Η πιο πένθιμη και λυπητερή ημέρα του έτους θεωρείται, σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση, η Μ. Παρασκευή, κατά την οποία κορυφώνεται το Θείο Δράμα, συμβολίζοντας τα συμβάντα της δίκης του Ιησού από τον Πόντιο Πιλάτο, τη μαρτυρική πορεία Του προς τον Γολγοθά, την Σταύρωση του και τελικά την Ταφή του.
Στη Σπάρτη, ενώ οι καμπάνες των εκκλησιών ηχούν πένθιμα και οι ψάλτες άδουν ύμνους, οι πιστοί προσκυνούν τους ολάνθιστους Επιταφίους των τεσσάρων ενοριών της πόλης που στολίστηκαν, κατά το χριστιανικό εθιμοτυπικό από τη Μ. Πέμπτη, με περίσσεια φροντίδα και μεράκι υπό την πνευματική καθοδήγηση των ιερέων κάθε ναού.
Δείτε στολισμένους τους Επιταφίους της Σπάρτης
Μητροπολιτικός Ναός Σπάρτης
ΙΝ Αγίου Νίκωνος Σπάρτης
ΙΝ Αγίου Νικολάου Σπάρτης
ΙΝ Αγίου Σπυρίδωνος Σπάρτης
Ο Επιτάφιος στον Χριστιανισμό
Ο Επιτάφιος στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό αποτελείται από ένα μεγάλο, κεντημένο και συχνά με πλούσια διακόσμηση ύφασμα, το οποίο φέρει επάνω του μια εικόνα του νεκρού σώματος του Ιησού Χριστού, συχνά με απεικονίσεις της μητέρας του και άλλων μορφών, κατά την περιγραφή των Ευαγγελίων.
Στον όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου, που τελείται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, γίνεται σε κάθε ενορία η περιφορά του Επιταφίου εντός «προηυτρεπισμένου κουβουκλίου», όπου έχει εναποτεθεί κατά τον Εσπερινό της Αποκαθηλώσεως, που τελείται το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής. Πριν από την τελετή της Αποκαθηλώσεως στον εσπερινό, ο οποίος τελείται το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, τοποθετείται ο Επιτάφιος επάνω στην Αγία Τράπεζα. Κάποιες φορές ο ιερέας αλείφει τον Επιτάφιο με αρωματικό έλαιο. Επάνω στον Επιτάφιο τοποθετούνται ένα κάλυμμα του Αγίου Ποτηρίου («αήρ») και το Ευαγγέλιο (είτε αυτό που χρησιμοποιούν στη Θεία Λειτουργία, είτε κάποιο μικρότερο).
Κατά την ανάγνωση του Ευαγγελίου (μιας συρραφής περικοπών και από τα τέσσερα Ευαγγέλια), που διηγείται τα του θανάτου και της ταφής του Χριστού, μια ξύλινη ζωγραφισμένη εικόνα του σώματος του Κυρίου ως Εσταυρωμένου αποσπάται από τον Σταυρό, ο οποίος έχει τοποθετηθεί στο κέντρο του ναού. Το σώμα τυλίγεται σε λευκό ύφασμα και μεταφέρεται στο ιερό. Προς το τέλος της ακολουθίας, οι ιερείς, συνοδευόμενοι από παπαδοπαίδια με κεριά και θυμίαμα, μεταφέρουν τον Επιτάφιο πάνω από τα κεφάλια τους με πομπή από την Αγία Τράπεζα στο κέντρο του ναού και τον τοποθετούν πάνω σε ένα τραπέζι διακοσμημένο για τον σκοπό αυτό. Το Ευαγγέλιο τοποθετείται και πάλι επάνω στον Επιτάφιο.
Στην Ελλάδα ένα ξυλόγλυπτο κουβούκλιο (θόλος) στεγάζει την τράπεζα με τον Επιτάφιο, ο οποίος βρίσκεται στο δάπεδο του κουβουκλίου, που επιπλέον έχει λαβές για τη μεταφορά του. Το κουβούκλιο αναπαριστά τον Τάφο του Χριστού. Από το απόγευμα της Μ. Πέμπτης έχει διακοσμηθεί με ανοιξιάτικα λουλούδια, κυρίως λευκά, κόκκινα και μοβ, που το καλύπτουν ολόκληρο. Επιπλέον, ο Επιτάφιος ραντίζεται συχνά με πέταλα λουλουδιών και ροδόνερο, ενώ θυμιάζεται τελετουργικά ως ένδειξη σεβασμού.
Οι πιστοί συνεχίζουν να προσκυνούν τον τάφο και τον Επιτάφιο όλο το απόγευμα μέχρι το βράδυ, μέχρι την τέλεση του όρθρου. Σε αυτή την προσκύνηση ο πιστός ασπάζεται την εικόνα του Χριστού πάνω στον Επιτάφιο και το Ευαγγέλιο, συχνά με τρεις μετάνοιες, ενώ πολλοί περνούν κάτω από το τραπέζι του Επιταφίου.
φωτογραφίες: Δημήτρης Μπαγιώκος
με πληροφορίες από Βικιπαίδεια
