Ρομποτική. Τη συναντάμε στην καθημερινότητά μας με πολλούς τρόπους: από τα παιδικά παιχνίδια και την οικιακή καθαριότητα έως τη σύγχρονη χειρουργική. Όσο δε, η ανάγκη για νέες τεχνολογικές δυνατότητες θα αυξάνει, τόσο η επιστήμη της ρομποτικής θα αναπτύσσεται τα επόμενα χρόνια, προσφέροντας νέες υπηρεσίες και προϊόντα στον κόσμο, αλλά και καινούργιες ειδικότητες εργαζομένων.
Είναι όμως οι νέες γενιές έτοιμες για ένα τέτοιο μέλλον; Μάλλον όχι, απαντούν οι ειδικοί, επισημαίνοντας πως πρώτα οι ενήλικες πρέπει να κατανοήσουμε την έννοια των ρομπότ και της ρομποτικής, ώστε να προετοιμάσουμε τα παιδιά για το αύριο. Η βασική ιδέα, λένε, είναι να καταλάβουμε ότι τα ρομπότ θα κάνουν αυτό που τους ζητάμε και θα το κάνουν όσο αποτελεσματικά θέλουμε εμείς, αφήνοντας στους ανθρώπους χώρο για πιο δημιουργικά και μεγαλύτερης αξίας επαγγέλματα.
Έτσι, η ρομποτική καθίσταται απαραίτητη και στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, ενώ στη Λακωνία η επιστήμη εισέρχεται δυναμικά, με ιδέες και προσπάθειες που διακρίνονται πανελλαδικά.
Η διάδοση της εκπαιδευτικής ρομποτικής μέσω παιδικών εργαστηρίων και συλλογικών δράσεων στον νομό Λακωνίας δεν είναι κάτι πολύ καινούργιο. Στους Μολάους και στη Σκάλα, όμως, μπορούν να περηφανεύονται φέτος για τις διακρίσεις τους στον Πανελλήνιο διαγωνισμό STEM και Εκπαιδευτικής Ρομποτικής 2024.
Από τη διοργάνωση που έλαβε χώρα στα τέλη Μαρτίου στην Αθήνα, οι ομάδες του παιδικού εργαστηρίου «robotakiLAB» των Μολάων επέστρεψαν με πολύτιμες εμπειρίες και δύο βραβεία: καλύτερου σκαριφήματος και πρωτότυπης κατασκευής. Διαγωνίστηκαν στην ανοικτή κατηγορία STEM για Α΄ - Δ΄ τάξεις δημοτικού, με θέμα «Οι απλές μηχανές ενώνουν τη Μεσόγειο Θάλασσα». Στην ίδια κατηγορία, μαζί με άλλες 50 ομάδες από όλη την Ελλάδα, διαγωνίστηκε και το «robotini_lab» της Σκάλας, το οποίο κατάφερε να ξεχωρίσει και να αποσπάσει ένα από τα τρία μεγαλύτερα βραβεία. Κέρδισε το βραβείο καινοτομίας για το project «Οι Μηχανικοί του Ευρώτα», το οποίο παρουσίασαν οι τρεις μόλις μαθητές-μέλη της ομάδας.
Γ. Τσορομώκος: «Σύγχρονη τάση
στην Εκπαίδευση η ρομποτική»
Για να κατανοήσουμε όμως καλύτερα τους άξονες και τον ρόλο της εκπαίδευσης STEM και της εκπαιδευτικής ρομποτικής, αλλά και τον σημαίνοντα ρόλο που παίζουν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών, ο εκπρόσωπος και προπονητής του εργαστηρίου «robotakiLAB», Γεώργιος Τσορομώκος, μίλησε στον «Λακωνικό Τύπο» και απάντησε σε βασικές απορίες. Ο ίδιος διαθέτει αξιόλογο μορφωτικό υπόβαθρο που τον καθιστά ιδανικό καθοδηγητή για παιδιά σχολικής ηλικίας. Με σπουδές στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πάτρας και στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, επιτυγχάνει μια ιδεατή ισορροπία μεταξύ τεχνοκράτη και παιδαγωγού, ικανή να εμπνεύσει και να μεταλαμπαδεύσει επιστημοσύνη και αξίες.
