Συνέντευξη στον Χρήστο Πετρούλια
Πιστή στο ραντεβού της με την Τέχνη αλλά και το φιλοθεάμον κοινό, η θεατρική ομάδα «Σκηνή» Σπάρτης που κατέθεσε τα διαπιστευτήρια της πέρυσι με την παράσταση «Ταυτοχρόνως», ανεβαίνει πάλι στο παλκοσένικο, αποδίδοντας τέσσερα μονόπρακτα του Χάρολντ Πίντερ. Η ανερχόμενη ομάδα «σμίγει» με τη θεατρική πένα του Άγγλου συγγραφέα, σε ένα εγχείρημα να μεταδώσει τα νοήματα πίσω από τα κείμενα του μεγάλου αυτού δημιουργού. «Απλώς», «Ένα ακόμα και φύγαμε», «Άσπρο, μαύρο» και «Αλάσκα». Στις προτάσεις, τις ιστορίες και τα μηνύματα που εμπεριέχονται στις παραπάνω λέξεις και φράσεις θα έχουν την ευκαιρία να ενδοσκοπήσουν οι θεατές των παραστάσεων που θα διεξαχθούν στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Σπάρτης (ισόγειο Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης), την Παρασκευή 8 και το Σάββατο 9 Ιουλίου με ώρα έναρξης 9:30΄ μμ.
Στον «Λακωνικό Τύπο» μιλούν για τη φετινή παράσταση, αλλά και γενικότερα για την 6η Τέχνη, η δημιουργός της «Σκηνής» και σκηνοθέτιδα στα τρία από τα τέσσερα μονόπρακτα, κ. Χρυσάνθη Κοτσάφτη, καθώς και το μέλος της ομάδας κι εκ των πρωταγωνιστών της παράστασης, κ. Αναστάσιος Μανωλάκος.
Χρ. Κοτσάφτη: «Στόχος μας
η αγάπη και διασπορά του θεάτρου»
Δημοσιογράφος και ηθοποιός, με ιδιαίτερη αγάπη για το θέατρο και την τέχνη, η επικεφαλής της «Σκηνής», Χρυσάνθη Κοτσάφτη, έχει εργαστεί επί σειρά ετών στην τηλεόραση, έχει λάβει μέρος σε θεατρικές παραστάσεις, ενώ έχει σπουδάσει θέατρο στην Ανώτερα Δραματική Σχολή «Ίασμος».
- Μιλήστε μας για τη «Σκηνή», της οποίας υπήρξατε εμπνευστής και ιδρυτής. Ποιο ήταν το έρεισμα για την απόφαση να προχωρήσετε στη συγκρότηση μιας θεατρικής ομάδας;
Η «Σκηνή» μας είναι ένα θεατρικό εργαστήρι. Είναι ένας τόπος που μικροί και μεγάλοι έρχονται σε επαφή με την τέχνη του θεάτρου. Κάνουμε αυτοσχεδιασμούς, ανακαλύπτουμε τα εκφραστικά μας μέσα, εξελισσόμαστε… Στόχος δικός μου ως εμψυχώτρια της «Σκηνής» είναι η πόλη της Σπάρτης να αποκτήσει το έμψυχο υλικό που θα στελεχώσει τις θεατρικές ομάδες που ήδη υπάρχουν στην Λακωνία, αλλά και γιατί όχι να δημιουργήσει και περισσότερες. Θέλω να πω με αυτό ότι δεν είμαστε ένας κλειστός οργανισμός.
Η θεατρική ομάδα της «Σκηνής» δημιουργήθηκε πέρυσι. Τα τελευταία δύο χρόνια το θεατρικό μας εργαστήρι λόγω της πανδημίας λειτούργησε ελάχιστα. Για να μην χάσουμε την επαφή μας με το θέατρο πραγματοποιούσαμε διαδικτυακές συναντήσεις στις οποίες μελετούσαμε το έργο του Ελίας Κανέτι «Οι αριθμημένοι». Όταν πια μπορούσαμε να συναντηθούμε και δια ζώσης είπαμε να τολμήσουμε να το ανεβάσουμε. Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε η ομάδα.
