Ένα ιστορικό όσο και εξαιρετικά χαρμόσυνο γεγονός για τη Σπάρτη και τη Λακεδαίμονα, αποτέλεσε ο φετινός εορτασμός τού πολιούχου και προστάτη τής Σπάρτης, Οσίου Νίκωνος του «Μετανοείτε», τον οποίο λάμπρυνε με την αξιότιμη κι ευμενή παρουσία του ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κκ Βαρθολομαίος.

Για πρώτη φορά στα χρονικά, ο τόπος μας είχε την εξαιρετική τιμή να φιλοξενήσει στα εδάφη του τον Προκαθήμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και να δεχθεί την ευλογία του, εκδηλώνοντας παράλληλα προς το πρόσωπό του πηγαία αισθήματα σεβασμού, χαράς και αγάπης.

Μετά την μεγαλοπρεπή υποδοχή στον Παναγιώτατο και τη τιμία συνοδεία του, από Αρχές, κλήρο και λαό το απόγευμα της Δευτέρας (25/11), οι εκδηλώσεις κορυφώθηκαν ανήμερα του εορτασμού τού Οσίου Νίκωνος. Το πρωί της Τρίτης (26/11) στον φερώνυμο ενοριακό ναό, τελέσθηκε αρχικά ο όρθρος, χοροστατούντος τού σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρου και στη συνέχεια η πανηγυρική Πατριαρχική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη.

Στη λειτουργία συμμετείχαν ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος, οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Προικοννήσου κ. Ιωσήφ, Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, Φωκίδος κ. Θεόκτιστος, Μάνης κ. Χρυσόστομος και Μαντινείας & Κυνουρίας κ. Επιφάνιος. Ακόμα, ο πρωτοσύγκελλος της ΙΜ Μεσσηνίας, πανοσ. αρχιμανδρίτης π. Φίλιππος Χαμαργιάς, ο αιδεσιμ. πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου π. Ελευθέριος Χρυσοχόος και τέσσερις ιεροδιάκονοι. Συμπροσευχούμενοι παρευρέθηκαν, οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος και Γόρτυνος & Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρος, καθώς και οι θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Τεγέας κ. Θεοκλήτος και Λακεδαιμονίας κ. Θεοφίλος και ο πανοσ. Μεγάλος Εκκλησιάρχης κ. Αέτιος.

Απονομή του Μεγαλόσταυρου
της Χιλιετηρίδος του Οσίου Νίκωνος
Πριν την μετάληψη των Αχράντων Μυστηρίων, ο Μητροπολίτης Ευστάθιος απευθύνθηκε στον Οικουμενικό Πατριάρχη και στο πυκνό εκκλησίασμα, αναφερόμενος αρχικά στον τιμώμενο Όσιο Νίκωνα τον «Μετανοείτε», «ο οποίος επί δέκα και πλέον αιώνες προστατεύει τη Λακεδαίμονα και ευεργετεί τους κατοίκους της». Ακολούθως, απένειμε στον Παναγιώτατο, την ανώτατη τιμητική διάκριση της Ιεράς Μητρόπολης Μονεμβασίας και Σπάρτης, τον Μεγαλόσταυρο της Χιλιετηρίδος τού Οσίου Νίκωνος, τιμώντας επαξίως στο πρόσωπό του, «το αυθεντικό εκκλησιαστικό ήθος, την εδραία προσήλωση στις ελληνοχριστιανικές παραδόσεις, τη θυσιαστική του αγάπη προς τη Θεόδμητη Μεγάλη τού Χριστού Εκκλησία και την εν γένει ορθή μαρτυρία τής Ορθοδόξου Πίστεως». Ο σεπτός ποιμενάρχης κ. Ευστάθιος ευχήθηκε στον κκ Βαρθολομαίο, «υγεία και μακροημέρευση, ώστε να συνεχίσει απρόσκοπτα την πολύπτυχη, πολύτιμη και πολυεύθυνη Πατριαρχική διακονία του, προς οικοδομή τού Σώματος του Χριστού, εύκλεια τού Σκάφους της Εκκλησίας και δόξα τού Παναγίου Ονόματος του Δομήτορος Αυτής».

