Ως ένα από τα πλέον σημαντικά οδικά έργα στη Λακωνία χαρακτηρίζεται η παράκαμψη Σκάλας-Βλαχιώτη, που μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης, όπως διαβάσατε σε προηγούμενο δημοσίευμα του «Λακωνικού Τύπου». Στόχος της μελλούμενης υποδομής στην κεντρική Λακωνία είναι η βελτίωση της οδικής ασφάλειας, η μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και η στήριξη της τοπικής ανάπτυξης. Η επιλογή της βέλτιστης λύσης -ανάμεσα στις 3 εναλλακτικές που προκρίνονται- θα γίνει μετά τη δημόσια διαβούλευση και την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων. Εντός του επόμενου διαστήματος αναμένεται να δημοσιοποιηθούν κι επίσημα οι άξονες του έργου, ενώ μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, φορείς και πολίτες θα μπορούν να καταθέσουν τα σχόλια και της προτάσεις τους. Κύρια επιδίωξη είναι η δημοπράτηση του έργου εντός του 2026, ώστε στη συνέχεια να τρέξουν οι διαδικασίες εύρεσης της αναγκαίας χρηματοδότησης.

Ο «ΛΤ» δημοσιοποιεί σήμερα τα σημαντικότερα σημεία των μελετών που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση της περασμένης Τετάρτης (22/1) στο Διοικητήριο Λακωνίας.

Ιστορικό
Η παράκαμψη Σκάλας – Βλαχιώτη αποτελεί τμήμα της ΕΟ 86 «Χάνια - Κροκεές - Μονεμβασία» με συνολικό μήκος 70 χλμ.. Η εν λόγω παρέμβαση αποτέλεσε αντικείμενο μελετών εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η μελέτη της παράκαμψης ξεκίνησε το 1986 από το τ. ΥΠΕΧΩΔΕ. Με την καθιέρωση της Αυτοδιοίκησης Α΄ & Β΄ βαθμού, η μελέτη περιήλθε στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Στην αρχική προκαταρκτική μελέτη είχε επιλεγεί η λύση της ενιαίας νότιας παράκαμψης των δύο οικισμών. Στην προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων εγκρίθηκε χάραξη με βόρεια παράκαμψη Σκάλας και νότια παράκαμψη Βλαχιώτη, η οποία διασταυρωνόταν με την υφιστάμενη ΕΟ μεταξύ των δύο οικισμών. Στη συνέχεια, οι μελέτες επικεντρώθηκαν στο τμήμα της νότιας παράκαμψης Βλαχιώτη. Εκπονήθηκε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και οριστικές μελέτες οδοποιίας, υδραυλικών, ηλεκτροφωτισμού και σήμανσης–ασφάλισης (έως το 2009), ενώ μέχρι πρόσφατα εκπονούνταν οριστικές μελέτες οδοποιίας, υδραυλικών, στατικών κλπ, με διαφορετικό ανάδοχο από τον αρχικό.

Περιγραφή σεναρίων

Λύση 1: Νότια παράκαμψη Σκάλας & Βλαχιώτη
- Μήκος νέας χάραξης 12,75 χλμ. Το τέλος της βρίσκεται ανατολικότερα από τις άλλες δύο, προς τη Μακρινάρα. Είναι η λύση με τη μικρότερη συνολική διαδρομή (κοινή αρχή – τέλος λύσης 1).
- Διαθέτει 6 κόμβους. Μόνο ο πρώτος είναι ισόπεδος, ενώ οι άλλοι 5 είναι ανισόπεδοι, δεδομένου ότι οι υψηλές παραγωγικές ανάγκες της ζώνης διέλευσης απαιτούσαν κάτω διαβάσεις για να μη διασταυρώνονται οι τοπικές κινήσεις ισόπεδα με τον νέο δρόμο. Σημαντικό πλεονέκτημα ότι συνδέονται άμεσα τόσο οι παραγωγικές περιοχές και οι οικισμοί, όσο και η οδός προς Γύθειο.
- Μεγάλα τεχνικά έργα: Γέφυρα ρ. Λαγκαδάκι 10 μ. στη Στεφανιά, γέφυρα ρ. Λαγκαδάκι 20 μ. κατάντι του ΚΤΕΟ, γέφυρα Ευρώτα 110 μ. και γέφυρα Μαριορέματος (Βουρβά) 65 μ. στον Βλαχιώτη.
- Στον κάμπο, νότια της Σκάλας και του Βλαχιώτη, η χάραξη προβλέπεται σε επίχωμα ύψους 3-7 μέτρων, λόγω των αναγκαίων υδραυλικών έργων αντιμετώπισης ενδεχόμενης πλημμύρας 100ετίας.
- Έχει υπάρξει πρόβλεψη για την αποκατάσταση του υπάρχοντος αποστραγγιστικού και αρδευτικού δικτύου, ενώ η χάραξη μπορεί να συνδυαστεί και με το κλειστό αρδευτικό σύστημα που έχει μελετηθεί για λογαριασμό του ΤΟΕΒ Τρινάσου.

