Η ιδιαίτερη πατρίδα μας έχει το τιμητικό προνόμιο να φιλοξενεί στα χώματά της τονβυζαντινό Μυστρά, ένα μοναδικό μνημείο ιστορικής, θρησκευτικής, αρχαιολογικής και πολιτιστικής σημασίας, καθώς και να τελεί, κάθε χρόνο,εκδηλώσειςμνήμης και χρέους για την άλωση της Πόλης (29 Μαϊου 1453), αφού στη Μητρόπολη της καστροπολιτείας στέφθηκε αυτοκράτορας κι εν συνεχεία αναχώρησε για τη Βασιλεύουσα ο εθνομάρτυρας Κωνσταντίνος ΙΒ΄Παλαιολόγος.
Μία από τις κορυφαίες εκδηλώσεις είναι η μουσική ή θεατρική παράσταση που λαμβάνει χώρα στο πλάτωμα μετά την είσοδο της Κάτω Πύλης του Μυστρά. Το σκοτάδι της νύχτας, ο έναστρος ουρανός και τα υποβλητικά μνημεία που διακρίνονται σε όλο το λόφο μέχρι το κάστρο, φορτίζουν την καρδιά και την ψυχή του θεατή με συναισθήματα εθνικής συγκίνησης και ιστορικού αναστοχασμού.
Φέτος, στις αρχές Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, κατατέθηκε στο Δήμο Σπάρτης και στο Νομικό Πρόσωπο Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, που είναι «οι καθ’ ύλην» αρμόδιοι για την διοργάνωση των Παλαιολογείων, μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση, η οποία προέρχεται από τον συμπατριώτη μας Συνθέτη Δημήτρη Μηνακάκη και τον Μαέστρο Γιώργο Αραβίδη.
Η πρόταση με τον τίτλο «Η Πόλις εάλω;» έχει ως επίκεντρο το γεγονός ότι, μετά από 565 χρόνια από εκείνη την αποφράδα ημέρα, ο λαός μας κράτησε άσβεστη στην εθνική του συνείδηση την Πόλη των Πόλεων και την χιλιόχρονη ελληνοχριστιανική αυτοκρατορία της Ανατολής. Απόδειξη γι’ αυτό η πολιτιστική συνέχεια μέσα από τη βυζαντινή μουσική παράδοση, θρησκευτική και κοσμική, που συνοψίζεται επιγραμματικά στο λαϊκό δίστιχο:
«Η Ρωμανία πέρασεν, η Ρωμανία πάρθεν.
Η Ρωμανία κι αν πέρασεν ανθεί και φέρει κι άλλο...»
Αυτή τη ζωντανή συνέχεια στην ατομική και συλλογική συνείδηση, που εξακολουθεί ανά τους αιώνες έως και σήμερα να γονιμοποιεί δημιουργικά τη φαντασία και να εμπνέει το έργο των σύγχρονων μουσουργών, θέλει να καταδείξει η υποβληθείσαπρόταση γιατα Παλαιολόγεια 2018.
Η προτεινόμενη εκδήλωση αποτελείται από δύο μέρη.
Στο πρώτο μέρος θα παρουσιαστεί η «Βυζαντινή Λειτουργία» για ορχήστρα εγχόρδων, ψάλτες και βυζαντινό χορότου Συνθέτη Δημήτρη Μηνακάκη, από την 10/ μελή ορχήστρα «Simfonietta” Αθηνών με μαέστρο τον Γιώργο Αραβίδη. Πρωτοψάλτης και χοράρχης του βυζαντινού χορού θα είναι ο πατήρ Νικόλαος Τσάκος Καθηγητής Μουσικής κι Εφημέριος του Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνος Ελαφονήσου, από την οποία κατάγεται.
Στο δεύτερο μέρος θα αποδοθούν παραδοσιακά τραγούδια και σκοποί του Βυζαντίου σε επεξεργασία για ορχήστρα εγχόρδων και χορωδία του Συνθέτη Δημήτρη Μηνακάκη, με τους ίδιους συντελεστές όπως στο πρώτο μέρος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Συνθέτης Δημήτρης Μηνακάκης, ο πατήρ Νικόλαος Τσάκος και τα μέλη του Βυζαντινού Χορού συμμετέχουν αφιλοκερδώς.
Ο Δημήτρης Μηνακάκης γεννήθηκε στις Αμύκλες και είναι γιος του αείμνηστου παπα-Στρατή. Είναι συνθέτης, εκτελεστής, παιδαγωγός και συγγραφέας.