Βαρθολομαίος: «Η μετάνοια ανεκτίμητο δώρο
του Θεού προς την Ανθρωπότητα»
Απευθυνόμενος στον ιερό κλήρο, τους επίσημους προσκεκλημένους, τους τοπικούς άρχοντες και τον ευσεβή λαό, που είχαν κατακλύσει τον ναό και τον περιβάλλοντα χώρο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε αρχικά ότι, «ο Κύριος θέτει ως Αρχή και Κατάληξη του Ευαγγελίου Αυτού, την κλήση για μετάνοια, η οποία αποβαίνει το ανεκτίμητο δώρο του Θεού προς την Ανθρωπότητα. Την μετάνοια είχε ως πυρήνα του κηρύγματός του και ο πολιούχος της Σπάρτης, ο οποίος παράλληλα δίδασκε με τον λιτό και ενάρετο βίο του την πίστη, την αδιάλειπτη προσευχή, τη θυσιαστική αγάπη και την ταπείνωση».

Ακολούθως, ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας συνεχάρη τον Μητροπολίτη κ. Ευστάθιο, για την επί εξηκονταετία «λαμπρή ιερατική του πορεία» και για την επί 45 σχεδόν έτη, «πολύκαρπη και καλλίκαρπη αρχιερατική του διακονία». Επίσης, ευχαρίστησε θερμά για την ευγενική πρόσκληση, την ανώτατη τιμητική διάκριση της τοπικής Εκκλησίας που του απενεμήθη, αλλά και για την εγκάρδια φιλοξενία. Ολοκληρώνοντας, απευθυνόμενος στους πιστούς, ο κκ Βαρθολομαίος τούς πρότρεψε να ασπασθούν «την “εν Χριστώ ζωή”», αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Χαίρεται εν Κυρίω πάντοτε, γρηγορείτε, στήκετε εν τη πίστει, ανδρίζεσθε, κραταιούσθε».

Λαμπρή η λιτάνευση της εικόνας
Αμέσως μετά, σε ατμόσφαιρα κατάνυξης, υπό τους παιανισμούς τής Φιλαρμονικής τού Δήμου Σπάρτης και με τη συνοδεία τιμητικού στρατιωτικού αγήματος, έγινε η λιτάνευση της ιερής εικόνας του Οσίου Νίκωνος του «Μετανοείτε» στο κέντρο της λακωνικής πρωτεύουσας. Στη λιτανευτική πομπή επί της Λεωφ. Λυκούργου, συμμετείχαν ο Παναγιώτατος, οι αρχιερείς, ιερείς τής τοπικής Εκκλησίας, μαθητές και μαθήτριες των σχολείων της πόλης με τη συνοδεία εκπαιδευτικών τους, καθώς και πολιτιστικοί σύλλογοι της περιοχής. Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιφοράς τής εικόνας τού Αγίου, με ενθουσιώδεις αντιδράσεις, ο κόσμος εκδήλωνε τον σεβασμό και την αγάπη του προς το πρόσωπο του Πατριάρχη.

Μετά τη δέηση υπέρ υγείας, στην διασταύρωση των Λεωφόρων Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και Λυκούργου, η λιτανευτική πομπή επέστρεψε στη είσοδο του ναού, όπου ο κκ Βαρθολομαίος ευλόγησε τον λαό τής περιοχής, ευχόμενος «να βρίσκεται, δια των πρεσβειών τού πολιούχου Οσίου Νίκωνος, πάντα υπό την Σκέπη τής Αγίας Τριάδος».

Δείτε video από τη λιτανεία

Οι παρουσίες
Κατά τον εορτασμό παρέστησαν, μεταξύ άλλων, η υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού, Ζέττα Μακρή, ως εκπρόσωπος του προέδρου της ελληνικής κυβέρνησης, οι τρεις βουλευτές Λακωνίας και βουλευτές όμορων νομών, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Δημήτρης Πτωχός, οι αντιπεριφερειάρχες Θοδωρής Βερούτης, Σπύρος Τζινιέρης και Θάνος Μιχελόγγονας και άλλοι, δήμαρχοι της Λακωνίας και γειτονικών περιοχών. Ακόμα, ο διοικητής ΔΙΚΕ Πελοποννήσου, Υποστράτηγος Απόστολος Τσουλουβής, ο Αστυνομικός Διευθυντής Λακωνίας, Βασίλειος Τσιγαρίδης, εκπρόσωποι των λοιπών Σωμάτων Ασφαλείας, μέλη της Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ Βαθμού, στελέχη τού Δικαστικού κλάδου, εκπρόσωποι  όλων των βαθμίδων τής Εκπαίδευσης, φορέων και συλλόγων.

