Τα περιστατικά βίαιων συμπεριφορών και πρακτικών με πρωταγωνιστές ανηλίκους τα τελευταία χρόνια, ολοένα αυξάνονται και οξύνονται. Η παραβατικότητα και η σκληρότητα μεταξύ τους με θύτες και θύματα τους ίδιους είναι η αντανάκλαση μιας εκτροχιασμένης κοινωνίας και αποτελεί τη χειροπιαστή απόδειξη της αποτυχίας των ενηλίκων. Είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, αλλά και της πνευματικής καθίζησης, της αδυναμίας της πολιτείας να χαράξει ενδιαφέροντες δρόμους με ελκυστικές προοπτικές για τη νέα γενιά, χωρίς μεροληπτικές επιλογές, διακρίσεις, διαχωρισμούς και εξαιρέσεις. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο των τεράστιων ανισοτήτων και της απαξίωσης του ανθρώπου, το οποίο ήδη παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Η Ελλάδα, χώρα, με ένα ευτελές πολιτικό σκηνικό σε συνεχόμενη οικονομική κατάρρευση (δεύτερη στην ΕΕ), με μια κοινωνία στη μεγάλη της πλειονότητα να παλεύει για την επιβίωση δυναμιτίζει την εχθρική διάθεση μεταξύ των νέων ανθρώπων. Η ακρίβεια, η ανεργία, η μαύρη εργασία, η ισχνή αγοραστική δύναμη, τα τραγικά ελλείμματα της υγειονομικής περίθαλψης και της ασφάλισης, η εμπορευματοποίηση της παιδείας και της υγείας δημιουργούν ένα εκρηκτικό κλίμα που διαχέεται από τους γονείς στα παιδιά, τα οποία είναι αρκετά πιθανό να αντιδράσουν κάποια στιγμή με απροσδιόριστο και βίαιο τρόπο. Περισσότερα από 10.700 περιστατικά παραβατικότητας μεταξύ ανηλίκων απασχόλησαν την αστυνομία το 2023 σε όλες τις περιοχές της χώρας. Οι αστραφτερές λάμες από την τηλεόραση και το διαδίκτυο μεταφέρονται στα χέρια των ανηλίκων.
Όταν το σχολείο δεν μπορεί να καλλιεργήσει και να εμφυσήσει την αξία της προσωπικότητας, όταν καταργούνται μαθήματα καλλιτεχνικής παιδείας που προωθούν την ομαδικότητα και το πνεύμα συνεργασίας και αλληλοσεβασμού, όταν απουσιάζει η επιστημονική σεξουαλική ενημέρωση και διαπαιδαγώγηση, με αποτέλεσμα η «πληροφόρηση» να αναζητείται στα πεζοδρόμια και τις πλαστές εικόνες και εκφράσεις του διαδικτύου, κάτι δεν πάει καλά με το σχολείο και όχι με τα παιδιά και τους εφήβους. Έχει υποχρέωση η εκπαιδευτική κοινότητα να αξιολογήσει τη γκρίζα πραγματικότητα και να προτάξει τις αληθινές, διαχρονικές και αναλλοίωτες αξίες προσαρμοσμένες στα σημερινά δεδομένα. Το έργο του εξανθρωπισμού και της πνευματικής ελευθερίας πρέπει να επανέλθει στο σχολικό περιβάλλον μακριά από τα ρεύματα του ρατσισμού, του σκοταδισμού και της θρησκοληψίας.
Η οργανωμένη κοινωνία στημένη σε πρότυπα ελέγχου και καθοδήγησης έχει ξεριζώσει το συναίσθημα, την ευχάριστη ψυχική κατάσταση, τον συνδυασμό των νοητικών και των ψυχοσωματικών ισορροπιών, την αρμονία των διαπροσωπικών σχέσεων και έχει συμβάλει στην καθιέρωση της ψυχρής αλλά δελεαστικής εικόνας της χρηματιστηριακής αξίας. Τα βαθύτερα αίτια της αντικοινωνικής συμπεριφοράς εκπορεύονται από την πολιτική υποκρισία, τις επιλογές με την ανισοκατανομή του παραγόμενου πλούτου, αλλά και από την κοινωνική αναλγησία και πεποίθηση ότι έξυπνοι και μάγκες είναι αυτοί που προοδεύουν, εννοείται οικονομικά, με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο. Οι τεράστιες ανισότητες είναι εύλογο να επηρεάζουν τη νεολαία και να εκτρέφουν αποστροφή, αντιπάθεια, απέχθεια και μίσος.