Λύση 2: Βόρεια παράκαμψη Σκάλας & Βλαχιώτη
- Μήκος νέας χάραξης 13,46 χλμ.. Το τέλος της βρίσκεται περίπου 1.300 μ. πριν από το τέλος της λύσης 1. Είναι η λύση με τη μεγαλύτερη συνολική διαδρομή (κοινή αρχή - τέλος λύσης 1).
- Διαθέτει 4 κόμβους. Μόνο ο τελευταίος είναι ισόπεδος, ενώ οι άλλοι 3 είναι ανισόπεδοι, τόσο λόγω παραγωγικών αναγκών της ζώνης διέλευσης, όσο και λόγω γεωμορφολογίας. Είναι η χάραξη με τη λιγότερο καλή σύνδεση των οικισμών, των παραγωγικών περιοχών νότια της Σκάλας και του Βλαχιώτη και της οδού προς Γύθειο.
- Μεγάλα τεχνικά έργα: Γέφυρα ρ. Λαγκαδάκι 10 μ. στη Στεφανιά, γέφυρα Ευρώτα 100 μ., γέφυρα ρ. Χάβου 6 μ., γέφυρα Μαριορέματος (Βουρβά) 50 μ, γέφυρα στο Λυμπερόρεμα 10 μ. και, κυρίως, μία σήραγγα 600 μ. πάνω από τη Σκάλα.
- Παρουσιάζει τις μεγαλύτερες εναλλαγές σε οριζοντιογραφία και μηκοτομή, λόγω της γεωμορφολογίας της ζώνης διέλευσης με τα περισσότερα και μεγαλύτερα χωματουργικά έργα.
- Έχει το μικρότερο μήκος διέλευσης από τις παραγωγικές περιοχές ευρισκόμενη εκτός, αλλά πλησίον των ορίων των οικισμών.

Λύση 3: Βόρεια παράκαμψη Σκάλας - νότια Βλαχιώτη
- Μήκος νέας χάραξης 11,77 χλμ.. Πρόκειται για την προϋπάρχουσα «ιστορική» προσέγγιση και αρχικά αδειοδοτημένη λύση. Το τέλος της βρίσκεται περίπου 1.000 μ. πριν από το τέλος της λύσης 2 και περίπου 2.300 μ. πριν από το τέλος της λύσης 1. Είναι η λύση με ενδιάμεση συνολική διαδρομή (κοινή αρχή - τέλος λύσης 1).
- Διαθέτει 5 κόμβους, από τους οποίους οι 3 είναι ισόπεδοι και οι άλλοι 2 είναι ανισόπεδοι.
- Η σύνδεση της Σκάλας και των περιοχών νότια αυτής πραγματοποιείται μέσω ισόπεδου κόμβου στην περιοχή του ΚΤΕΟ. Δυσχερές στοιχείο η ανάγκη διαμόρφωσης ανισόπεδου κόμβου πριν από τον Βλαχιώτη, στη σύνδεση του νέου δρόμου με τον υπάρχοντα, όπου εμπλέκονται οι πυκνές τοπικές κινήσεις με τις κινήσεις προς και από τον νέο δρόμο.
- Μεγάλα τεχνικά έργα: Γέφυρα ρ. Λαγκαδάκι ανοίγματος 10 μ. στη Στεφανιά, γέφυρα Ευρώτα 100 μ, γέφυρα Μαριορέματος (Βουρβά) 65 μ. και, πάνω απ’ όλα, μία σήραγγα 850 μ. πάνω από τη Σκάλα διερχόμενη «κάτω» από το εγκεκριμένο σχέδιο πόλης.
- Έχει εκπονηθεί και μια παραλλαγή στα τελευταία 4 χιλιόμετρα της λύσης, η οποία διέρχεται νοτιότερα από το Βλαχιώτη ανερχόμενη προς τη Μακρινάρα σε πολύ ηπιότερη γεωμορφολογικά ζώνη. Η παραλλαγή αυτή είναι προτιμότερη από την παλαιότερα αδειοδοτημένη λύση.

