Εμφύλιες θρησκευτικές διαμάχες

Με αφορμή τη Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου (24/8/1572)

Πέμπτη, 28 Αύγουστος 2025 22:21 | | E-MAIL ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εμφύλιες θρησκευτικές διαμάχες

Οι αντιπαλότητες, οι εχθρότητες και οι μάχες που υπήρξαν στο παρελθόν μεταξύ των θρησκειών, κατά τις οποίες  ο ένας στρεφόταν εναντίον του θεού του άλλου, με τέτοιο μίσος, ως την τελική εξόντωσή του, ήταν καταστροφικές και αφανιστικές. Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι έριδες, οι αντιπαρατάξεις και οι συμπλοκές μέσα στους κόλπους της ίδιας θρησκείας, οι οποίες ήταν σκληρές, άγριες και αιματηρές, αφού οι ζώνες επιρροής και τα οικονομικά, κοινωνικά κ.λπ. συμφέροντα ήταν ανυπέρβλητα.

Η αναφορά με χρονολογική σειρά, σε μερικές από τις πολλές άγιες και ύπουλες συγκρούσεις, τις εμφύλιες διαμάχες μέσα στους κόλπους του Χριστιανισμού, είναι αποκαλυπτική. 

Κατά την Δ΄ Σταυροφορία (1204), οι ιππότες της Δύσης και οι στρατιώτες της, οι καθολικοί Λατίνοι, μοναχοί και ηγούμενοι, με το πρόσχημα της επίσκεψης για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, επιτέθηκαν και κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, κατάλυσαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, επιδόθηκαν σε παντός είδους βανδαλισμούς και φρικαλεότητες και προέβησαν σε λεηλασίες, σφαγές, βιασμούς και απαγωγές, καταστροφές εκκλησιών, λειψάνων, μνημείων τέχνης και πολιτισμού, βεβήλωσαν ιερούς χώρους, ακόμη και την Αγία Σοφία, με τον Πάπα να χειροτονεί αρεστό του πρόσωπο στον πατριαρχικό θρόνο. Η επέλαση αυτή αποτέλεσε ένα πολύπλοκο ιστορικό φαινόμενο, το οποίο ήταν αποτέλεσμα διαφόρων συμφερόντων. Σημειώνεται ότι τότε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία επικρατούσε η Ανατολική (Ορθόδοξη) Χριστιανική Εκκλησία, μετά το Σχίσμα του 1054.

Στο όνομα του Πάπα, με την ανοχή του ή με την κάλυψή του, έχουν διαπραχθεί ανοσιουργήματα και κακουργήματα, όπως η εξουδετέρωση και η εξόντωση της διαφορετικότητας, ο αφορισμός των διαφωνούντων, ο αφανισμός των αιρετικών και των «απίστων». Τα αποτρόπαια εγκλήματα γίνονταν ελέω Θεού, από το ξερίζωμα των νυχιών μέχρι το κάψιμο στην πυρά, από τα ανώτερα στελέχη της εκκλησιαστικής ιεραρχίας που αποτελούσαν την Ιερά Εξέταση. Η εσωτερική σύγκρουση-Μεταρρύθμιση άρχισε όταν ο Γερμανός μοναχός, καθηγητής θεολόγος της Λατινικής Εκκλησίας -ειδική Εκκλησία εντός της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας- Μαρτίνος Λούθηρος, στις 31/10/1517 θυροκόλλησε στην εξώπορτα του Μητροπολιτικού Ναού της Βιτεμβέργης τις 95 θέσεις εναντίον του Πάπα και ολοκληρώθηκε το 1555. Τις θέσεις αυτές υποστήριξαν οι λεγόμενοι  Διαμαρτυρόμενοι (Προτεστάντες), οι οποίοι αμφισβήτησαν την απόλυτη εξουσία του Πάπα, καταδίκασαν την πώληση συγχωροχαρτιών και επέβαλαν την κατάργησή τους. Με αγώνες, απειλές,  διώξεις και κίνδυνο της ζωής τους δημιούργησαν την Ευαγγελική Εκκλησία.