Στόχος λοιπόν, για να σας απαντήσω τελικά, είναι η αγάπη για το θέατρο. Η τριβή μαζί του. Η διασπορά του αν θέλετε.
- Φέτος ανεβάζετε παράσταση που συντίθεται από μονόπρακτα του βραβευμένου Χάρολντ Πίντερ. Με ποιο σκεπτικό προκρίθηκε η επιλογή του συγκεκριμένου Άγγλου συγγραφέα με την «αινιγματική» πένα;
Πάλι από το εργαστήρι προέκυψε. Από τους αυτοσχεδιασμούς. Την πένα του Χάρολντ Πίντερ την ανακάλυψα από τον σπουδαίο σκηνοθέτη και δάσκαλό μου, τον Στέλιο Παυλίδη. Δουλεύοντας μαζί του έμαθα ότι υπάρχει μόνο ένας τρόπος να προσεγγίσεις τον Πίντερ. Ο αυτοσχεδιασμός. Ο Πίντερ δεν δίνει οδηγίες στα έργα του. Ίσως σε ελάχιστες περιπτώσεις να περιγράφει σκηνικά. Πολλοί ήρωες του δεν έχουν καν όνομα. Ο ηθοποιός παίρνει στα χέρια του λέξεις, προτάσεις, αλλά όχι προθέσεις, όχι σενάριο. Καταλαβαίνετε ότι είναι θησαυρός για όποιον ακουμπάει το θέατρο με την πρόθεση να γνωρίσει την τέχνη ως τέτοια, αλλά και τον εαυτό του. Στο εργαστήρι δουλεύουμε με αυτό τον τρόπο, θα μπορούσα να πω ανιχνεύουμε. Όλοι μαζί.
- Οι τίτλοι των μονόπρακτων εσωκλείουν κρυπτογραφημένα μηνύματα; Θεωρείτε ότι η παράσταση υπό τη δική σας οπτική δίνει τα ερεθίσματα στον θεατή να μεταφερθεί στη «σφαίρα» του συγγραφέα και να ανακαλύψει τις προθέσεις του;
Κρυπτογραφημένα μηνύματα… Δεν θα το έλεγα. Σκεφτείτε κάτι, ας πούμε σαν σενάριο. Σκεφτείτε ότι μπορείτε για παράδειγμα να βρεθείτε στο σαλόνι ενός σπιτιού, αόρατος. Ενός πραγματικού σπιτιού. Μπροστά σας βρίσκονται ένας άνδρας και μια γυναίκα και μιλούν. Εκείνοι ξέρουν γιατί πράγμα μιλούν. Εσείς θα ξέρατε;
Τι θέλω να πω με αυτό. Οποιοσδήποτε διάλογος της καθημερινής μας ζωής θα μπορούσαμε να πούμε ότι για τον «τρίτο» είναι κρυπτογραφημένο μήνυμα. Τις περισσότερες φορές που μιλάμε με κάποιον, χρησιμοποιούμε τις λέξεις με τέτοιον τρόπο ώστε να εννοούμε περισσότερα από αυτά που οι ίδιες οι λέξεις σηματοδοτούν. Είναι ο τρόπος που επικοινωνούμε οι άνθρωποι.
Η ιδιοφυία του Πίντερ είναι ότι αυτούς του διαλόγους τους έγραψε. Είχε το θάρρος να τους γράψει. Αυτό που θα ανακαλύψει ο θεατής της παράστασής μας είναι η δική του πρόθεση. Πάντα ακούμε με το δικό μας αυτί, με τις δικές μας προσλαμβάνουσες. Σίγουρα υπάρχει η οπτική του σκηνοθέτη, αλλά αυτή που μένει τελικά είναι η οπτική του θεατή στα έργα του Πίντερ. Αυτή είναι νομίζω η πρόθεσή του Πίντερ.
