Ο Γιάννης Γάτσιος, ο πρώτος καθηγητής Φυσικής που δίδαξε στο Πουλημενάκειο Γυμνάσιο-Λύκειο Γερακίου, τα έτη 1976-1978, επέστρεψε τον περασμένο Απρίλιο στις αγαπημένες του Γερονθρές. Εκεί όπου όχι μόνο άφησε πολύτιμη παρακαταθήκη επιστήμης, μάθησης και διορατικότητας, αλλά δέθηκε άρρηκτα με τον τόπο και τους ανθρώπους του.
Κατά το διάστημα θητείας του στο Γεράκι, πριν μετατεθεί στο -τότε- Γυμνάσιο Αρρένων Σπάρτης, ο Ι. Γάτσιος, αν και στην αρχή της καριέρας του, πρόλαβε να υλοποιήσει ένα μοναδικό επίτευγμα. Με την αμέριστη οικονομική υποστήριξη του Πολυμενάκειου Ιδρύματος οργάνωσε -εκ του μηδενός- στο Γυμνάσιο Γερακίου ένα εργαστήριο Φυσικής-Χημείας με τον καλύτερο εξοπλισμό στην Ελλάδα, την εποχή εκείνη, όπου το τεχνολογικό υπόβαθρο και οι ανάλογες δυνατότητες βρίσκονταν ακόμα σε πρώιμο στάδιο.
«Ανέδειξε την απλότητα
και σημαντικότητα της Επιστήμης»
Έπειτα από 46 ολόκληρα χρόνια, ο Γ. Γάτσιος επισκέφτηκε το Γεράκι για να μεταλαμπαδεύσει σε νεότερους συναδέλφους του και μαθητές, κάποιες από τις πολύτιμες γνώσεις του στον τομέα της Φυσικής, με ευρηματικές κατασκευές και εντυπωσιακά πειράματα.
Η βιωματική διάχυση της επιστημονικής γνώσης, που πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου, είχε τίτλο «Ηλεκτρίζοντας την σκέψη» και διοργανώθηκε από το Λύκειο Γερακίου, σε συνεργασία με το Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ) Λακωνίας. Το πρωί, η δράση εκτυλίχθηκε στους χώρους τού εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών τού σχολείου, απευθυνόμενη στους μαθητές τού Λυκείου και σε καθηγητές Φυσικής από τη Λακωνία, που είχαν προσέλθει για την εκδήλωση/επιμόρφωση. Το απόγευμα, ακολούθησε ανοιχτή συνάντηση για το κοινό στην αίθουσα εκδηλώσεων τού σχολείου.
Όπως περιγράφει η διευθύντρια του Γενικού Λυκείου Γερακίου, εκπαιδευτικός Ανθή Σαράντη, «ο δάσκαλος Φυσικής, με μια σειρά ευρηματικών κατασκευών και πειραμάτων, παρουσίασε νόμους τής Φυσικής, με εστίαση στις μορφές ενέργειας και στην αξιοποίησή της. Ανέδειξε την απλότητα και σημαντικότητα της Επιστήμης στη ζωή μας, μέσω των εφαρμογών της και των σημαντικότατων επιτευγμάτων της και συμβολή στην τεχνολογική πρόοδο, αλλά και ως στάση ζωής: απλότητα, εργατικότητα, λογική και επαγωγική σκέψη, εφαρμογές και θεωρίες που αποδεικνύονται και επαληθεύονται».
Μαζί με τον Γιάννη Γάτσιο, προσκεκλημένος ήταν ο επίσης φυσικός, υπεύθυνος του ΕΚΦΕ Ηλιούπολης, Παναγιώτης Λάζος, που παρουσίασε μια σειρά σύγχρονων, εντυπωσιακών πειραμάτων σχετικών με τον ήχο και το φως, με ιδιαίτερα παραστατικό τρόπο, σε μικρούς και μεγάλους, εξειδικευμένο και μη κοινό.
«Το Γεράκι και η εκπαίδευση τού χρωστούν»
Μεταφέρει ακόμα η Ανθή Σαράντη για τον διακεκριμένο εκπαιδευτικό: «Ο Γιάννης Γάτσιος, βραβευμένος δάσκαλος Φυσικής στην Ευρώπη, στο “Physics On Stage”, έχει κατασκευάσει σειρά απλών πειραμάτων, που αναδεικνύουν όλα τα Νόμπελ Φυσικής, από το 1901 ως σήμερα. Έχει θητεύσει σε σημαντικές θέσεις εντός και εκτός του Υπουργείου Παιδείας, παραμένει ζωντανός και ακούραστος, πηγή έμπνευσης για τους νεώτερους, διδάσκει την απλότητα, αλλά και αναγκαιότητα της επιστήμης και τη μεταδίδει με άριστο τρόπο. Το Γεράκι και η εκπαίδευση, τού χρωστούν τον σχεδιασμό και υποστήριξη του μοναδικού τότε εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών, στο Γυμνάσιο και Λύκειο, που είχε δημιουργηθεί με δωρεά του Νικολάου Πουλίτσα (“Ιστορικό Εργαστήριο Παναγιώτης Πουλίτσας”».
«Του ευχόμαστε», συμπληρώνει η κ. Σαράντη, «να έχει υγεία και δύναμη και να μας επισκεφθεί πάλι σύντομα. Εξάλλου, ο ίδιος λέει πάντα για τις υπέροχες αναμνήσεις που έχει από το Γεράκι και για τον ξεχωριστό ρόλο που έπαιξε στη ζωή του, στο ξεκίνημα της καριέρας του».
