόν δυσκολίες;
Στην αρχιτεκτονική μου εργασία υπάρχουν πολύ μεγάλες προκλήσεις αναφορικά με τα προβλήματα στις μεταφορές και την άνοδο στα κόστη στην αγορά. Φαίνεται ότι τίποτα δεν είναι πλέον προβλέψιμο. Για το λόγο αυτό και άλλους λόγους κάνω ένα διάλειμμα μέχρι το φθινόπωρο. Στη ζωγραφική ωστόσο υπάρχουν κυρίως εσωτερικές προκλήσεις με τον εαυτό. Προσπαθώ να αναδείξω τον αναλογικό κόσμο απέναντι στον ψηφιακό κόσμο. Δε γνωρίζω ακόμη πώς να το υλοποιήσω αυτό. Η ζωγραφική διαδικασία θα το δείξει.
Το να ζωγραφίζω παραμένει η μεγάλη ελευθερία τού να μην έχω να σκεφθώ οτιδήποτε, παρά μόνο απλά να είμαι σε θέση να σχεδιάζω από το απόλυτο μέσα μου.
Ποια είναι τα επόμενα βήματά σας στο μονοπάτι της τέχνης;
Έχω μια μεγάλη επιθυμία να συλλάβω σε φιλμ στιγμές από απίθανα, ασυνήθιστα στοιχεία, ώστε στη συνέχεια να τα συνθέσω δημιουργώντας ένα όλον. Να δημιουργήσω και δείξω σε ένα μοναδικό πλαίσιο χαμένες αξίες, συναισθήματα, πράγματα που θεωρούνται δεδομένα.
Ειδικά για την Παιδαγωγική της Τέχνης σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης, για κάθε αποδέκτη, ποιες είναι οι σκέψεις σας, προτάσεις σας;
Η καλλιτεχνική παιδεία προωθεί και δυναμώνει την αυτοπεποίθησή μας και μας συνδέει με τον εαυτό μας. Με την αυξανόμενη ψηφιοποίηση της καθημερινής ζωής οι διαδικασίες ανάπτυξής μας αλλάζουν, παραδίδοντας τις αποφάσεις μας σε αλγόριθμους, χάνοντας την αίσθηση για το αναλογικό. Η ποιότητα και η ποσότητα της παιδαγωγικής της τέχνης χρειάζεται να προωθηθεί ξανά, ώστε τα παιδιά μας να μπορούν να αναπτύξουν την αίσθηση για τον εαυτό τους. Εκτός από τη μουσική εκπαίδευση θεωρώ τη ζωγραφική και το σχέδιο όπως και την γλυπτική εργασία ως απαραίτητα στοιχεία. Ιδιωτικές πρωτοβουλίες είναι επίσης απαραίτητες σήμερα, για να αντισταθμιστούν οι ελλείψεις των σχολείων. Στο atelier 22, ο φίλος μου Roland Drescher συντροφεύει εδώ και δύο έτη ένα 6χρονο κορίτσι στο σχέδιο και στη ζωγραφική.
Τι σας απασχολεί τούτο τον καιρό βλέποντας τον εαυτό σας ως πολίτη του κόσμου; Τι σας χαροποιεί και ανακουφίζει;
Ας κοιτάξουμε τις κοινωνικές δομές των δέντρων, πώς εργάζονται μαζί, ή μια φωλιά μυρμηγκιών, πώς λειτουργεί, και έτσι ας γνωρίσουμε εμείς οι άνθρωποι πώς μπορούμε να Είμαστε. Ως αρχιτέκτονας και πολεοδόμος θεωρώ ότι υπάρχει η δυνατότητα να έχω μια θετική επίδραση στις δομές ζωής. Και ως ζωγράφος μπορώ να αγγίζω τους ανθρώπους με τη ζωγραφική μου, γεγονός που με κάνει χαρούμενο!
Ποια είναι η ευχή σας για το μέλλον, σε προσωπικό και συλλογικό πλάνο;
Είναι καίριας σημασίας για την ανθρωπότητα να εργαστούμε πάνω στην ισορροπία ανάμεσα στην ψηφιακή και αναλογική πραγματικότητα. Η βιωσιμότητα αποτελεί ακόμη λέξη ανοίκεια για πολλούς. Χρειάζεται να εργαστούμε στην αλλαγή τη συνειδητότητάς μας και να αναγνωρίσουμε ότι η ζωή μας χρειάζεται να αλλάξει ΤΩΡΑ. Το 2022 ίσως είναι το έτος-σημείο καμπής. Ας βρούμε λύσεις που εγγυώνται την ελευθερία για όλους. Η παρούσα κατάσταση παγκοσμίως δεν είναι πλέον υποφερτή. Ας αφυπνιστούμε! Με την εικαστική και αρχιτεκτονική εργασία μου, επιθυμώ να συνεχίσω να συμβάλω σε αυτήν την αφύπνιση. Η παρούσα έκθεσή μου «exit 2022» πηγάζει από αυτό το κάλεσμα.
Επικοινωνία με τον Jürgen Steinhauser: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Η συνέντευξη δόθηκε στην επιμελήτρια & θεωρητικό τέχνης, μουσειοπαιδαγωγό και μέλος της Διεθνούς Ένωσης Τεχνοκριτικών (AICA), μαρία α. αγγελή, σε συνέχεια της έρευνάς της για ανάδειξη του καλλιτεχνικού δυναμικού της περιοχής της Λακωνίας.