- Με έντονη παρουσία σε πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα ο Πίντερ ανέπτυξε μια «ενοχλητική» γραφή για το σύστημα και την καθεστηκυία τάξη; Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το χαρακτηριστικό γνώρισμα που τον έκανε να ξεχωρίσει στο παγκόσμιο στερέωμα;
Ο Χάρολντ Πίντερ ήταν πολιτικός ακτιβιστής. Είχε άποψη για τον κόσμο. Και δεν την κρατούσε για τον εαυτό του. Τη φώναζε, την έλεγε, την έγραφε. Τα έβαλε με τους ισχυρούς όχι μόνο της Βρετανίας αλλά και του κόσμου όλου. Πολιτικόν ον λέγεται. Έτσι είναι και τα κείμενα του. Κάθε έργο του είναι βαθιά πολιτικό. Αλλά όχι με τη μορφή μανιφέστο. Πολιτικό όπως είναι η ζωή μας και η πολιτική στάση που κρατάει ο καθένας μας απέναντι στη ζωή του. Δεν άφηνε τίποτα ασχολίαστο. Έπαιρνε θέση. Αυτό που συχνά λέμε ότι λείπει από τον καλλιτέχνη σήμερα είναι αυτό. Να παίρνει θέση. Και ο Χάρολντ Πίντερ έπαιρνε.
- Ο ηθοποιός Δ. Καταλειφός σε συνέντευξή του για τα έργα του Πίντερ είχε πει πως ο συγγραφέας θέτει ερωτήματα, «καλώντας» τον αναγνώστη-θεατή να απαντήσει. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη;
Ο Πίντερ στα έργα του χρησιμοποιεί πολύ τη φαντασία, τη μνήμη και τη σχέση που έχουν με την πραγματικότητα. Ίσως να θέτει το ερώτημα του ποια είναι τελικά η πραγματικότητα για τον θεατή. Αυτό που εγώ καταλαβαίνω από την απάντηση του Δ. Καταλειφού είναι αυτό. Αισθάνομαι ότι ο Χάρολντ Πίντερ βάζει τον θεατή στη θέση να δώσει τη δική του απάντηση στο τι είναι πραγματικότητα.
- Η σκηνοθετική επιμέλεια για την προσαρμογή στην ιδιαίτερη «γλώσσα» και «χροιά» του Πίντερ ήταν μια δύσκολη εξίσωση;
Θα τολμήσω να πω όχι. Δεν «σκηνοθετώ» τους ηθοποιούς με αυτόν τον τρόπο. Τους αφήνω να ψάξουν τις λέξεις, τις αιτίες, τα κίνητρα και να αφήσουν την κίνηση να προκύψει. Ίσως αυτό που κάνω να είναι ένα συμμάζεμα, πιο πολύ μια αφαίρεση σε ότι περισσεύει. Η ιδιαίτερη γλώσσα του Πίντερ είναι η δική μας γλώσσα. Όταν ο ηθοποιός βρει την πραγματικότητα του μέσα στις λέξεις του κειμένου δεν υπάρχουν πολλά για το σκηνοθέτη να κάνει. Άλλωστε αν δούμε το θεατρικό κείμενο σαν «ιδιαίτερη γλώσσα» δεν θα φτάσει ποτέ στο θεατή.
