
Στην κορύφωσή της βρίσκεται η ελαιοκομική περίοδος στη Λακωνία και η κοινότητα του Πρωτογενούς Τομέα στον νομό, περιστρέφεται σχεδόν αποκλειστικά γύρω από τη συλλογή καρπού και την παράλληλη παραγωγή και πώληση ελαιολάδου. Εν μέσω αυτών των ξέφρενων ρυθμών, ανησυχία μέχρι και πανικό στους παραγωγούς (και) του νομού ήρθαν να προκαλέσουν τις τελευταίες ημέρες, δημοσιεύματα και η περιρρέουσα φημολογία, περί θέσπισης περιορισμών στο καθεστώς διακίνησης ελαιολάδου.
Σύμφωνα με όσα αναπαρήχθησαν, η κυβέρνηση προσανατολίζεται να βάλει τέλος στον περίφημο «τενεκέ» των 17 λίτρων, μέσω νομοθετικής ρύθμισης που θα απαγορεύει την χρήση του, με στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής. Μάλιστα, το διοικητικό πρόστιμο, κατά τους ισχυρισμούς, προβλέπεται «τσουχτερό», αφού όσοι συνεχίσουν να πραγματοποιούν διακίνηση ελαιολάδου παράνομα, θα κληθούν να καταβάλουν ως και 5.000 ευρώ. Σημειωτέον ότι η χρήση του τενεκέ στην ΕΕ είναι απαγορευμένη ήδη από το 2005.
Το θέμα έλαβε γρήγορα διαστάσεις, υποχρεώνοντας τον υφυπουργό Οικονομικών, Χρίστο Δήμα, να παρέμβει και να ξεκαθαρίσει τις κυβερνητικές προθέσεις. Ο ίδιος έσπευσε να διαψεύσει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο επιβολής βαριών προστίμων σε όσους μεταφέρουν το ελαιόλαδο με τενεκέδες.
«Ψευδείς ειδήσεις»
Σε ομιλία του σε εκδήλωση του Επιμελητηρίου Κορινθίας, ο Χρ. Δήμας τόνισε ότι όσα διακινούνται είναι ψευδείς ειδήσεις. Όπως τόνισε, «βγαίνει ένας και λέει ότι το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εξετάζουν το τι ισχύει για τους τενεκέδες για το ελαιόλαδο. Θέλω να διαψεύσω πως είχαμε σκεφτεί κάτι, ούτε έγινε κάποιου είδους συζήτηση, ούτε υπάρχει κάτι που εξετάζουμε νομοθετικά για να αλλάξει το καθεστώς».
Μετά τη «σκόνη» που σηκώθηκε, στο επίμαχο ζήτημα παρενέβη και ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), Γιώργος Πιτσιλής, υποστηρίζοντας πως δεν έχει αλλάξει κάτι στο καθεστώς διακίνησης του λαδιού. «Δεν έχω καταλάβει γιατί», σημείωσε αναφορικά με την αναστάτωση που προκλήθηκε, για να προσθέσει. «Δεν έχει αλλάξει κάτι. Δεν κυνηγάμε τέτοια πράγματα, δεν έχει αλλάξει κάτι στον τομέα της δωρεάν διάθεσης του λαδιού. Εμείς ασχολούμαστε με το εμπόριο, όχι με την δωρεάν διάθεση. Ειλικρινά, δεν έχουμε καταλάβει ποιος ρίχνει λάδι στη φωτιά. Δεν είπαμε τίποτα, δεν είδαμε καμία κυβερνητική ανακοίνωση για το θέμα αυτό. Δεν ξέρω πώς ξεκίνησε», είπε χαρακτηριστικά στον ΣΚΑΪ. Όσον αφορά τη διακίνηση των αγαθών, γνωστοποίησε πως έρχεται το ψηφιακό δελτίο αποστολής, το οποίο αφορά εμπόρους και εμπορικές συναλλαγές.
Καθησύχασε και ο Ν. Κρητικός
Απαντήσεις για τη μεταφορά ελαιολάδου σε τενεκέδες και όσα ακούγονται το τελευταίο διάστημα περί προστίμων, έδωσε και ο Νεοκλής Κρητικός, επιχειρώντας να ξεδιαλύνει το τοπίο. «Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας ή αλλαγής του τρόπου με τον οποίο μεταφέρεται από συμπολίτες μας το λάδι σε τενεκέδες, για ιδία χρήση από φίλους και συγγενείς», διαβεβαίωσε ο βουλευτής Λακωνίας. Ο ίδιος ανέφερε προσωπική του επικοινωνία με τον υφυπουργό Οικονομίας, Χρίστο Δήμα, ενώ υπογράμμισε και τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη, που ξεκαθάρισε το θέμα.
«Η διαδικασία συνεχίζεται άτυπα
χωρίς να τίθεται ζήτημα παραβάσεων»
«Τις τελευταίες ημέρες έχει δημιουργηθεί αναστάτωση στους συμπολίτες μας, η οποία αφορά τον τρόπο μεταφοράς μικρών ποσοτήτων ελαιολάδου μεταξύ φίλων και συγγενών», περιέγραψε ο Ν. Κρητικός, για να τονίσει: «Ενημερώνουμε πως αυτή η διαδικασία συνεχίζεται άτυπα χωρίς να τίθεται ζήτημα παραβάσεων».
