Ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης βρέθηκε στο επίκεντρο της έκτακτης ΓΣ της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), που διεξήχθη την Τετάρτη (17/12) σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. Στη διάρκεια της συνέλευσης, η οποία πραγματοποιήθηκε παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών (ΥΠΕΣ) και συγκεκριμένα του υπουργού, Θεόδωρου Λιβάνιου και των υφυπουργών Βιβής Χαραλαμπογιάννη και Βασίλη Σπανάκη, παρουσιάστηκαν οι θέσεις, προτάσεις και παρατηρήσεις της ΚΕΔΕ όσον αφορά το κείμενο του σχεδίου του Κώδικα. Επί του σχεδίου τοποθετήθηκαν όλες οι παρατάξεις που συμμετέχουν στο ΔΣ της Ένωσης, ενώ στη συνέχεια διενεργήθηκε ψηφοφορία, η οποία αφορούσε την πρόταση της πλειοψηφίας του ΔΣ της ΚΕΔΕ. Η πρόταση της διοίκησης έλαβε 281 ψήφους επί συνόλου 418 εγγεγραμμένων συνέδρων, δηλαδή ποσοστό 67,2 %.

Κυρίζογλου: «Διεκδικούμε συνολική μεταρρύθμιση στο μοντέλο λειτουργίας του κράτους»
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου κήρυξε την έναρξη των εργασιών αναφερόμενος στη σταθερή θέση της Ένωσης υπέρ της διοικητικής μεταρρύθμισης του κράτους, της ενίσχυσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με αρμοδιότητες, πόρους, προσωπικό και μέσα. Ο κ. Κυρίζογλου υπογράμμισε ότι «η ΚΕΔΕ υποστηρίζει διαχρονικά, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, την ανάγκη οργάνωσης της διοίκησης του κράτους σύμφωνα με το αποκεντρωτικό σύστημα και την πλήρη εφαρμογή των συνταγματικών επιταγών για την Αυτοδιοίκηση», επισημαίνοντας ότι, «παρά τη συνταγματική επιταγή, η χώρα εξακολουθεί να μην συγκλίνει με τα ευρωπαϊκά πρότυπα Τοπικής Αυτοδιοίκησης». Ο επικεφαλής της Ένωσης χαρακτήρισε «απολύτως αναγκαία την κωδικοποίηση της πολυδιάσπαρτης αυτοδιοικητικής νομοθεσίας». Ιδιαίτερη αναφορά έγινε «σε θετικές διατάξεις του σχεδίου», όπως «η ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής, η σαφέστερη θεσμική σχέση μεταξύ δήμων και περιφερειών, η κατηγοριοποίηση των δήμων με βάση τις ιδιαιτερότητές τους, η ενίσχυση της συμμετοχής των νέων, καθώς και η ρητή θεμελίωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως έκφρασης λαϊκής κυριαρχίας, σε εναρμόνιση με το Σύνταγμα και τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης». Περαιτέρω, ο Λ. Κυρίζογλου υπογράμμισε ότι «η κωδικοποίηση καλύπτει μια διαχρονική ανάγκη άνω των 20 ετών και συμβάλλει στην αντιμετώπιση της πολυνομίας, της γραφειοκρατίας και της διοικητικής δυσλειτουργίας». Τόνισε, ωστόσο, ότι ο νέος Κώδικας, «παρότι αποτελεί πολύ θετικό και αναγκαίο πρώτο βήμα εκσυγχρονισμού, δεν συνιστά από μόνος του τη συνολική διοικητική μεταρρύθμιση που επιτάσσει το Σύνταγμα και διεκδικεί η Αυτοδιοίκηση».

