«Η Πόλις εάλω». Το ημερολόγιο έγραφε 29 Μαΐου 1453. Εκείνη την αποφράδα ημέρα έγινε η τελική έφοδος των Οθωμανών στην Κωνσταντινούπολη. Και η Πόλη έπεσε.
Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, που νωρίτερα απέκρουσε με υπερηφάνεια τις προτάσεις συνθηκολόγησης του Μωάμεθ, έπεσε ηρωικά μαχόμενος. Το ίδιο βράδυ, ο Μωάμεθ ο Πορθητής εισήλθε πανηγυρικά στην Αγία Σοφία και προσευχήθηκε στον Αλλάχ «αναβάς επί της Αγίας Τραπέζης», όπως αναφέρουν οι χρονικογράφοι της εποχής.
Η 29η Μαΐου κάθε έτους θυμίζει στον ελληνικό λαό το πιο τραγικό γεγονός της ιστορίας του, την Άλωση της Πόλης.
Πεντακόσια εξήντα εννέα χρόνια μετά, η μορφή-σύμβολο, ο τελευταίος αυτοκράτορας των Ελλήνων, ο θρύλος που έθρεψε γενιές και γενιές και οδήγησε τους Έλληνες στην πορεία τους από τη δουλεία στην «Ανάσταση», συνεχίζει και τιμάται από τους Έλληνες για την ανδρεία του και την υπέρτατη θυσία του.
Με την πρέπουσα μεγαλοπρέπεια και με την παρουσία του υπουργού Εσωτερικών κ. Μαυρουδή (Μάκη) Βορίδη κορυφώθηκαν την Κυριακή 29 Μαΐου οι επετειακές εκδηλώσεις τιμής και μνήμης του Δήμου Σπάρτης, «Παλαιολόγεια» 2022.
Το πρωί της Κυριακής 29/5 σε κλίμα κατάνυξης στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Δημητρίου της καστροπολιτείας του Μυστρά, τελέστηκαν ο Όρθρος, η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και η επιμνημοσυνη δέσηση προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευσταθίου.
Ακολούθησε εκφώνηση επίκαιρης ομιλίας με θέμα: «Η υπέρτατη θυσία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, έκφραση της πνευματικής και εθνικής μας ταυτότητας», από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Απόστολο Καρπόζηλο.
Ακολούθως τελέσθηκε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων από τις Αρχές του τόπου στον αδριάντα του πεσόντος αυτοκράτορα. Στη συνέχεια στην κεντρική πλατεία Μυστρά, έλαβε χώρα το πολιτιστικό δρώμενο «Όταν η μνήμη ανασταίνει τη δόξα». Στις επετειακές εκδηλώσεις της ημέρας έλαβε μέρος και το Σώμα Απόδοσης Τιμών του Δήμου Ανατολικής Μάνης.
Μετά το πέρας της εκδήλωσης, ο Δήμος Σπάρτης δεξιώθηκε τις Αρχές και το κοινό στα κεντρικά καταστήματα του Μυστρά.
Στις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης την Ελληνική Κυβέρνηση εκπροσώπησε ο υπουργός Εσωτερικών κ. Μάκης Βορίδης, ενώ παραβρέθηκαν, μεταξύ άλλων, οι Βουλευτές Λακωνίας κ.κ Αθανάσιος Δαβάκης, Νεοκλής Κρητικός και Σταύρος Αραχωβίτης, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Παναγιώτης Νίκας, ο αντιπεριφερειάρχης Π.Ε Λακωνίας κ. Νίκωνας Τζινιέρης, ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Μεταφορών κ. Θεόδωρος Βερούτης, ο πρώην περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Πέτρος Τατούλης, ο Δήμαρχος Ευρώτα κ. Δήμος Βέρδος, η Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Σπάρτης κ. Ελένη Δαράκη οι αντιδήμαρχοι του Δήμου Σπάρτης κ.κ. Γεωργία Ζαχαράκη, Γεωργία Δεδεδήμου, Αθανάσιος Καρλαύτης, Παναγιώτης Τριτάκης, Χρήστος Κανακάκος, οι επικεφαλής των παρατάξεων του Δ. Σπάρτης κ.κ. Σταύρος Αργειτάκος και Βαγγέλης Βαλιώτης, δημοτικοί σύμβουλοι Σπάρτης, εκπρόσωποι των Δήμων Μονεμβασίας και Ανατολικής Μάνης, αιρετοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Διοικητής της Διοίκησης Κέντρων Πελοποννήσου Υποστράτηγος Δημήτριος Σκουφίδης και υψηλόβαθμα στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας.