- Ποιες οι απαιτήσεις για τη συνολική παραγωγή μιας θεατρικής παράστασης και ειδικότερα της φετινής; Η αρχή και το τέλος του κύκλου συνιστούν τα πιο δύσκολα στάδια;
Είναι αλήθεια δύσκολη διαδικασία. Τα κάνουμε όλα. Μαθαίνουμε συνέχεια καινούρια πράγματα. Από το καλλιτεχνικό μέρος, μέχρι την οργάνωση και τα πιο πρακτικά θέματα. Αυτό όμως συμβαίνει σε όλες τις ομάδες. Αυτή είναι η δυσκολία και η μεγάλη χαρά την ίδια στιγμή. Φέτος είμαστε λιγότεροι από πέρυσι, αλλά έχουμε τη μεγάλη χαρά να έχουμε μαζί μας τη Νάντια τη Σκιαδά. Είναι μια γυναίκα που θαύμαζα μέσα από τη δουλειά της και φέτος συνεργαστήκαμε. Η Νάντια σκηνοθετεί το «Αλάσκα» στο οποίο παίζω εγώ. Αυτό που θέλω να πω με αυτό είναι ότι όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα, ζητάμε βοήθεια. Και φέτος ζητήσαμε βοήθεια και έτσι ήρθαμε πιο κοντά και με άλλους ανθρώπους. Σε όλα τα στάδια πήραμε βοήθεια. Και αυτό είναι πολύτιμο.
Σε αυτό το σημείο θέλω να σας πω ότι η μεγαλύτερη δυσκολία που συναντά μια ομάδα ανθρώπων που θέλει να ασχοληθεί με το θέατρο είναι το ότι η Σπάρτη δεν έχει κλειστό θέατρο. Αυτό από μόνο του είναι μεγάλο πρόβλημα. Και αυτή είναι μια συζήτηση που κάποια στιγμή πρέπει να γίνει.
- Πώς είναι η συνεργασία σας με τα μέλη της ομάδας; Μοιράζεστε το ίδιο όραμα και τρόπο σκέψης που δημιουργούν ένα αρμονικό σύνολο με διακριτούς ρόλους και ομοφωνία, το οποίο αντικατοπτρίζεται επί σκηνής;
Αισθάνομαι πως είμαστε οικογένεια. Ξέρω είναι πολυφορεμένη λέξη, αλλά υπάρχει λόγος για αυτό. Οι ομάδες γίνονται οικογένεια. Αυτό συμβαίνει. Και σε μια οικογένεια ο καθένας παίρνει το ρόλο του, δεν του ανατίθεται. Και σε μια οικογένεια ο ένας μπλέκει στο ρόλο του άλλου. Και τελικά όλοι στέκονται σε ένα σημείο και προσφέρουν ότι μπορούν. Αν έχουμε το ίδιο όραμα δεν το ξέρω. Άλλωστε στις οικογένειες δεν κάθεσαι ποτέ να συζητήσεις το όραμα. Πορεύεσαι, διαφωνείς, αγαπιέσαι. Έτσι είναι. Απλώς.
Αν. Μανωλάκος:
«Δίνεται η ευκαιρία να νιώσουμε
ψυχολογική και πνευματική ακεραιότητα»
Μέλος της «Σκηνής» από τον Μάρτιο του 2019 είναι ο Τάσος Μανωλάκος, ο οποίος με συνέπεια και ήθος εξελίσσεται διαρκώς ως ηθοποιός. Το έναυσμα για να ενταχθεί στη ομάδα δόθηκε πριν τρία περίπου χρόνια, όταν μετακόμισε στη Σπάρτη, και αυτό ήταν «η ανιδιοτελής αγάπη μου για το θέατρο και η περιέργεια να γνωρίσω εκ των έσω αυτόν τον μαγικό κόσμο του θεάτρου. Και φυσικά να γίνω κομμάτι του», όπως λέει ο ίδιος.