Όπως κατά την τέλεση της δοξολογίας και του πανηγυρικού Πατριαρχικού Εσπερινού, και κατά την κυριώνυμο ημέρα, άριστη ήταν η παρουσία των καλλικέλαδων ιεροψαλτών. Στο δεξιό αναλόγιο έψαλαν μέλη του Συλλόγου Ιεροψαλτών Λακωνίας «Πέτρος ο Πελοποννήσιος», με χοράρχη τον πρωτοψάλτη Παναγιώτη Τζανάκο, Άρχοντα Μαΐστορα της Μεγάλης Εκκλησίας. Στο αριστερό αναλόγιο έψαλαν μέλη τής χορωδίας τής Μητρόπολης Μαντινείας & Κυνουρίας, με χοράρχη τον πρωτοψάλτη τού Μητροπολιτικού Ναού Τρίπολης και καθηγητή εκκλησιαστικής μουσικής, Βασίλειο Γεωργαρά.

Πάνδημη η υποδοχή στη Σπάρτη
Σε κλίμα συγκίνησης, σεβασμού, αγάπης και μεγάλης χαράς, η Λακωνία υποδέχθηκε το απόγευμα της Δευτέρας (25/11) τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Νωρίτερα, στα γεωγραφικά όρια της ΙΜΜΣ, καλωσόρισαν τον Παναγιώτατο, ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Ευστάθιος, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Δ. Πτωχός, ο αντιπεριφερειάρχης Λακωνίας Θ. Βερούτης, ο δήμαρχος Σπάρτης, Μιχ. Βακαλόπουλος, ο διοικητής τής Στρατιωτικής Φρουράς Λακωνίας, Ταξίαρχος Δ. Αννετούδης, ο περιφερειακός Αστυνομικός Διευθυντής Πελοποννήσου Ταξίαρχος, Ηλ. Αξιοτόπουλος και ο Αστυνομικός Διευθυντής Λακωνίας, Β. Τσιγαρίδης.

Τον Παναγιώτατο συνόδευαν στην επίσκεψή του οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Προικοννήσου κ. Ιωσήφ και Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, ο πανοσ. Μέγας Εκκλησιάρχης κ. Αέτιος, διευθυντής τού Ιδιαιτέρου Πατριαρχικού Γραφείου, ο αιδεσ. πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου κ. Ελευθέριος Χρυσοχόος και ο ιερολογιώτατος διάκονος κ. Ανατόλιος Δοξαστάκης. Επιπλέον, οι εντιμολογιώτατοι κκ Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής-καθηγητής, διευθυντής του Α΄ Πατριαρχικού Γραφείου, Νικόλαος–Γεώργιος Παπαχρήστου, διευθυντής τού Γραφείου Τύπου & Επικοινωνίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και Στυλιανός Μουχλίδης, γραμματέας.

Στη συνέχεια, η πομπή των οχημάτων κινήθηκε προς τη Σπάρτη. Η επίσημη υποδοχή έλαβε χώρα στην είσοδο του πανηγυρίζοντος ΙΝ Οσίου Νίκωνος, παρουσία σύσσωμου του ιερού κλήρου, των επίσημων προσκεκλημένων, των τοπικών αρχόντων, της μαθητιώσας νεολαίας, πολιτιστικών συλλόγων και πλήθους πιστών, που είχαν κατακλύσει τον ναό και τον περιβάλλοντα χώρο. Παράλληλα, κατά την άφιξη του Πατριάρχη, μαθητές έραιναν με ροδοπέταλα τον κκ Βαρθολομαίο, ενώ τιμητικό άγημα και στρατιωτική μπάντα απέδωσαν τιμές με ανάκρουση και του Εθνικού Ύμνου. Μετά την είσοδο στον ναό, τελέσθηκε η δοξολογία προεξάρχοντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη.