Παράλληλες Εκδηλώσεις
Από το απόγευμα της Πέμπτης 26 Μαΐου ξεκίνησαν οι παράλληλες εκδηλώσεις των Παλαιολογείων που διοργάνωσε το Νομικό Πρόσωπο Πολιτισμού & Περιβάλλοντος του Δήμου Σπάρτης.
Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις ξεκίνησαν με συναυλία του Μουσικού Σχολείου Σπάρτης στο πάρκο «Σταύρος Νιάρχος (ΟΤΕ). Οι μαθήτριες και οι μαθητές του σχολείου πραγματοποίησαν μουσική αναδρομή από τα χρόνια του Βυζαντίου έως και σήμερα, σκορπώντας συγκίνηση στο κοινό που είχε κατακλύσει το χώρο για να τους απολαύσει.
Το βράδυ της Παρασκευής 27 Μαΐου στον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά, οι μαθητές του 1ου, του 2ου και του 4ου Γυμνασίου Σπάρτης, παρουσίασαν στο κοινό τη θεατρική παράσταση «Καλημέρα Μυστρά». Ένα πάντρεμα του χθες και του σήμερα, μια ιστορική αφήγηση με στοιχεία της σύγχρονης καθημερινότητας, κουστούμια εποχής, άφθονο γέλιο, τραγούδια και χορός συντέλεσαν το πρωτότυπο έργο που παρουσίασαν οι μαθητές και οι μαθήτριες. Από τη στέψη του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου ως τις παραμονές της Άλωσης τα παιδιά διδάχθηκαν και μεταλαμπάδευσαν τη σπουδαιότητα των ιστορικών γεγονότων. Την υπογραφή στο σενάριο και τη θεατρική διδασκαλία έβαλε η εκπαιδευτικός και μέλος του Νομικού Προσώπου Πολιτισμού του Δήμου Σπάρτης κ Παναγιώτα Παπασταθάκη – Καράτζαλη με συνοδοιπόρους της στο δύσκολο αυτό εγχείρημα τις καθηγήτριες Κατερίνα Κεφαλοπούλου και Κωνσταντίνα Ντανάκα. Στο τέλος της βραδιάς τα παιδιά εισέπραξαν το πιο θερμό χειροκρότημα.
Το πρωί του Σαββάτου 28/5 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ινστιτούτου Βυζαντινού Πολιτισμού στο Μυστρά, πραγματοποιήθηκε η επιστημονική ημερίδα με θέμα: «Διαχρονικές ηθικές και κοινωνικές αξίες στο Βυζάντιο».
Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Καθηγητής κ. Νικόλαος Ζαχαριάς καθώς και η Επίτιμη Διευθύντριά του, Καθηγήτρια κ. Ξανθάκου Καραμάνου
Ακολούθησαν τρεις εμπεριστατωμένες ομιλίες από διακεκριμένους καθηγητές Ελληνικών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Ειδικότερα ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Απόστολος Καρπόζηλος μίλησε για «το λαικό στοιχείο: η αθέατη πλευρά της Βυζαντινής κοινωνίας στους πρώιμους χρόνους», ο Καθηγητής ΕΚΠΑ κ. Ιωάννης Πολέμης ανέλυσε το θέμα «Φιλανθρωπία, ανδρεία, σωφροσύνη: τρεις ηθικές διαχρονικές αξίες του Ελληνισμού στο Βυζάντιο». Τέλος ο Δρ. Οικονομικών Επιστημών Χρήστος Μπαλόγλου μίλησε για την «Κοινωνική δικαιοσύνη και η δίκαιη διανομή του πλούτου στους διανοούμενους των Παλαιολογείων Χρόνων στον Μυστρά: το πρότυπο του Σόλωνος».
Το βράδυ του Σαββάτου στον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά, πραγματοποιήθηκαν τα «Χορωδιακά 2022» που παραδοσιακά διοργανώνει ο Μουσικός Όμιλος Σπάρτης με τη συμμετοχή της Πολυφωνικής Χορωδίας της Πάτρας και της Χορωδίας Ναυπάκτου.
Τα τρία φωνητικά σύνολα, μέσα από τα χορωδιακά κομμάτια τους απέδωσαν φόρο τιμής στον τελευταίο αυτοκράτορα, σκορπώντας συγκίνηση στο φιλόμουσο κοινό που είχε κατακλύσει το χώρο της εκδήλωσης.
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν το απόγευμα της Κυριακής 29/5 με τον «Παλαιολόγειο Δρόμο».