Η νεοφιλελεύθερη αντίληψη οδηγεί σε αυστηρότερα «αναμορφωτικά» μέτρα καταστολής και όχι πρόληψης, σε νομοθετήματα περιορισμού και παραβίασης της ατομικής ελευθερίας, όπου τα παιδιά, οι έφηβοι και οι γονείς τους θα αντιμετωπίζουν ακόμη και φυλάκιση χωρίς αναστολή. Οι «πατριώτες της φακής», που χαρακτηρίζουν τους δυσαρεστημένους και διαμαρτυρόμενους πολίτες «οπισθοδρομικούς, ψεκασμένους ή εξτρεμιστές», δεν διαθέτουν τη βούληση, ούτε την ικανότητα ακόμη και να προσεγγίσουν το πρόβλημα.
Ο πρωθυπουργός, προκειμένου να δικαιολογήσει την αύξηση των ποινών και τη μη ευθύνη της κυβέρνησής του, είπε: «Το κράτος δεν μπορεί να υποκαταστήσει την οικογένεια ως βασικό πυρήνα ανατροφής των παιδιών». Δηλαδή, ρίχνει όλες τις ευθύνες στην οικογένεια, λες και η οικογένεια δεν είναι κοινωνικό στοιχείο του κράτους. «Ο πρωθυπουργός πιθανόν από άγνοια δεν γνωρίζει ότι από την εποχή του Αριστοτέλη ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον. Και ότι -κατά τον μεγάλο φιλόσοφο- μόνο οι θεοί και τα αγρίμια ζουν εκτός κοινωνίας. Αν σκεφτόταν έτσι, σίγουρα θα μπορούσε να αναρωτηθεί: Θεούς η κοινωνία δεν γεννάει και δεν υπάρχουν ανάμεσά της. Πώς μπορεί όμως στο πλαίσιό της να ζουν αγρίμια;». (Γιώργος Πετρόπουλος, ιστορικός, δημοσιογράφος). Αλλά και η αυταρχική λογική του πρώην σοσιαλιστή και νυν υπουργού δικαιοσύνης: «Αν ο πατέρας μου μάθαινε ότι ο δάσκαλος μου έριχνε ένα χαστούκι, τότε εκείνος μου έριχνε άλλα δέκα», που φέρνει δεκαετίες πίσω, είναι …θαυμαστή.
Οι υπεύθυνοι δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος και το βαθύτερο νόημα των προβλημάτων των νέων, των αντιθέσεων και των συγκρούσεων που συντελούνται στον εγκέφαλό τους, τα οποία ζητούν λύση. Όταν νέοι χτυπιούνται αλύπητα από τα όργανα της τάξης και αιμόφυρτα σέρνονται στο πεζοδρόμιο και κανείς θεσμός ή οργάνωση δεν συγκινείται, που σημαίνει ότι συμπορεύονται και επικροτούν την αγριότητα, επόμενο είναι η εχθρότητα απέναντι στο πολιτικό και θρησκευτικό κατεστημένο να μεγεθύνεται.
Έτσι, η νεανική βία θα ανακυκλώνεται, αφού δεν αντιμετωπίζεται στις ρίζες της, εκτός κι αν η επιστροφή στο Κατηχητικό, σύμφωνα με «γαλάζια» βουλεύτρια, αποτελεί τη λύση στην παραβατικότητα. Οι έφηβοι ολοένα και περισσότερο θα κακοποιούν τους συνομηλίκους τους και θα διαφημίζουν τα κατορθώματά τους στο διαδίκτυο. Μέσα σε ένα πνευματικά ανύπαρκτο και ηθικά απαξιωμένο κράτος θέλουν να ξεχωρίσουν, αφού δεν έχουν αναπτυχθεί μέσα τους ανασταλτικά χαρακτηριστικά. Οι οικογένειες θυτών και θυμάτων απροστάτευτες και μπερδεμένες στις δικές τους αυταπάτες είναι και οι ίδιες θύματα, μέσα στο σκοτάδι της απόλυτης εγκατάλειψης.
Κυβερνώντες: Αυτοί μας μοιάζουν, γι’ αυτό τους έχουμε.
17 Νοέμβρη 1973. Η εξέγερση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο, που επιτάχυνε την πτώση της χούντας και επανέφερε τη δημοκρατία στην Ελλάδα.