Η συνθετική του πορεία αντικατοπτρίζει έντονες επιρροές από τη Βυζαντινή μουσική, τη λόγια ελληνική παράδοση, και τον ύστερο ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Οι συνισταμένες αυτές αφομοιώνονται και εξελίσσονται διαρκώς στο προσωπικό του ύφος. Σημαντική είναι, εξάλλου, στα έργα του η επίδραση του φυσικού περιβάλλοντος.
Ως εκτελεστής, ανέπτυξε πολύπλευρη δραστηριότητα τόσο στο χώρο της Βυζαντινής μουσικής ως ιεροψάλτης, όσο και σε αυτόν της Ευρωπαϊκής μουσικής, ως διευθυντής χορωδίας και ορχήστρας. Το ρεπερτόριό του καλύπτει χορωδιακά και ορχηστρικά έργα από το 16ο αιώνα έως τις μέρες μας.
Εξίσου πολυσχιδές είναι το παιδαγωγικό του έργο. Καθηγητής θεωρητικών και σύνθεσης σε εξέχοντα μουσικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα, έχει διδάξει έναν ευρύ κύκλο μαθημάτων που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ακουστικά, αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύγχρονη μουσική. Το ιδιαίτερο σύστημα διδασκαλίας του, που έγκειται στην ταυτόχρονη εμπέδωση θεωρίας και πράξης, έχει προσελκύσει πλήθος σπουδαστών πολλοί από τους οποίους διακρίνονται σήμερα ως εκτελεστές, συνθέτες, θεωρητικοί και μουσικολόγοι στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το παιδαγωγικό του έργο επεκτείνεται και στο χώρο της διοικητικής οργάνωσης: ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής ωδείων, διακρίθηκε για την προώθηση της μουσικής δωματίου και τη δημιουργία μουσικών συνόλων. Για τα τελευταία έκανε πλήθος επεξεργασιών, ενορχηστρώσεων και πρωτότυπων συνθέσεων, δίνοντας την ευκαιρία σε σπουδαστές όλων των οργάνων και επιπέδων κατάρτισης να έρθουν σε επαφή με τη συμφωνική μουσική.¬¬
Η συγγραφική του δραστηριότητα είναι προέκταση του παιδαγωγικού του έργου. Το διεθνώς αναγνωρισμένο «Εγχειρίδιο Ανάπτυξης Ακουστικών Ικανοτήτων» (εκδόσεις Παπαγρηγορίου¬-Νάκα) αναπτύσσει μια πολύπλευρη προσέγγιση στον τομέα των ακουστικών που απευθύνεται τόσο στον αρχάριο σπουδαστή, όσο και στον επαγγελματία μουσικό που θέλει να εμβαθύνει και επεκτείνει τις μουσικές του ικανότητες.
Το έργο του « Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ» διαπραγματεύεται τη συστηματική διδασκαλία της μουσικής ανάγνωσης και των βασικών ακουστικών δεξιοτήτων. Η « ΒΑΣΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ» σε τρία τεύχη ΘΕΩΡΙΑ Α΄, ΘΕΩΡΙΑ Β΄, ΘΕΩΡΙΑ Γ΄ περιέχει το αναγκαίο θεωρητικό υπόβαθρο, δοσμένο με επαγωγικό τρόπο, ώστε ο μαθητής να είναι σε θέση να ξεκινήσει απρόσκοπτα τη σπουδή της «Αρμονίας».
Υπό έκδοση είναι ένας κύκλος τραγουδιών για Μικτή Χορωδία a Capella και με συνοδεία πιάνου και παιδική ή γυναικεία χορωδία, πρωτότυπων συνθέσεων και επεξεργασιών. Επίσης σε διαδικασία έκδοσης βρίσκονται έργα μουσικής δωματίου και ορχηστρικής μουσικής.
