Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της Ευρώπης ως προς το βάρος της έμμεσης φορολογίας, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση Tax Policy Reforms του ΟΟΣΑ για το 2022. Παρά τις μειώσεις σε ορισμένους φόρους, η συνολική επιβάρυνση για νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυξήθηκε, καθώς το φορολογικό σύστημα παραμένει προσανατολισμένο σε υψηλούς έμμεσους φόρους που πλήττουν κυρίως την κατανάλωση.
Η εικόνα διαφέρει ανά χώρα: 18 κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ βασίστηκαν κυρίως στη φορολογία εισοδήματος, 11 στη φορολογία κατανάλωσης, ενώ σε 9 χώρες οι φόροι κατανάλωσης και ο ΦΠΑ αποτέλεσαν την κύρια πηγή εσόδων. Στην πλειονότητα των χωρών, οι φόροι ακίνητης περιουσίας και οι φόροι μισθωτών υπηρεσιών είχαν περιορισμένη συμμετοχή.
Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια έχουν θεσπιστεί μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης, όπως η απαλλαγή στα φιλοδωρήματα έως 300 ευρώ τον μήνα, ο ενιαίος συντελεστής 22% για τις αμοιβές των γιατρών σε υπηρεσία και η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Παράλληλα, μειώθηκε το τεκμαρτό εισόδημα για επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε μικρούς δήμους, ενώ θεσπίστηκαν εκπτώσεις φόρου για όσους πληρώνουν εγκαίρως τις οφειλές τους. Αντίθετα, οι ασφαλιστικές εισφορές αυξήθηκαν κατά 2,7%.
Στον τομέα των ακινήτων προβλέπεται τριετής φοροαπαλλαγή για έσοδα από ενοικίαση ακινήτων που ήταν κενά ή διατίθενται σε βραχυχρόνια μίσθωση, παράταση της αναστολής του φόρου υπεραξίας στις αγοραπωλησίες και «πάγωμα» του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές έως το τέλος του 2025. Επίσης, διπλασιάστηκε (20%) η έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ για κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ που είναι ασφαλισμένες έναντι φυσικών καταστροφών.
Η Ελλάδα ενίσχυσε και τα κίνητρα για επενδύσεις, με τριπλασιασμό του ανώτατου ορίου έκπτωσης για angel investors – από 300.000 σε 900.000 ευρώ – καλύπτοντας έως το 50% του επενδυόμενου κεφαλαίου σε νεοφυείς επιχειρήσεις. Για τις ΜμΕ μειώθηκε το κατώτατο όριο μετοχικού κεφαλαίου στις συνεργασίες, ενώ δόθηκε η δυνατότητα μεταφοράς ζημιών από επιχειρηματικούς μετασχηματισμούς.
Από την 1η Ιανουαρίου 2024, οι εταιρείες που ενοικιάζουν ακίνητα και τα φυσικά πρόσωπα με πάνω από δύο ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υπάγονται σε ΦΠΑ 13%, ενώ αυξήθηκε και το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για τα τουριστικά καταλύματα.