«Η εκπαίδευση STEM αλλά και η εκπαιδευτική ρομποτική είναι σύγχρονη τάση στην Εκπαίδευση, προσανατολισμένες στις Θετικές Επιστήμες», επισημαίνει ο Γ. Τσορομώκος, ενώ όπως εξηγεί, «η εκπαίδευση STEM σαν ακρωνύμιο παίρνει το όνομά της από τις Φυσικές Επιστήμες (Science), την Τεχνολογία (Technology), την Μηχανική (Engineering) και τα Μαθηματικά (Mathematics). Αποτελεί με απλά λόγια μία διεπιστημονική προσέγγιση με στοιχεία των παραπάνω επιστημών σε κάθε διδακτική πράξη. Η εκπαιδευτική ρομποτική ως παρακλάδι της εκπαίδευσης STEM εστιάζει συγκεκριμένα στην δημιουργία κάποιου ρομπότ».
Ποιες δεξιότητες
καλλιεργούν τα εργαστήρια
Ένα ευρύ πεδίο δεξιοτήτων μπορεί να εξελίξει στα παιδιά η εκπαιδευτική ρομποτική, αξιοποιώντας στο μέγιστο έμφυτα χαρίσματα. Ο Γ. Τσορομώκος αποκρυπτογραφεί 5 καίρια ωφελήματα σε νοητικό αλλά και κοινωνικό τομέα:
«1. Μέσα από την κατασκευή μοντέλων και αντικειμένων, πχ ρομπότ, τα παιδιά εξοικειώνονται με τις θετικές επιστήμες κεντρίζοντας το ενδιαφέρον τους να ενασχοληθούν με επαγγέλματα σχετικού αντικειμένου στο μέλλον, δηλαδή των επιστημονικών πεδίων του STEM.
2. Αναπτύσσονται δεξιότητες προγραμματισμού, όπως η εντολή της εκτέλεσης, της επανάληψης και η κατανόηση ή κατασκευή βασικών εννοιών αλγοριθμικής κ.α., δηλαδή ικανότητα χρήσης υπολογιστών.
3. Μέσω εικονικών αποστολών καθίστανται οι μαθητές ικανοί να επιλύουν προβλήματα και να βρίσκουν λύσεις, ακόμα και μέσω διατύπωσης εναλλακτικών λύσεων.
4. Καλλιεργούνται δεξιότητες μαθηματικές όπως ταξινομίας, αλληλουχίας και λογικής σκέψης, ειδικά μέσα από εικονικά μπλοκ προγραμματισμού, όπου κάθε αίτιο φέρει το αντίστοιχο αποτέλεσμα.
5. Σε επίπεδο κοινωνικό, οι μαθητές καλούνται να συνεργαστούν σε ομάδες, ενισχύοντας τον διάλογο».
Εν κατακλείδι, επισημαίνει ο έμπειρος εκπαιδευτής: «Πολύ γενικά κάποιοι μαθητές θα αναπτύξουν δεξιότητες σύμφωνα με τις κλίσεις τους στο κομμάτι το κατασκευαστικό, ενώ άλλοι στο προγραμματιστικό κ.ο.κ. Κάθε κλίση - δεξιότητα μπορεί να συμβάλει στον απώτερο σκοπό της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε επίπεδο ομάδας».