Ευστάθιος: «Πατριάρχης με διεθνές κύρος και επίγνωση
της κομβικής αποστολής του στη σύγχρονη συγκυρία»
Τον Προκαθήμενο της Ορθοδοξίας προσφώνησε αρχικά ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Ευστάθιος. Ο σεπτός ποιμενάρχης ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «σύσσωμος κλήρος και λαός υποδέχονται με αισθήματα απύθμενης χαράς, συγκίνησης, σεβασμού, τιμής και αγάπης τον Πρωτεύθυνο της Ορθοδοξίας και θεματοφύλακα των παραδόσεων του Γένους μας». Ο σεβασμιώτατος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην πολυσχιδή και χαρισματική προσωπικότητα του Παναγιωτάτου, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Σέ μιά ἐποχή κοσμογονικῶν ἐξελίξεων καί πολύμορφης καί πολυώνυμης σύγχυσης καί κρίσης, ἀπό τήν ὁποία δυστυχῶς δέ διαφαίνεται ἄμεση διέξοδος, ἡ Πρωτόθρονη Ἐκκλησία εὐλογήθηκε νά ἔχει στήν Κορυφή της Πατριάρχη μέ διεθνές κύρος καί μέ ἐπίγνωση τῆς κομβικῆς ἀποστολῆς του στή σύγχρονη συγκυρία. Οἱ θέσεις καί οἱ δραστηριότητές Σας σέ φλέγοντα θέματα τοῦ σύγχρονου βίου, ὅπως τό φυσικό περιβάλλον, ἡ τρομοκρατία, ὁ πόλεμος, ἀπηχοῦν τή βαθιά ποιμαντική Σας ἀγωνία καί τήν ἀνταπόκρισή Σας στήν ἱστορική εὐθύνη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ».

Στη συνέχεια, ο κ. Ευστάθιος αναφέρθηκε στην πλούσια ιστορία τού «ευλογημένου τόπου μας» από αρχαιοτάτων χρόνων, αλλά και στα πρόσωπα που άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους, αποτελώντας «πρότυπα πίστεως, φιλοπατρίας, ηρωισμού και πνευματικής παραγωγής». Ο σεβασμιώτατος παρακάλεσε τον Παναγιώτατο να ευλογήσει «την εκκλησιαστική άμπελο της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, τον χριστοφόρο λαό μας, τον ιερό κλήρο, τους τοπικούς άρχοντες και ιδιαίτερα τους νέους και τις νέες μας, που αποτελούν την ελπίδα και την απαντοχή μας, στης απελπισίας τον καιρό». Κατακλείοντας την προσφώνησή του, αφενός εξέφρασε τις ευγνώμονες ευχαριστίες τόσο του ιδίου, όσο και του χριστεπώνυμου πληρώματος της τοπικής Εκκλησίας προς τον Παναγιώτατο για την Αγιοκατάταξη του Εθνοϊερομάρτυρος Ανανίου Λαμπάρδη, Μητροπολίτη Λακεδαιμονίας. Αφετέρου, πρόσφερε στον Πατριάρχη ένα συμβολικό δώρο, εις ανάμνηση της επισκέψής του στη Σπάρτη, και συγκεκριμένα έναν ασημένιο δίσκο, ο οποίος φέρει στο μέσο του, ανάγλυφο της προτομής τού Αγίου Ανανίου και γύρω του την αφιερωτική επιγραφή στον κκ Βαρθολομαίο. Επίσης, προσφέρθηκε στον Προκαθήμενο της Ορθοδοξίας μία χειροποίητη εικόνα τού Αγίου Βαρθολομαίου, φιλοτεχνημένη από το εργαστήριο αγιογραφίας της Ιεράς Μονής Ζερμπίτσης.

Ακολούθως, τον Παναγιώτατο προσφώνησαν καταλλήλως ο δήμαρχος Σπάρτης, Μιχ. Βακαλόπουλος και ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Δ. Πτωχός. Οι προσφωνήσεις ολοκληρώθηκαν με τον προϊστάμενο του ΙΝ Οσίου Νίκωνος, αιδεσιμ. πρωτοπρεσβύτερο π. Αθανάσιο Σπηλιώτη, ο οποίος εκ μέρους τού Εκκλησιαστικού Συμβουλίου προσέφερε στον Παναγιώτατο ένα αργυροποίητο θυμιατό.