Λιβάνιος: «Κοιτάμε προς το μέλλον με στόχο τη διευκόλυνση των πολιτών»
Στην παρέμβασή του ο υπουργός Θ. Λιβάνιος, αναγνώρισε ότι «η Τοπική Αυτοδιοίκηση λειτούργησε επί δεκαετίες με διάσπαρτη νομοθεσία, ασάφεια διαδικασιών και έντονο κατακερματισμό, γεγονός που οδήγησε σε θεσμική κόπωση και γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες». Όπως τόνισε, «ο νέος Κώδικας έρχεται να βάλει τάξη στο οικοσύστημα της Αυτοδιοίκησης, μέσα από μια ενιαία και συστηματική προσέγγιση, χωρίς να επιχειρεί να ρυθμίσει τις κάθετες αρμοδιότητες, οι οποίες θα αποτελέσουν αντικείμενο ξεχωριστών νομοθετικών παρεμβάσεων». Ο υπουργός επεσήμανε ότι «στόχος είναι η καταγραφή και απλοποίηση διαδικασιών, η ρύθμιση κρίσιμων λειτουργικών ζητημάτων και η αντιμετώπιση προβλημάτων που απασχολούν το σύνολο των δήμων». Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην καταγραφή των αρμοδιοτήτων με βάση το τρίπτυχο πόροι – προσωπικό – υποδομές, καθώς και στην απλοποίηση και ενοποίηση των διαγωνιστικών διαδικασιών, με προσανατολισμό τη διευκόλυνση των πολιτών και τη βελτίωση της καθημερινής λειτουργίας των δήμων. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην οικονομική στήριξη των δήμων, επισημαίνοντας ότι για το 2025 δόθηκε επιπλέον χρηματοδότηση ύψους 446 εκατ. ευρώ, καθώς και η κάλυψη του τέλους ταφής με ποσό 105 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της προσπάθειας ενίσχυσης της οικονομικής τους ανθεκτικότητας.

Βακαλόπουλος: «Αναγκαία και δύσκολη μεταρρυθμιστική προσπάθεια»
Στις εργασίες της ΓΣ συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο δήμαρχος Σπάρτης, Μιχάλης Βακαλόπουλος, καθώς και άλλοι δήμαρχοι-αντιδήμαρχοι λακωνικών δήμων, όπως ο Δήμος Βέρδος από τον Δ. Ευρώτα και ο Ηρακλής Τριχείλης από τον Δ. Μονεμβασίας. Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Βακαλόπουλος τόνισε ότι «ο νέος Κώδικας αποτελεί μια αναγκαία και δύσκολη μεταρρυθμιστική προσπάθεια για τη συγκέντρωση μετά από πολλά χρόνια όλων των διάσπαρτων μέχρι σήμερα διατάξεων, που αφορούν στη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης». Πρόσθεσε ότι το αμέσως επόμενο διάστημα ο νέος Κώδικας τίθεται σε δημόσια διαβούλευση, ενώ παράλληλα συνεχίζεται και ο διάλογος μεταξύ της ΚΕΔΕ και του ΥΠΕΣ, με στόχο περαιτέρω βελτιώσεις.

Έστειλαν μαζικό μήνυμα οι δήμοι στη Βουλή: «Ώρα ευθύνης για την Πολιτεία»
Μια ημέρα νωρίτερα, την Τρίτη (16/12), πραγματοποιήθηκε κινητοποίηση αιρετών της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης έξω από τη Βουλή, με τη συμμετοχή δημάρχων, δημοτικών συμβούλων, εργαζομένων και εκπροσώπων δήμων από κάθε γωνιά της χώρας. Στο συλλαλητήριο έλαβαν μέρος και αιρετοί από το σύνολο των πέντε δήμων της Λακωνίας. Η κινητοποίηση, που συνδυάστηκε με συμβολική αναστολή λειτουργίας των δήμων κατά την ημέρα ψήφισης του κρατικού προϋπολογισμού, «αποτέλεσε ένα ηχηρό μήνυμα ευθύνης και διεκδίκησης προς την Πολιτεία», τονίζει η ΚΕΔΕ και προσθέτει: «Η μαζική παρουσία αιρετών και αυτοδιοικητικού προσωπικού κατέδειξε τον ενιαίο, συλλογικό και αποφασιστικό χαρακτήρα των διεκδικήσεων, σε μια περίοδο αυξημένων λειτουργικών, ενεργειακών και κοινωνικών απαιτήσεων».