Τα οφέλη
Ένα πλατύ φάσμα πνευματικών κυρίως αγαθών και αρετών, προκύπτουν για τα παιδιά από την ενασχόληση με την εκπαιδευτική ρομποτική, όπως λέει ο Γ. Τσορομώκος: «Τα οφέλη των μαθητών από την ενασχόληση με την εκπαιδευτική ρομποτική είναι να αναπτύξουν δεξιότητες στον τεχνολογικά διαρκώς αναβαθμιζόμενο κόσμο μας, με απώτερο σκοπό στην πιο ομαλή τους μετάβασή σε επαγγέλματα του μέλλοντος, οι γνωστές σε όλους δεξιότητες του 21ου αιώνα. Συνοπτικά αυτές αναφέρονται στους τομείς: επίλυση προβλημάτων, κριτική σκέψη, διαπροσωπικές και επικοινωνιακές δεξιότητες, ομαδική και συνεργατική ικανότητα, ο τρόπος χρήσης των τεχνολογιών και των διαφόρων μέσων πληροφόρησης και ενημέρωσης και η δημιουργικότητα. Στην εποχή της διαρκούς ενσωμάτωσης της αυτοματοποίησης σε πολλαπλούς τομείς της καθημερινότητάς μας, είναι σχεδόν σίγουρο πως θα είναι μεγάλη πρόκληση για τον μελλοντικό άνθρωπο να μην θεωρείται αναλφάβητος στις σύγχρονες τεχνολογίες και την ραγδαία εξέλιξη της. Το βασικό πλεονέκτημα των εργαστηρίων είναι ο συνδυασμός εκπαίδευσης και παιχνιδιού μέσα από έναν βιωματικό τρόπο».
Πότε να ξεκινήσει
Υπάρχει ιδανική ηλικία για να καταπιαστεί ένα παιδί με την ρομποτική, είναι η επόμενη ερώτηση στον Γ. Τσορομώκο: «Δεν υπάρχει ιδανική ηλικία κατά την άποψή μου. Το ερώτημα είναι κατά πόσο είναι συνειδητή επιλογή να ενασχοληθεί κάποιο παιδί με την εκπαιδευτική ρομποτική. Να έχει διάρκεια στον χρόνο η ενασχόλησή του αυτή και κατ’ επέκταση να έχει μια πορεία εξέλιξης», απαντά.
«Κίνητρο - σταθμός στη ζωή τους»
Ο επικεφαλής του εργαστηρίου των Μολάων ξεδιπλώνει στη συνέχεια τα συναισθήματά του για το επίτευγμα των δύο βραβείων στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό STEM και Εκπαιδευτικής Ρομποτικής. «Καταρχάς για εμάς αποτελεί μεγάλη τιμή και μόνο, που συμμετείχαμε στον συγκεκριμένο διαγωνισμό. Όλο το ταξίδι προετοιμασίας αποτέλεσε μοναδική εμπειρία, τόσο φέτος όσο και πέρσι (το 2023), στην πρώτη συμμετοχή μας. Θεωρώ πως είναι μια εμπειρία, που ενδυναμώνει τους μαθητές και αποτελεί ένα επιπλέον κίνητρο - σταθμό στη ζωή τους ως εμπειρία. Μακάρι να έχουμε τη δύναμη να συμμετέχουμε σε βάθος ετών», εξομολογείται αφοπλιστικά.
Αναζητάτε εργαστήρι;
Αν ψάχνετε έναν χώρο όπου το παιδί σας μπορεί να έρθει σε επαφή με την ρομποτική, μπορείτε να αναζητήσετε τα ανωτέρω εργαστήρια σε Μολάους και Σκάλα, ενώ στη Σπάρτη, εργαστήρια ρομποτικής λειτουργούν -ενδεικτικά- από το Sparti TechLab της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης. Οι κύριοι πυλώνες δράσης του είναι η Τεχνολογία, Επιχειρηματικότητα, S.T.E.A.M, Ισότητα και Περιβάλλον, ενώ οι δράσεις που υλοποιούνται είναι εντελώς δωρεάν για τους συμμετέχοντες. Ακόμη, τα εργαστήρια του ιδιωτικού χώρου Explorativa προσφέρουν καινοτόμα προγράμματα για τους μικρούς λάτρεις του πειράματος και της δημιουργίας.
** Στην κεντρική φωτογραφία απεικονίζεται το πρότζεκτ της ομάδας «robotakiLAB» με θέμα τις απλές μηχανές της καστροπολιτείας Μονεμβασίας, που κέρδισε το βραβείο καλύτερου σκαριφήματος.