Τα έργα του Δημήτρη Μηνακάκη έχουν ερμηνευθεί στην Ελλάδα, Ευρώπη, Βόρεια και Νότια Αμερική από διαπρεπείς καλλιτέχνες όπως οι Δημήτρης Αγραφιώτης, Θόδωρος Αντωνίου, Στρατής Μηνακάκης, Nikolai Sultanov, Pedro Juliano Delarole, Cadmo Fausto, Παύλος Σεργίου, Γιώργος Αραβίδης και σολίστ όπως: Δημήτρης Σέμσης και Σπύρος Γκικόντη (βιολί), Μάρθα Αράπη, Δάφνη Πανουργιά και Τζίνα Φωτεινοπούλου (σοπράνο) Βάγια Κωφού (μέτζο), Σπύρος Παυλάκης και Paul Houghtaling (βαρύτονος), και μουσικά σύνολα όπως: Κρατική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος, Έγχορδα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, Ορχήστρα Δωματίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, Εθνική Συμφωνική (ΕΡΤ), Συμφωνική Ορχήστρα Νέων «Ν. Πατρικίδου» υπό την αιγίδα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, τη Χορωδία και Ορχήστρα της Ακαδημίας του Τατουί (Βραζιλία), Ορχήστρα εγχόρδων: «Καμεράτα», Ορχήστρα δωματίου: Dianapolis (Yambol – Βουλγαρία) κλπ.
Καθηγητής Μουσικής στο Κολλέγιο Αθηνών (1981-2013), Συντονιστής Μουσικής στο Κολλέγιο Αθηνών – Κολλέγιο Ψυχικού (1994-2001) και Διασχολικός Προϊστάμενος Μουσικής (2001-2013).
Διετέλεσε επίσης Καθηγητής Μουσικής στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών, Καθηγητής Θεωρητικών της Μουσικής στο Ωδείο Πειραιώς Πειραϊκού Συνδέσμου, στο Ωδείο Αθηνών και στο Athenaeum Καθηγητής Ανώτερων Θεωρητικών και Σύνθεσης. Γενικός Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο Δημοτικό Ωδείο Ζωγράφου και Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο Δημοτικό Ωδείο Αγίου Δημητρίου, και στο Ωδείο Κολλεγίου.
Για το συνθετικό του έργο το Νοέμβριο του 2006 τιμήθηκε με την απονομή του Άγιου Σταυρού – Santa Cruz do Grau – από την Ιερά Σύνοδο Ορθοδόξων Διασποράς και Ελλάδος και από την Ακαδημία Τέχνης, Πολιτισμού και Ιστορίας της Βραζιλίας.
Το 1990 έτυχε διάκρισης στο διαγωνισμό σύνθεσης μουσικής Δωματίου στη μνήμη του Γ. Α. Παπαϊωάννου με το έργο « Οι δύο όψεις μιας διαδρομής» και το έτος 1988 διακρίθηκε στο διεθνή ΔιαγωνισμόKucynainternational Competition με το έργο του Ερωτική Τριλογίασε ποίηση του Κώστα Παντελάκη. Για το παιδαγωγικό του έργο το Νοέμβριο του 1996 του έγινε απονομή της έδρας του Γ. Φυλακτόπουλου «λόγω της εξαίρετης παρουσίας του στο Κολλέγιο Αθηνών και της σταθερής, αδιάκοπης προσφοράς του, πέρα και πάνω από τις απαιτήσεις του διδακτικού έργου στην τάξη».
Τον Ιανουάριο, τέλος, του 2006 τιμήθηκε από τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Αγίου Δημητρίου για την πολύχρονη και πολύτιμη προσφορά του στο Δήμο και το Δεκέμβριο του 2016 από το Δήμου Αγίου Δημητρίου.
Σπούδασε Βυζαντινή μουσική με τουςΔημήτρη Μπονάτσο, Γιώργο Ζαφειράτο και Γιάννη Μαργαζιώτη, Πιάνο με τον Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη και τη Φανή Μάτου, Ανώτερα Θεωρητικά με τους Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη καιΑνδρέα Καρμπόνε και Σύνθεση με το Γιάννη Ανδρέου Παπαϊωάννου.
Μελέτησε επίσης για τρία περίπου χρόνια με τον Αλέκο Αινιάν, το ιδιαίτερο σύστημά του.
Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Από το γάμο του με την κα Παναγιώτα Μουτεβελή, Χημικό, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου, απέκτησε δύο παιδιά το Στρατή (1979), Μουσικό, καθηγητή Θεωρητικών και Σύνθεσης στο New England Conservatory (Βοστώνη, ΗΠΑ) και τη Γεωργία (1987), Βιολόγο, διδακτορική φοιτήτρια (Erlangen, Γερμανία). Από το γάμο του γιού του Στρατή με την κ. Dolores Pizarro απέκτησε την αγαπημένη του εγγονήΚαταλίνα.