«Έδωσε το έναυσμα για περαιτέρω
δια βίου εξέλιξη σε πολλούς μαθητές του»
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και όσα ανέσυρε από τις αναμνήσεις του, ο πρώην μαθητής τού Ι. Γάτσιου στο Γυμνάσιο Αρρένων Σπάρτης, μηχανολόγος-μηχανικός ΕΜΠ σήμερα, Πάνος Ζαραφωνίτης. Δεν κρύβει ότι ο καθηγητής αποτέλεσε από τις κύριες πηγές έμπνευσης για τα μετέπειτα βήματά του τόσο σε εκπαιδευτικό-ακαδημαϊκό επίπεδο, όσο και στη διαδρομή του γενικότερα.
«Ο αγαπητός μας δάσκαλος, ο καθηγητής Φυσικής και Χημείας, Ιωάννης Γάτσιος, ήρθε στο τότε Γυμνάσιο Αρρένων Σπάρτης, όταν βρισκόμασταν στη Γ΄ Γυμνασίου, σε ένα πολύ κομβικό για τη ζωή μας σημείο όπου θα έπρεπε να πάρουμε πολύ σημαντικές αποφάσεις, μάς αναστάτωσε ευχάριστα και πολύ δημιουργικά και κυριολεκτικά μάς άλλαξε τη ζωή», αναπολεί ο κ. Ζαραφωνίτης.
Αναφερόμενος στην εκδήλωση του Απριλίου, επισημαίνει: «Το Γεράκι τίμησε με εκδηλώσεις τον καθηγητή που άφησε τη σφραγίδα του στην περιοχή και έδωσε τις γνώσεις, αλλά και το έναυσμα για περαιτέρω δια βίου εξέλιξη σε πολλούς μαθητές του. Και οι εκδηλώσεις αυτές είχαν να κάνουν -με τί άλλο(;)- με παρουσιάσεις ιδεών και πειραμάτων σε κοινό μαθητών και ενηλίκων».
Ας σημειωθεί ότι «ο αεικίνητος καθηγητής -έχοντας περάσει από πολλές θέσεις υψηλής ευθύνης, εντός και εκτός του Υπουργείου Παιδείας- εξακολουθεί να προτείνει φρεσκότατες ιδέες κυρίως γύρω από τη Μεθοδολογία της Εκπαίδευσης και για τον μαγικό τρόπο με τον οποίο ο εκάστοτε δάσκαλος θα πρέπει να μεταλαμπαδεύει το πάθος του για τη γνώση σε μαθητές κάθε ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων των ιδίων των δασκάλων και καθηγητών», εκτιμά ο Π. Ζαραφωνίτης.
Εμβάθυνση στον πυρήνα
των Νόμπελ Φυσικής
Όπως εστιάζει ακόμα ο ίδιος, «είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι ο καθηγητής έχει επιμεληθεί ως προς το στήσιμό τους και την εκπαιδευτική αποτελεσματικότητά τους, έχει σχεδιάσει και έχει κατασκευάσει, συσκευές με τις οποίες αποδεικνύεται/επιδεικνύεται το κεντρικό αντικείμενο τού έργου όλων των φυσικών που βραβεύτηκαν με Νόμπελ Φυσικής, από την πρώτη απονομή του βραβείου αυτού το 1901!»
Εν κατακλείδι, ο Π. Ζαραφωνίτης παρατηρεί ότι διανύουμε «μια εποχή όπου ολόκληρο το σύστημα Παιδείας πάσχει και νοσεί σοβαρά -και όχι μόνο στη χώρα μας- και η έλευση και ανεξέλεγκτη χρήση της υπερσύγχρονης τεχνολογίας μπορεί να οδηγήσει στην εκμηδένιση της προσωπικότητας και της δημιουργικότητας του ατόμου. Ή -αντιθέτως- να οδηγήσει σε περαιτέρω αλματώδη άνοδο αυτής καθεαυτής της τεχνολογίας, αλλά στην υπηρεσία ακριβώς του ατόμου και συνεπακόλουθα σε μία πραγματικά καλύτερη και ποιοτικότερη ζωή». Υπό αυτό το πρίσμα, «τέτοια λαμπρά παραδείγματα, όπως το έργο ζωής τού καθηγητή, πρέπει να προβληθούν με κάθε τρόπο και μέσον», εξηγεί ο Σπαρτιάτης επιστήμονας.
Ο πολυβραβευμένος Ι. Γάτσιος
Ο Ιωάννης Γάτσιος είναι καθηγητής Φυσικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, τ. υπεύθυνος ΕΚΦΕ Ν. Σμύρνης. Υπηρέτησε τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του στο Γεράκι και ακολούθως στη Σπάρτη. Δίδαξε με έμφαση στην πειραματική διδασκαλία κι εργάστηκε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για την προώθηση της εργαστηριακής ερευνητικής διδασκαλίας τής Φυσικής. Σχεδίασε και κατασκεύασε τον εξοπλισμό για την εφαρμογή του προγράμματος ΣΕΠΠΕ/-ΕΠΕΑΕΚ («Εισαγωγή της πειραματικής ερευνητικής διδασκαλίας στο Λύκειο») του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και για την ανασυγκρότηση εργαστηρίου Φυσικής και εκθεμάτων στο Ίδρυμα Ευγενίδου.
Το 2000 και το 2005 βραβεύτηκε στην Κοπεγχάγη από την επιτροπή τού ευρωπαϊκού προγράμματος «Physics on Stage», «Physics on Stage 1», «Science on Stage – Europe», και το 2009 από το CAID-Ευγενίδειο Ίδρυμα. Έλαβε επίσης βραβείο καινοτομίας από το Υπουργείο Παιδείας (2010). Ακόμα, είναι ο εμπνευστής και δημιουργός τού ιστορικού εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών «Π. Πουλίτσας».