Η Σπάρτη, αν και γνωστή για την μακραίωνη κι εμβληματική ιστορία της, διαθέτει και μια σειρά από νεοκλασικά κτίρια που «μαρτυρούν» τις πρώτες δεκαετίες της νεώτερης πόλης. Αυτά τα «σιωπηλά» -εν πολλοίς- οικοδομήματα συνδέουν το παρελθόν με το παρόν, και η προστασία τους (θα έπρεπε να) είναι ζωτικής σημασίας για την πολιτιστική και όχι μόνο κληρονομιά της περιοχής.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά νεοκλασικά της πόλης είναι το κτίριο Τριτάκη, επί της οδού Άγιδος, απέναντι από την παιδική χαρά στην Ευαγγελίστρια. Το θέμα έφερε στο προσκήνιο ο ενεργός και «ανήσυχος» συμπολίτης μας, κ. Δημήτρης Μπαγιώκος, ο οποίος με προσεκτική ματιά και εμπεριστατωμένη γνώση αναδεικνύει συχνά, σημαντικά ζητήματα και -γνωστές ή άγνωστες- πτυχές της πόλης. Εν προκειμένω ανέφερε: «Το συγκεκριμένο όμορφο κτίριο είναι περίπου του 1870. Στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, εκεί στεγάστηκε η Εθνική Τράπεζα». Περιγράφει ότι, «το νεοκλασικό αγοράστηκε επί Νομαρχίας Κώστα Φούρκα, νομίζω το 2007, με στόχο να ενταχθεί σε πρόγραμμα και να μετατραπεί σε Ψηφιακό Μουσείο, όπου ο επισκέπτης θα έβλεπε να αναβιώνουν μπροστά στα μάτια του η αρχαία Σπάρτη και ο βυζαντινός Μυστράς». Δυστυχώς, όμως, όπως σημειώνει ο Δ. Μπαγιώκος, «όσοι ανέλαβαν στη συνέχεια δεν προχώρησαν αυτό το σπουδαίο όραμα». Ο ίδιος επισημαίνει ότι, «εδώ και χρόνια η στέγη έχει ανοίξει και οι φθορές ολοένα και αυξάνονται με κίνδυνο η κατάσταση να γίνει μη αναστρέψιμη. Η Περιφέρεια, που μέχρι στιγμής έχει αδρανήσει ή καθυστερήσει, καλείται επιτέλους να προστατεύσει και να αξιοποιήσει το κτίριο πριν να είναι αργά. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε τα ελάχιστα εναπομείναντα νεοκλασικά, που θυμίζουν τις πρώτες δεκαετίες της νεώτερης Σπάρτης».
Ιδιαίτερη η παρατήρηση του Δ. Μπαγιώκου, τέλος, είναι ότι «το νεοκλασικό Τριτάκη είναι το μοναδικό στη Σπάρτη με βενετσιάνικη καμινάδα».
