Οι επιθετικές πολιτικές επιδότησης και η υπερπροσφορά μοντέλων έχουν οδηγήσει σε κορεσμό την αγορά, η οποία πλέον κινδυνεύει με κατάρρευση και μαζικές «εξαφανίσεις». Η Κίνα μπορεί να είναι σήμερα η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανική δύναμη στον κόσμο, όμως το όνειρο της απόλυτης κυριαρχίας δείχνει να γυρίζει μπούμερανγκ. Οι ίδιες κυβερνητικές πολιτικές που γέμισαν τη χώρα με δεκάδες μάρκες και εκατοντάδες εργοστάσια, τώρα απειλούν να τινάξουν την αγορά στον αέρα.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, περισσότερες από 100 εταιρείες κινδυνεύουν με εξαφάνιση, καθώς η υπερπαραγωγή έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο τόσο τους κατασκευαστές όσο και τα δίκτυα λιανικής.
Συγκεκριμένα, επί σειρά ετών οι γενναίες επιδοτήσεις και οι προνομιακές πολιτικές του Πεκίνου είχαν στόχο να μετατρέψουν την Κίνα σε παγκόσμιο ηγέτη στην αυτοκινητοβιομηχανία και ειδικά στα ηλεκτρικά οχήματα. Ο στόχος επετεύχθη, όμως το αποτέλεσμα ήταν μια αγορά κορεσμένη και χωρίς ισορροπία.
Σήμερα, η Κίνα διαθέτει περισσότερες μάρκες απ’ όσες μπορεί να απορροφήσει η ίδια η αγορά της, η οποία παραμένει η μεγαλύτερη του πλανήτη. Τα εργοστάσια δουλεύουν για να καλύψουν κυβερνητικούς στόχους παραγωγής και όχι την πραγματική ζήτηση, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι κατασκευαστές να βλέπουν τα κέρδη τους να εξαφανίζονται.
Οι αντιπροσωπείες έχουν ουσιαστικά αμέτρητο στοκ και προσπαθούν να «ξεφορτωθούν» τα αυτοκίνητα με μαζικές εκπτώσεις ή ακόμη και με τεχνάσματα, όπως το να ασφαλίζουν και να καταχωρούν οχήματα που δεν πούλησαν ποτέ, ώστε να φαίνονται «περασμένα» στις πωλήσεις και να μπορούν να πληρούν τις απαραίτητες, σύμφωνα με την εκεί νομοθεσία, προϋποθέσεις για επιπλέον εκπτώσεις και μπόνους.
Μερικά φτάνουν σε γκρίζες αγορές, όπου γίνεται πώληση γνήσιων προϊόντων μέσω καναλιών διανομής που δεν έχουν εξουσιοδοτηθεί από τον κατασκευαστή, ενώ άλλα διατίθενται σε πλατφόρμες τύπου TikTok με επίσης εντυπωσιακές εκπτώσεις ή βαφτίζονται «μεταχειρισμένα» χωρίς καν να έχουν διανύσει χιλιόμετρο. Ακόμη χειρότερα, χιλιάδες μοντέλα καταλήγουν σε «νεκροταφεία αυτοκινήτων», σκουριάζοντας στην ύπαιθρο. Όλες αυτές οι πρακτικές όχι μόνο εξατμίζουν το κέρδος, αλλά βάζουν μέσα τις ίδιες τις εταιρείες, καθιστώντας τες μη βιώσιμες.
Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη σχεδόν για όλες τις εταιρείες. Από τη μία, τα βενζινοκίνητα μοντέλα πλέον δεν έχουν καμία «αξία», καθώς η ζήτησή τους έχει καταρρεύσει το τελευταίο διάστημα, με το Πεκίνο να ενθαρρύνει δυναμικά τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων μέσα από επιπλέον οφέλη και επιδοτήσεις. Από την άλλη, ακόμη και οι μάρκες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή εξηλεκτρισμένων οχημάτων βρίσκονται σε δυσμενή θέση.
Μάλιστα, σύμφωνα με την AlixPartners, συμβουλευτική εταιρεία με διεθνές κύρος, από τις 129 μάρκες αυτοκινήτων που δραστηριοποιούνται σήμερα στην Κίνα και παράγουν ηλεκτρικά και υβριδικά μοντέλα, μόλις 15 αναμένεται να επιβιώσουν ως το 2030, αν δεν υπάρξουν σοβαρές διορθωτικές κινήσεις και παρεμβάσεις. Το ίδιο το Πεκίνο πλέον δείχνει να βάζει φρένο, καθώς θεωρεί ότι οι μαζικές εκπτώσεις εντείνουν τον αποπληθωρισμό και ετοιμάζεται να περιορίσει δραστικά τις εταιρείες που δεν είναι οικονομικά βιώσιμες.
Οι διεθνείς επιπτώσεις δεν είναι αμελητέες. Στην Ευρώπη εκφράζεται ανησυχία ότι το κύμα φθηνών κινεζικών ηλεκτρικών θα πλήξει καίρια τις τοπικές βιομηχανίες, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σχεδόν απαγορεύσει τις κινεζικές εισαγωγές επικαλούμενες λόγους εθνικής ασφάλειας αλλά και αθέμιτου ανταγωνισμού.
Η εικόνα που διαμορφώνεται θυμίζει σε πολλούς την κινεζική «φούσκα» στην αγορά ακινήτων και στα φωτοβολταϊκά, δηλαδή μια ταχύτατη ανάπτυξη χωρίς πραγματική ζήτηση, η οποία οδηγεί αναπόφευκτα σε μαζική αναδιάρθρωση. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να κρίνει ποιοι θα επιβιώσουν και ποιοι θα μείνουν στην ιστορία ως «θύματα» μιας αγοράς που έτρεξε πιο γρήγορα απ’ όσο μπορούσε να αντέξει.