Βαρθολομαίος: «Πατρίδα τού Λεωνίδα
και των Τριακοσίων που φύλαξαν Θερμοπύλες,
όπως οι ολίγοι στη Βασιλεύουσα υπέρ Ορθοδοξίας»
Στην αντιφώνησή του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ευχαρίστησε για τη θερμή υποδοχή κλήρου και λαού και για τις εγκάρδιες προσφωνήσεις. Επίσης, εξέφρασε την χαρά του που επισκέπτεται «την ιστορική κι ευλογημένη Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης, έναν τόπο που έχει πνευματικούς δεσμούς και κοινούς αγώνες “υπέρ βωμών και εστιών” μετά του ιερού κέντρου της Ορθοδοξίας, έναν τόπο όπου αγίασαν και αγιάσθησαν πολλοί Όσιοι και δίκαιοι, μεταξύ των οποίων και ο προσφάτως καταταγείς στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας Εθνοϊερομάρτυρας Ανανίας». Ο Παναγιώτατος είπε ακόμα ότι, «ύστερα από την ευγενική πρόσκληση» τού Μητροπολίτη Ευσταθίου, επισκέπτεται «την αρχαιόθεν γνωστή, υπό τους πρόποδες του Ταϋγέτου ηρωική Σπάρτη, την πατρίδα τού Λεωνίδα και των Τριακοσίων που φύλαξαν Θερμοπύλες, όπως κάνουν και στην εποχή μας οι ολίγοι που βρίσκονται στην Βασιλεύουσα υπέρ της Ορθοδοξίας και των παραδόσεων του Γένους μας», ώστε πρώτα και κύρια να τιμήσει «τη μνήμη τού Εφόρου τής λακωνικής πρωτεύουσας, Οσίου Νίκωνος του “Μετανοείτε”, του οποίου η μαρτυρία και το κήρυγμα της μετανοίας παραμένουν ανεξίτηλα».

«Ο Ευστάθιος καύχημα και κεφάλαιο
της Εκκλησίας της Ελλάδος»
Στη συνέχεια, ο Πατριάρχης μίλησε με θερμά λόγια για τον σεβασμιώτατο κ. Ευστάθιο, για τον οποίο ανέφερε ότι είναι «αντάξιος συνεχιστής τού ποιμαντικού έργου τού Οσίου Νίκωνος, αφού κοσμείται με ανεκτίμητη, πολυεπίπεδη και πολυσχιδή πνευματική και όχι μόνο προσφορά». Ακόμα, ο Παναγιώτατος χαρακτήρισε τον σεπτό ποιμενάρχη, «καύχημα και κεφάλαιο της Εκκλησίας τής Ελλάδος», αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «φέγγει ως λύχνος εν τη σκοτία, οδηγώντας σε ευστάθεια τα των ανθρώπων πράγματα και τις εμπιστευμένες σε αυτόν ψυχές».

Παράλληλα, συνεχάρη τον «εκλεκτό και σεμνό» Βοηθό Επίσκοπο της ΙΜΜΣ, θεοφιλέστατο Επίσκοπο Λακεδαιμονίας κ. Θεόφιλο, «τον ευλαβή κλήρο και τον πιστό λαό».  Επιπροσθέτως, ευχαρίστησε τον δήμαρχο και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Σπάρτης, και τον περιφερειάρχη Πελοποννήσου, τονίζοντας ότι «η επίσκεψη αυτή ενισχύει τους διαχρονικούς πνευματικούς δεσμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Πελοπόννησο, οι οποίοι εδράζονται και εις τον εκ Δημητσάνης ιερομάρτυρα προκάτοχό του, Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄». Ολοκληρώνοντας, ευχήθηκε, «δια των πρεσβειών του Οσίου Νίκωνος και των πατριαρχικών προσευχών, ο Κύριος να χαρίζει στον ευλαβή λαό της Λακωνίας και της Πελοποννήσου χάρη και άπειρο έλεος».

Ο κκ Βαρθολομαίος χάρισε στον σεβασμιώτατο κ. Ευστάθιο ένα Ιερό Ευαγγέλιο για τον ΙΝ Οσίου Νίκωνος, το οποίο είναι αντίγραφο Ευαγγελίου αποθησαυρισμένου στο Πατριαρχικό θησαυροφυλάκιο, καθώς κι ένα σετ αργυρών δισκαρίων. Επίσης, προσέφερε ως ευλογία, από ένα εγκόλπιο στους κκ Ευστάθιο και Θεόφιλο, όπως κι έναν Σταυρό τής Αγίας και Μεγάλης Οικουμενικής Συνόδου τής Κρήτης, στον εφημέριο τού ναού π. Αθανάσιο Σπηλιώτη.

Ακολούθησε η τέλεση της ακολουθίας τού μεγάλου πανηγυρικού εσπερινού χοροστατούντος τού Παναγιωτάτου και τη συμμετοχή των προσκεκλημένων από τον κ. Ευστάθιο, σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών: Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, Φωκίδος κ. Θεοκτίστου, Μάνης κ. Χρυσοστόμου, Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρου και Μαντινείας και Κυνουρίας κ. Επιφανίου, καθώς και των θεοφιλεστάτων Επισκόπων Τεγέας κ. Θεοκλήτου και Λακεδαιμονίας κ. Θεοφίλου.