Στις 18 Αυγούστου 1572 τελέστηκε στο Παρίσι ο γάμος της αδελφής του βασιλιά Καρόλου Μαργαρίτας με τον Ερρίκο ΙΙΙ -μετέπειτα βασιλιάς Ερρίκος Δ΄-, δούκα της Ναβάρας και σημαίνοντα Ουγενότο (Προτεστάντη). Ο γάμος έφερε στο Παρίσι σχεδόν όλους τους ευγενείς Ουγενότους. Η Αικατερίνη των Μεδίκων, Ιταλίδα, μητέρα του Καρόλου τον έπεισε να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία και να διατάξει τη δολοφονία των ηγετών των Ουγενότων και όχι μόνο, όπως και έγινε.  Η όλη επιχείρηση έλαβε χώρα τη νύχτα της 23ης προς την 24η Αυγούστου, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Βαρθολομαίου και  επεκτάθηκε και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας, όπου οι Ρωμαιοκαθολικοί στράφηκαν μαζικά εναντίον των Γάλλων Προτεσταντών και τους κατέσφαξαν. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των νεκρών ξεπέρασε τις 20 000, ίσως και τις 30 000, με την πόλη για τρεις ημέρες να είναι γεμάτη πτώματα, ενώ 1100 πτώματα ξεβράστηκαν στις όχθες του Σηκουάνα. Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ διακήρυξε τη χαρά του για τα γεγονότα και διέταξε δημόσιες ευχαριστίες στον Θεό! (Ουγενότοι λέγονταν οι Προτεστάντες της Γαλλίας.)

Τέλη Φεβρουαρίου 2018 αρχίζει η σύγκρουση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο, για τις Μητροπόλεις της βόρειας Ελλάδας, αλλά και για τον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Κτήμα Προμπονά. Για την ιδιοκτησία του η Εκκλησία της Ελλάδος προσέφυγε στα δικαστήρια κατά του Φαναρίου, ενώ στο θέμα ενεπλάκη δικαστικά και ο Δήμος Αθηναίων, μετά από την απόφαση του Μπακογιάννη να παραχωρήσει τη χρήση του ναού στην Αρχιεπισκοπή. Αργότερα (1/10/2018) το ΣτΕ δικαίωσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 

Η ρήξη του Φαναρίου με το Πατριαρχείο της Μόσχας επήλθε κάτω από την κυριαρχία των Ρωσικών συμφερόντων, μετά από την απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου (5/1/2019) για παραχώρηση Αυτοκέφαλου καθεστώτος στην Ουκρανική Εκκλησία. Η διακοπή της μνημόνευσης από τον Πατριάρχη Κύριλλο του Οικουμενικού Πατριάρχη είναι η αρχή και προοιωνίζεται το οριστικό σχίσμα στην καρδιά της Ορθοδοξίας.

Από τα παραπάνω προκύπτει το ερώτημα: «Τι έχουν να μοιράσουν οι σεβασμιότατοι άγιοι Πατέρες που πιστεύουν στον ίδιο Θεό;» Είναι φανερό, ότι πρόκειται για πόλεμο όχι αιρέσεων ή ιδεολογιών, αλλά επιρροών, σκοπιμοτήτων και υλικών συμφερόντων.

Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έχει ζητήσει πολλές φορές συγγνώμη για την Δ΄ Σταυροφορία και για το Σχίσμα της Καθολικής με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι συναντήσεις τα τελευταία χρόνια των επικεφαλής της με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών φανερώνουν τη διάθεση πιο συχνής επικοινωνίας. Η πρώτη συνάντησή τους έγινε στις 5 Ιανουαρίου 1964 στην Ιερουσαλήμ, μεταξύ του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα με τον Πάπα Παύλο ΣΤ΄. Την τάση για συνεργασία αποτύπωσε και η παρουσία τους,  Βαρθολομαίου, Φραγκίσκου και Ιερωνύμου στον Λιμένα της Μυτιλήνης στις 16 Απριλίου 2016, οι οποίοι εξήραν την προσπάθεια της Ελλάδας για τη διάσωση και προστασία των προσφύγων και των μεταναστών, κάνοντας δέηση και ρίχνοντας στεφάνια στη θάλασσα. Στις 18 του περασμένου Μαΐου ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συναντήθηκε στο Βατικανό, με τον νέο Πάπα Λέοντα ΙΔ΄, κατά την ενθρόνισή του.

Ένα φιλανθρωπικό Ίδρυμα στο Άγιον Όρος προσφέρει άναμμα κεριών, μνημόνευση ονομάτων περί υγείας και αναπαύσεως των συγγενών και των οικείων σας προσώπων και εκκλησιαστικά τάματα αξίας 25 ή 150 ευρώ, σε μονές και εικόνες του Αγίου Όρους, χωρίς την παρουσία σας εκεί. Ένας μοναχός θα εκτελέσει την εντολή σας. Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.; τηλ.+306993917034.

ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΟΛΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΡΘΡΑ
του Ηλία Μακρή
Το κλίκ της ημέρας
του Ηλία Μακρή

Πρόσφατα Νέα