Το ανωτέρω βιογραφικό είναι ενδεικτικό και πολύ συνοπτικό. Δεν μπορεί να αποδώσει πλήρως το ποικίλο και πλούσιο έργο ζωής το Δημήτρη Μηνακάκη, το οποίο μπορεί να αναζητήσει κάποιος ενδιαφερόμενος στην προσωπική του ιστοσελίδα dimitrisminakakis.gr/web ή στο youtube. Προσωπικά επιθυμώ να υπενθυμίσω, σε όσους είχαν την ευτυχία να παραστούν την Παρασκευή, 28 Ιουλίου 2017, στη συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ στο Σαϊνοπούλειο Αμφιθέατρο, μεμαέστρο τον Γιώργο Αραβίδη, την παρουσίαση του έργου του «Οι γειτονιές του κόσμου», ένα συμφωνικό έργο βασισμένο στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, που ξεσήκωσε κύματα ενθουσιασμού στους θεατές.
Και δυο λόγια για τον μαέστρο Γιώργο Αραβίδη Αρχιμουσικό. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε πιάνο και ανώτερα θεωρητικά στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών, αποφοιτώντας με άριστα (παμψηφεί) και με διάκριση. Συνέχισε με σπουδές Διεύθυνσης Ορχήστρας στην Εθνική Σχολή Μουσικής στη Γαλλία, αποφοιτώντας με πρώτη διάκριση, το 1990. Παρακολούθησε μαθήματα τελειοποίησης (Master Classes) για διεύθυνση ορχήστρας με τους Ρίχαρντ Σουμάχερ (Ελβετία) και Γιούρι Σιμόνοφ (Ουγγαρία) και για διεύθυνση χορωδίας με τον Πέτερ Ερντέι (Ουγγαρία). Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στο Παρίσι, διευθύνοντας –και ηχογραφώντας παράλληλα– έργα νέων Γάλλων συνθετών σε πρώτη εκτέλεση με μουσική μπαλέτου και κινηματογράφου. Διηύθυνε τη Συμφωνική Ορχήστρα Βόρειας Ουγγαρίας και τη Ναπολιτάνικη Ορχήστρα Νέων. Στην Ελλάδα διηύθυνε για πρώτη φορά την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης το 1986. Έκτοτε έχει διευθύνει όλες τις ελληνικές ορχήστρες. Από το 1995 συνεργάζεται τακτικά με την Ε.Λ.Σ. .Έχει διευθύνει πολλάκις την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ. Έχει ηχογραφήσει για το Γ' Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και έχει συνεργαστεί σε παραγωγές στα Μέγαρα Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, καθώς και στο Ηρώδειο. Δίδαξε και διηύθυνε παραστάσεις στο Εργαστήριο Όπερας της Ε.Λ.Σ.. Έχει ιδρύσει την Πρότυπη Ορχήστρα Δωματίου Αθηνών, με την οποία δίνει τακτικά συναυλίες, ενώ από το 1994 είναι μόνιμος αρχιμουσικός της Όπερας Δωματίου Αθηνών. Παράλληλα, συνεργάζεται σε παραστάσεις όπερας με το Λυρικό Θέατρο Πολύμνια, ασχολείται με τη σύνθεση, έχει διατελέσει μέλος εξεταστικής επιτροπής του Ι.Κ.Υ. και διαφόρων πανελλήνιων μουσικών διαγωνισμών. Διδάσκει διεύθυνση ορχήστρας στο Ελληνικό Ωδείο, ενώ υπήρξε ιδρυτικό μέλος και διευθυντής της Ορχήστρας Ωδείων (1992-96). Από το 2003 είναι διευθυντής σπουδών του Ελληνικού Ωδείου Βορείων Προαστίων και υπεύθυνος σπουδών του Ελληνικού Ωδείου σε Ελλάδα και Κύπρο.
Εν κατακλείδι, δεν γνωρίζω πόσο μετράει η ταπεινή μου γνώμη, εκφρασμένη με αυτό το άρθρο στην τοπική μας εφημερίδα. Θέλω να ελπίζω, όμως, ότι ο Δήμαρχος κ. Ευάγγελος Βαλιώτης, η Πρόεδρος του Ν.Π.Π.Π κ. Γεωργία Γαλανοπούλου και τα Μέλη του Δ.Σ. θα εξετάσουν πολύ σοβαρά την πρόταση του κ. Μηνακάκη και θα μας δώσουν την ευκαιρία να απολαύσουμε και να χαρούμε το έργο του στα Παλαιολόγεια 2018.