- Στη φετινή παράσταση που παρουσιάζει μονόπρακτα του Πίντερ, ποιος είναι ο χαρακτήρας που ενσαρκώνεις; Ήταν δύσκολη η προσαρμογή στο ύφος και τις απαιτήσεις του ρόλου;
Στη φετινή μας παράσταση ενσαρκώνω δύο χαρακτήρες. Στο δεύτερο κατά σειρά μονόπρακτο υποδύομαι έναν διανοούμενο - αντιφρονούντα, που βρίσκεται, μαζί με την οικογένεια του, μπροστά στον ανακριτή, έχοντας υποστεί βασανιστήρια. Στο τέταρτο μονόπρακτο υποδύομαι το γιατρό που μετά από 29 χρόνια, καταφέρνει να «ξυπνήσει» την ασθενή του από μια σπάνια νόσο, που την είχε καθηλώσει σε «κώμα» για όλα αυτά τα χρόνια. Ήταν δύσκολη η προσαρμογή στο ρόλο, για ένα και μόνο λόγο. Επειδή ο Πίντερ δε σου δίνει κατευθύνσεις. Δε σε καθοδηγεί. Όμως ήταν άκρως ενδιαφέρον ότι τον κάθε ρόλο πρέπει να τον στήσεις μόνος σου, από την αρχή.
- Ποια είναι η εικόνα που έχεις σχηματίσει για το έργο και τον συγγραφέα; Στην πορεία των προβών ταυτίστηκες με το πρόσωπο-μορφή που υποδύεσαι;
Μελετώντας το έργο του Πίντερ συμπέρανα ότι το απλό είναι και το πιο δύσκολο. Ο Πίντερ συνήθως δε δίνει οδηγίες μέσα στα έργα του, μόνο λέξεις, προτάσεις, στιχομυθίες κτλ. Εμείς απλά παίρνουμε τις λέξεις και αυτοσχεδιάζουμε. Χτίζουμε μόνοι μας πάνω σε αυτό που διαβάζουμε. Δημιουργούμε μόνοι μας το ρόλο που υποδυόμαστε. Οπότε, θεωρώ πως έχω προσεγγίσει αρκετά και τους δύο ρόλους που ενσαρκώνω.
- Όταν βρίσκεσαι στο «σανίδι» ποια είναι τα συναισθήματα που σε διακατέχουν;
Είναι πάρα πολλά και ανάμεικτα. Τα πρώτα λεπτά είναι το δυσκολότερο κομμάτι, μέχρι να αποβάλεις όλο το άγχος. Το άγχος αυτό είναι φυσιολογικό, γιατί παρουσιάζεις μπροστά στο κοινό σου τη δουλειά που έχεις κάνει αρκετούς μήνες. Πρέπει όμως να το αποβάλεις όσο πιο γρήγορα μπορείς. Και το μεγαλύτερο συναίσθημα είναι αυτό που βιώνεις στο τέλος. Όταν πέσει η αυλαία και ανάψουν τα φώτα. Κοιτάς τον κόσμο και σε χειροκροτά. Απίστευτο συναίσθημα. Ικανοποίηση. Το χειροκρότημα επιβραβεύει όλο αυτό που προσπάθησες να κάνεις.
- Η υποκριτική ικανοποιεί ανάγκες, πνευματικές ανησυχίες ή ανακουφίζει από ανησυχίες κι αγωνίες της καθημερινότητας; Ή είναι ένα μείγμα από τα παραπάνω;
Είναι ένα μείγμα από τα παραπάνω. Η υποκριτική ως τέχνη ικανοποιεί τις όποιες πνευματικές ανησυχίες διακατέχουν τους ανθρώπους, συμμετέχοντας σε μια ομάδα, παρακολουθώντας μαθήματα κι ενσαρκώνοντας έναν ρόλο. Όμως, δεν είναι μόνο αυτό. Είναι κάτι πιο βαθύ. Το θέατρο λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά στους ανθρώπους που συμμετέχουν, βοηθά να ανακαλύψουν τον εαυτό τους μέσα από νέες εμπειρίες και να ξεφύγουν από τις ανησυχίες της καθημερινότητας. Μέσω του θεάτρου δίνεται η ευκαιρία να νιώσουμε ψυχολογική και πνευματική ακεραιότητα. Σκέψου το γεγονός ότι ένα δίωρο την εβδομάδα στο εργαστήρι, αφήνουμε στην άκρη τον «κόσμο» μας, τα κινητά μας και κάνουμε απλά θέατρο. Είναι μια διαφυγή από την πραγματικότητα.