Τα βασικά αιτήματα των ΟΤΑ
Κατά τις διαδοχικές συναντήσεις της ΕΕ της ΚΕΔΕ με τον Πρόεδρο της Βουλής, καθώς και με εκπροσώπους κομμάτων, τέθηκαν τα βασικά ζητούμενα των ΟΤΑ α’ βαθμού, που όπως εκφράζονται από την Ένωση είναι:

«- Πλήρης εφαρμογή του Νόμου του «Καλλικράτη» και κατάργηση όλων των μνημονιακών περιορισμών, που πλέον δεν έχουν λόγο ύπαρξης.

- Καθιέρωση μηχανισμού αυτόματης αναπροσαρμογής των ΚΑΠ με συγκεκριμένα κριτήρια.

- Κατάργηση του άρθρου 44 του Ν. 5071/2023, που θέτει ανώτατο πλαφόν στις αποδόσεις του κρατικού προϋπολογισμού προς την Αυτοδιοίκηση. Δεν είναι δυνατόν η Αυτοδιοίκηση να ανταπεξέλθει στα σημερινά λειτουργικά της κόστη με πόρους μόλις 2,5 δισ., που προβλέπονται στον προϋπολογισμό του 2025.

- Κάλυψη του υπερβάλλοντος ενεργειακού κόστους των δήμων και των ΔΕΥΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να μην μεταφερθεί το βάρος στους δημότες.

- Εξασφάλιση πόρων για τη χρηματοδότηση έργων ενεργειακής εξοικονόμησης (φωτισμός LED, μονώσεις δημοτικών κτιρίων, κλπ).

- Διεκδίκηση για σταδιακή αποπληρωμή των παρακρατηθέντων πόρων, με κάθε τρόπο.

- Επιστροφή του συνόλου των τελών που αφαιρέθηκαν από τους δήμους από το 2010 (τέλος βοσκής, φόρος ζύθου, τέλη πετρελαιοειδών κ.ά.).

- Δημιουργία Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος Δήμων, με συγχρηματοδότηση από εθνικούς και τραπεζικούς πόρους (πχ Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων), για έργα υποδομών και τοπικής ανάπτυξης.

- Στοχευμένη στήριξη σε μικρούς, ορεινούς και νησιωτικούς δήμους, για υλοποίηση έργων ΕΣΠΑ.

- Επανασχεδιασμός για δίκαιη κατανομή εσόδων από το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, όπου ζητείται το 48% του ποσού που συγκεντρώνεται να αποδίδεται στους οικείους δήμους όπου παράγεται, 12% στους 332 δήμους και 40% στο κράτος για την πολιτική προστασία.

- Επέκταση Προγράμματος Μαριέττα Γιαννάκου για αναβάθμιση σχολικών μονάδων σε όλη τη χώρα, με ουσιαστική συμμετοχή των δήμων.

- Άμεση, έκτακτη χρηματοδότηση με τρεις επιπλέον δόσεις ΚΑΠ, ύψους 465 εκ. ευρώ, πέραν των ήδη εξασφαλισμένων 105–110 εκατ. ευρώ ενίσχυση, για να ισοσκελιστεί το 2025.

- Κατάργηση τέλους ταφής.

- Στήριξη αγροτικής παραγωγής με συγκεκριμένα μέτρα, καθώς και παροχή κινήτρων για την ενασχόληση των νέων με το αγροτικό επάγγελμα.

- Επέκταση της μείωσης του ΦΠΑ σε όλα τα νησιά, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία.

- Οριστική ακύρωση της απόφασης για διακοπή λειτουργίας των 204 καταστημάτων των ΕΛΤΑ.

- Άμεση αναθεώρηση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου που αφορά τη ναυαγοσωστική κάλυψη και τα αδέσποτα ζώα, με ταυτόχρονη κάλυψη του συνόλου των σχετικών δαπανών.

- Απόδοση στους δήμους του ποσού που έχει συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα από το τέλος ταφής».