Το κέντρο της Σπάρτης, εδώ και δεκαετίες, αποτελεί τον προνομιακό χώρο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του τριτογενούς τομέα της. Πολυόροφα κτήρια της νέα εποχής στεγάζουν πια τις ανάγκες του εμπορικού κόσμου αλλά και της στέγασης, με ζωηρά χρώματα, φωτεινές επιγραφές και υποκειμενική αισθητική... Κάπου ανάμεσα, συναντά κανείς απομεινάρια μιας παλαιότερης αίγλης, διατηρητέα οικήματα, που είτε στέκουν σιωπηλά περιμένοντας να αναγεννηθούν είτε διεκδικούν την προσοχή απειλώντας τη δημόσια ασφάλεια.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έρχεται να δώσει λύση στη χρόνια παθογένεια των εγκαταλελειμμένων και ετοιμόρροπων κτηρίων, προωθώντας το νέο πρόγραμμα «Διατηρώ κατ’ οίκον». Στα χνάρια του «Εξοικονομώ», βάζει γερές βάσεις για την αναμόρφωση του αστικού ιστού ολόκληρης της χώρας και προσφέρει τη δυνατότητα σε πόλεις σαν τη Σπάρτη να λάμψουν ξανά.
Ίσως αυτή είναι η ευκαιρία της λακωνικής πρωτεύουσας, να εκτοξεύσει την προσδοκώμενη ωφέλεια από το επικείμενο έργο ανάπλασης του κέντρου της.
Η εγκεκριμένη μελέτη για την ανάπλαση του αστικού πυρήνα της Σπάρτης, την οποία παρέλαβε και προωθεί η δημοτική αρχή, αναμένεται να δώσει ανάσα εκσυγχρονισμού και αύξηση της εμπορικής κίνησης. Στο σχεδιασμό της εμπεριέχει παρεμβάσεις για την ανάπτυξη του εμπορίου και της επιχειρηματικότητας, αλλά και χώρους περιπάτου και αναψυχής για πολίτες και επισκέπτες. Ωστόσο, καμία πρόβλεψη δεν έχει γίνει για την αποκατάσταση των παλαιών και επικίνδυνων κτηρίων της πόλης, τα οποία δεν θα έπρεπε να παραβλέπονται από τη συνολική εικόνα ενός περιπάτου στην πόλη. Από την πλευρά τους, οι δημότες προσδοκούν ελκυστικούς και ασφαλείς δημόσιους χώρους που θα προσελκύουν οπτικά και αισθητικά τόσο τους ίδιους όσο και τους επισκέπτες της. Η πόλη, που πασχίζει να κρατήσει το ύφος της παλιάς της ταυτότητας και αίγλης, με τα σωζόμενα νεοκλασικά και τις λαξευτές καμάρες, αποζητά απεγνωσμένα μια ευκαιρία για τον απαραίτητο εκσυγχρονισμό των παλαιών,επικίνδυνων και εγκαταλελειμμένων οικημάτων. Η δημοτική αρχή έχει τώρα τη δυνατότητα να κάνει πράξη το όραμα, χάρη στο νέο πρόγραμμα του υπουργείου Περιβάλλοντος. Ας δούμε πως...
Το πρόγραμμα με την ονομασία «Διατηρώ κατ’ οίκον» θα αφορά τις αποκαταστάσεις των ερειπωμένων διατηρητέων κτηρίων. Επιπλέον των επιδοτήσεων, θα ωφελούνται και αρχιτεκτονικά «διαμάντια» του Μεσοπολέμου ή και μεταγενέστερες κατασκευές που ανεγέρθησαν έως και τη δεκαετία του ’60.
Το πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει ολοκληρωμένες δράσεις για την αναγέννηση αξιόλογων αλλά και επικίνδυνων για τη δημόσια ασφάλεια κτισμάτων, έχει ήδη υποβληθεί προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ραμμένο και κομμένο στο πλαίσιο του «Εξοικονομώ», η νέα δράση του υπουργείου Περιβάλλοντος, θα καλύπτει την πλήρη αποκατάσταση των οικημάτων αλλά και τις άμεσα αναγκαίες παρεμβάσεις ώστε να μην καταρρεύσουν. Επιπλέον υπάρχει πρόβλεψή να επιδοτηθούν εργασίες αποκλειστικά για τις προσόψεις των εν λόγω κτηρίων, στις οποίες θα περιλαμβάνεται ακόμη και το πλύσιμο. Σημαντική είναι, άλλωστε, και η νομοθετική ρύθμιση που έχει προβλέψει το υπουργείο για την αντιμετώπιση των θεσμικών δυσκολιών επέμβασης στα ετοιμόρροπα κτίρια, από τους Δήμους και άλλους δημόσιους φορείς. Ουσιαστικά θα δίνει τη δυνατότητα στους ΟΤΑ να αναλαμβάνουν την αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων κτηρίων και στη συνέχεια να τα διαχειρίζονται έως ότου αποσβεστεί το κόστος αποκατάστασης ή μέχρι να αποπληρώσει ο ιδιοκτήτης τη συγκεκριμένη δαπάνη.