- Η «Σκηνή» είναι μια παρέα φίλων με κοινό παρανομαστή την αγάπη για το θέατρο; Περιέγραψε τη συνεργασία με τους ανθρώπους που συγκροτούν την ομάδα.
Η «Σκηνή» είναι ακριβώς αυτό που είπες, μια παρέα φίλων με εμπνεύστρια και εμψυχώτρια την Χρυσάνθη Κοτσάφτη, που μας ενώνει η αγάπη μας για το θέατρο. Συμμετέχουμε στα μαθήματα του εργαστήριου, μελετάμε και περνάμε αρκετές ώρες, ειδικά όταν κάνουμε πρόβες. Η συνεργασία μας είναι άψογη, υπάρχει πάντα αμοιβαίος σεβασμός και στήριξη. Είμαστε αρκετά χρόνια μαζί, έχουμε ζήσει πάρα πολλά πράγματα και συνεχίζουμε με την ίδια και περισσότερη όρεξη.
- Τελικά, «αν μας αντέξει το σκοινί θα φανεί στο χειροκρότημα» αποτελεί μια φράση που αποτελεί την αγωνία πριν το άνοιγμα της σκηνής, αλλά και την επιβράβευση ενός ηθοποιού, όταν πέσει η αυλαία;
Φυσικά! Αυτός ο πολύ όμορφος στίχος, φανερώνει μια μεγάλη αλήθεια για το θέατρο. Αποτυπώνει όλη τη δουλειά που έχει κάνει ένας ηθοποιός (μελέτη, πρόβες, κούραση κλπ), την αγωνία του, μέχρι να φτάσει η ώρα της παρουσίασης, που ίσως είναι σα να περπατάς σε ένα σκοινί και πρέπει να σε αντέξει. Και θα σε αντέξει! Και όταν πέσει η αυλαία και ακουστεί το ζεστό χειροκρότημα του κοινού είναι που έρχεται η ικανοποίηση και η επιβράβευση του ηθοποιού.
Πρόγραμμα παραστάσεων
Πνευματικό Κέντρο Δήμου Σπάρτης (ισόγειο Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης)
- Παρασκευή 8/7 – 9:30 μμ
- Σάββατο 9/7 – 9:30 μμ
Στο θεατρικό έργο συμμετέχουν μαθητές του εργαστηρίου ενηλίκων «Σκηνή» και του παιδικού εργαστηρίου θεάτρου που πραγματοποιείται στην «Explorativa».
Σκηνοθεσία:
- «Απλώς», «Ένα ακόμα και φύγαμε», «Άσπρο – Μαύρο»: Χρυσάνθη Κοτσάφτη
- «Αλάσκα»: Νάντια Σκιαδά
Σκηνικά – κοστούμια – καλλιτεχνική επιμέλεια: Νάντια Σκιαδά
Παίζουν με τη σειρά εμφάνισης:
• Αθανασία Αργυροπούλου
• Ουρανία Βουθούνη
• Κωνσταντίνος Καφετζόπουλος
• Αναστάσιος Μανωλάκος
• Δροσίνα Κουμανταράκη
• Όλγα Διονυσοπούλου
• Χρυσάνθη Κοτσάφτη
Για κρατήσεις οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλούν στα τηλέφωνα: 6970594726 & 6944821818
Ενημερωθείτε για όλη την επικαιρότητα της Λακωνίας και όχι μόνο μέσα από τη συνεχή ροή του www.lakonikos.gr. Κάνετε like στη σελίδα και γίνετε μέλος στην ομάδα του lakonikos.gr στο Facebook για να μαθαίνετε τα νέα πρώτοι! Με το κύρος και την αξιοπιστία του «Λακωνικού Τύπου», της μοναδικής ημερήσιας εφημερίδας της Λακωνίας με ιστορία 25 και πλέον ετών