Στη συνέχεια διευκρίνισε, πως «σύμφωνα με την υπάρχουσα -εναρμονισμένη με την ευρωπαϊκή- νομοθεσία, η τυποποίηση και η διακίνηση ελαιολάδου σε συσκευασίες άνω των 5 λίτρων δεν επιτρέπεται». Ωστόσο, «αν και απαγορεύεται η πώλησή του ελαιολάδου στον τενεκέ, δεν ισχύει το ίδιο όταν αποθηκεύεται για προσωπική χρήση και επαγγελματική διακίνηση, ή όταν γίνεται πώληση απευθείας από τον παραγωγό, αρκεί να υπάρχουν τα ανάλογα, ακριβή παραστατικά». Υπενθύμισε δε, πως το θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη μεταφορά του ελαιολάδου ισχύει από το 2017.
Οι παραγωγοί ειδικού καθεστώτος
απαλλάσσονται του δελτίου αποστολής ή τιμολογίου
Μετά από προσωπική του επικοινωνία με τον αρμόδιο υφυπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, Χρίστο Δήμα, ο Ν. Κρητικός μετέφερε πως «οι παραγωγοί ειδικού καθεστώτος, δηλαδή αυτοί με αγροτικό εισόδημα κάτω από 15.000 ευρώ και αγροτική επιδότηση κάτω από 5.000 ευρώ, απαλλάσσονται από την υποχρέωση έκδοσης δελτίου αποστολής ή τιμολογίου κατά τη διακίνηση του ελαιοκάρπου και του ελαιολάδου». Όπως εξήγησε, «αυτή η απόφαση έχει στόχο να διευκολύνει την δραστηριότητα των παραγωγών και να μειώσει τη γραφειοκρατία, επιτρέποντας να διαχειρίζεται πιο εύκολα η διακίνηση του προϊόντος, ειδικά κατά την πώληση ελαιοκάρπου και ελαιολάδου σε τενεκέδες». Μετά τα παραπάνω, σημείωσε ο βουλευτής, «είναι φανερό πως δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας ή αλλαγής του τρόπου με τον οποίο μεταφέρεται από συμπολίτες μας το λάδι σε τενεκέδες για ιδία χρήση από φίλους και συγγενείς».
«Εξάλλου», υπογραμμίζει ο Ν. Κρητικός, «το θέμα ξεκαθάρισε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος ερωτηθείς για το θέμα, τη διακίνηση του ελαιολάδου για ιδιοκατανάλωση, απάντησε ότι θα συνεχίσει να ισχύει το νομικό καθεστώς που ίσχυε, τονίζοντας ότι “ο τενεκές λάδι που πηγαίνει από την γιαγιά στο εγγόνι και από αδερφό σε αδερφό, δεν έχει να κάνει με αυτή τη συζήτηση, γιατί μιλάμε για μία δωρεά”».
Ενίσχυση της τυποποίηση
και καταπολέμηση της νοθείας
Άλλωστε, αυτό που φαίνεται να απασχολεί το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, είναι η προτεραιότητα στην προώθηση της τυποποίησης. Να αυξηθούν δηλαδή οι εξαγωγές τυποποιημένου ελληνικού ελαιόλαδου, που έτσι κι αλλιώς, αποτελεί περιζήτητο προϊόν, λόγω της υψηλής του ποιότητας, σε όλο τον κόσμο. Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο Χρ. Δήμας εξήγησε ότι από την Πρωτομαγιά του 2025 αυτό που αλλάζει είναι η αυστηρότητα των ελέγχων στις επιχειρήσεις εμπορίας ελαιολάδου. Από αυτή την ημερομηνία, είπε, «οι επιχειρήσεις οφείλουν να έχουν μηδενική απόκλιση στα ηλεκτρονικά τους βιβλία. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο που βοηθά στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Για το θέμα του ελαιολάδου και ειδικότερα για τον κλάδο αυτό, ήδη από το περασμένο έτος, από το 2024 έχει υπογραφεί μια παράταση. Άρα δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με το σημερινό status quo και αυτό είναι το ζητούμενο». Υπογράμμισε ότι, «δεν θέλουμε να έχουμε τη μεγάλη διακίνηση χύμα ελαιολάδου ή ακόμα και την πώληση του ελληνικού ελαιολάδου σε ξένες χώρες, όπου το τυποποιούν και έχουν πολύ μεγαλύτερο πλούτο».
Επιπλέον, αναφέρθηκε πως ένα άλλο ζητούμενο για τις ελληνικές και τις ευρωπαϊκές Αρχές, είναι η καταπολέμηση της νοθείας στο ελαιόλαδο, η οποία λαμβάνει πολύ μεγάλες διαστάσεις σε όλη την Ευρώπη, όσο μάλιστα οι τιμές του παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα. «Δυστυχώς, η παραποίηση έξτρα παρθένου ελαιολάδου είναι μια κοινή πρακτική, γι’ αυτό και η καταπολέμησή του αποτελεί προτεραιότητα επιβολής του νόμου -ειδικά στις χώρες παραγωγής», παρατήρησε ο κ. Δήμας.
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία (α’ εξάμηνο 2024), τους πρώτους μήνες του προηγούμενου έτους, σε ολόκληρη την ΕΕ εντοπίστηκαν περισσότερες από 50 περιπτώσεις νοθευμένου ή μολυσμένου ελαιόλαδου που επιχειρήθηκε να πουληθεί ως «εξαιρετικά παρθένο», έναντι μόλις 15 τέτοιων κρουσμάτων το 2018. Για το αμέσως προηγούμενο έτος, στις 182 περιπτώσεις απάτης σχετικά με ελαιόλαδο που εντόπισαν οι Αρχές, 3 ήταν οι χώρες που πρωταγωνίστησαν. Η Ιταλία και οι Ισπανία σε 41 περιπτώσεις έκαστος και η Ελλάδα σε 39 περιπτώσεις.