Στη νέα αυτή δράση, δεν θα τίθεται θέμα κυριότητας του κτηρίου, τουλάχιστον για τις περιπτώσεις που εμφανίζονται ιδιοκτήτες. Ο κάθε ενδιαφερόμενος δήμος,θα έχει τη δυνατότητα να απευθύνεταιστους ιδιοκτήτες των κτηρίων θέτοντάς τους συγκεκριμένη προθεσμία αποκατάστασης και εφόσον παρέλθει η προθεσμία και δεν έχει πραγματοποιηθεί κάποια επέμβαση, ο ΟΤΑ θα έχει το δικαίωμα να επέμβει.
Στην περίπτωση που το κτίριο είναι αγνώστου ιδιοκτήτη, θα προηγείται σχετική ανακοίνωση στον τοπικό Τύπο για εύλογο χρονικό διάστημα. Εάν δεν εμφανιστεί κανείς, ο δήμος πάλι θα έχει τη δυνατότητα να επέμβει και να προχωρήσει στην αποκατάσταση του κτηρίου. Οι πόροι που θα στηριχθούν οι δήμοι για το κόστος αποκατάστασης θα αναζητηθούν από το Πράσινο Ταμείο, το ΕΣΠΑ και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Επιπλέον, το νέο πρόγραμμα προβλέπει και την ανάγκη κατεδάφισης μη διατηρητέων κτηρίων που και σε αυτή την περίπτωση, ο δήμος θα μπορεί να επέμβει και να διαχειριστεί την κατάσταση αντλώντας κρατικό κονδύλι, το οποίο σε μεταγενέστερο χρόνο θα αναζητηθεί από
τους ιδιοκτήτες.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, υπάρχει πρόβλεψη να τεθούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια για τους πραγματικά αδύναμους οικονομικά πολίτες, ώστε να εξαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψης του κόστους κατεδάφισης. Για όσα εγκαταλελειμμένα κτίρια έχουν κριθεί επικινδύνως ετοιμόρροπα και άρα κατεδαφιστέα, εφόσον δεν έχουν χαρακτηριστεί ως «διατηρητέα», ο εκάστοτε δήμος θα μπορεί να προχωρά στην άμεση κατεδάφισή τους.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση αναμένεται να είναι έτοιμη το Δεκέμβριο, ώστε να συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο για τη χωροταξική και πολεοδομική νομοθεσία, που αναμένεται να εισαχθεί προς συζήτηση στη Βουλή.
Τέλος, μέσα στο Νοέμβριο αναμένεται να ξεκινήσει η καταγραφή και η σήμανση των ετοιμόρροπων και εγκαταλελειμμένων κτηρίων σε όλη την Ελλάδα. Η καταγραφή θα γίνει σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας που θα διαθέσει εθελοντές μηχανικούς σε όλη
τη χώρα
Ο άδικος χαμός των δυο παιδιών στη Σάμο από την κατάρρευση ενός ερειπωμένου κτηρίου θύμισε το βαθιά καρφωμένο αγκάθι στο μηχανισμό μιας πολιτείας που εδώ και χρόνια αδιαφορεί και έχει εγκαταλείψει το αστικό της περιβάλλον. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, σε όλη τη χώρα υπολογίζονται 120.000 εγκαταλελειμμένα ακίνητα, εκ των οποίων τα 20.000 είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα. Από όλα αυτά τουλάχιστον 10.000 εκτιμάται ότι είναι ετοιμόρροπα.
Ο αριθμός των εγκαταλελειμμένων κτηρίων στη λακωνική πρωτεύουσα αλλά και σε ολόκληρο το νομό, έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια με τους ιδιοκτήτες να δηλώνουν πως δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο οικονομικό κόστος που απαιτεί η ανακαίνισή τους, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά.
Το πρόγραμμα του υπουργείου Περιβάλλοντος πρέπει να αξιοποιηθεί σωστά από τους αρμόδιους και να συγκροτηθεί στην πόλη της Σπάρτης αλλά και σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια ένα αναβαθμισμένο αστικό περιβάλλον. Η διαδικασία της αστικής αναγέννησης σε μια πόλη που μόνο πληγές μετρά, έχει μεγάλο κόστος και σημαντική χρονική διάρκεια. Υπό την παρούσα συγκυρία είναι αρκετά ρεαλιστικό να προσδοκούμε θεαματικά αποτελέσματα και ανάληψη συντονισμένης και στοχευμένης δράσης της τοπικής αυτοδιοίκησης, αφού ο αριθμός εγκαταλελειμμένων κτισμάτων στην περιοχή μας ανέρχεται σε μερικές δεκάδες.
Ο «ΛΤ», θα επανέλθει στο θέμα, και θα σας ενημερώσει για τις λεπτομέρειες του προγράμματος, μόλις δημοσιευθεί η επίσημη πρόσκληση από το αρμόδιο υπουργείο.