Κόστος κατασκευής
Υπολογίσθηκε το κόστος κατασκευής κάθε εναλλακτικής με βάση τη μελέτη συμπεριλαμβανομένων των προσαυξήσεων ΓΟ+ΟΕ και απροβλέπτων, χωρίς ΦΠΑ:
• Λύση 1: 39.000.000 ευρώ
• Λύση 2: 61.000.000 ευρώ
• Λύση 3: 70.000.000 ευρώ

Διαδρομή και ασφάλεια
- Χρόνος διαδρομής: Ο συνολικός χρόνος διαδρομής που αντιστοιχεί στη λύση 1 είναι 8,50 λεπτά, στη λύση 3 είναι 10,15 λεπτά και στη λύση 2 είναι 10,27 λεπτά. (παραδοχή: ταχύτητα κυκλοφορίας στη νέα χάραξη = 90 χλμ./ώρα και στην υφιστάμενη = 60 χλμ/ώρα).
- Δυνατότητα προσπέρασης: Τα μήκη προσπέρασης στη λύση 2 είναι 4.350 μ., στη λύση 3 είναι 4.300 μ. και στη λύση 1 είναι 3.650 μ..
- Είδη κόμβων: Στη λύση 1, οι 5 από τους συνολικά 6 κόμβους είναι ανισόπεδοι, στη λύση 2 οι 3 από τους συνολικά 4 κόμβους είναι ανισόπεδοι, ενώ στη λύση 3 οι 2 από τους συνολικά 5 κόμβους είναι ανισόπεδοι.
- Αντιληπτότητα διαδρομής: Όλες οι λύσεις είναι ισοδύναμες, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν τμήματα με οριακή κατανόηση της διαδρομής.
- Συνδέσεις με το έργο: Μέση απόσταση των πληθυσμών Σκάλας, Βλαχιώτη, Έλους και Μυρτιάς από τους κόμβους: στη λύση 1 είναι 1,7 χλμ., στη λύση 3 είναι 2,3 χλμ. και στη λύση 2 είναι 3,4 χλμ.. Οι λύσεις 2 και 3 θα απαιτήσουν έναν πρόσθετο κλάδο για τη σύνδεση του νέου δρόμου με την υπάρχουσα οδό προς Γύθειο.

Φυσικό περιβάλλον και ανθεκτικότητα
στην κλιματική αλλαγή
- Περιοχή NATURA εκβολών Ευρώτα: Η διέλευση της λύσης 2 από την περιοχή NATURA των εκβολών του Ευρώτα είναι 150 μ., της λύσης 3 είναι 5.000 μ. και της λύσης 1 είναι 7.000 μ.
- Δάνεια και περίσσεια υλικών: Το ισοζύγιο χωματισμών (επιχώματα μείον ορύγματα) για τη λύση 2 είναι 710.000 μ³, για τη λύση 1 είναι 925.000 μ³ και για τη λύση 3 είναι 1.000.000 μ³.
- Διέλευση σε ζώνες πλημμύρας: Η διέλευση της λύσης 2 από δυνητικά πλημμυριζόμενες σε βάθος 100ετίας περιοχές είναι 1.500 μ., της λύσης 3 είναι 2.500 μ. και της λύσης 1 είναι 5.000 μ..
  Για τον λόγο αυτό, στην επιλογή της εναλλακτικής λύσης πρέπει να ληφθούν ιδιαιτέρως υπόψη τα ακόλουθα:
- Η λύση 1 (νότια παράκαμψη Σκάλας και Βλαχιώτη) θα έχει τις μεγαλύτερες δυσκολίες αδειοδότησης, διότι διέρχεται σε γη υψηλής παραγωγικότητας, σε ζώνη πλημμύρας και κοντά στους οικισμούς, με όχληση και κατά τη περίοδο κατασκευής και κατά την περίοδο λειτουργίας. Στο χαμηλότερο δε κόστος κατασκευής πρέπει να προστεθεί η απώλεια 10 εκ. € περίπου, σε βάθος 25ετίας, από την πώληση των πορτοκαλιών στα 240 στρέμματα της ζώνης κατάληψης συγκριτικά με τη λύση 2.
- Η  λύση 2 (βόρεια παράκαμψη Σκάλας και Βλαχιώτη) δεν θα παρουσιάσει ιδιαίτερες δυσκολίες αδειοδότησης, είναι απομακρυσμένη από τους οικισμούς, με συνέπεια μηδενική όχληση κατά τη κατασκευή και λειτουργία. Όμως οι συνδέσεις με τους οικισμούς Σκάλας και Βλαχιώτη, το Γύθειο και την παραγωγική περιοχή είναι μεγαλύτερες και ένα τμήμα των μετακινήσεων θα διεξάγεται από την υφιστάμενη οδό και το τοπικό δίκτυο, στο οποίο όμως θα έχουν εξαλειφθεί οι υπερτοπικές κινήσεις.   

Τα επόμενα βήματα
Μετά το πέρας της ανοιχτής συμμετοχικής διαδικασίας που θα ξεκινήσει τις επόμενες ημέρες, το χρονοδιάγραμμα προβλέπει διαδοχικά τα εξής:
- Ενσωμάτωση των σχολίων και προτάσεων της δημόσιας διαβούλευσης στη μελέτη και ολοκλήρωση των τεχνικών μελετών του λειτουργικού σχεδιασμού.
- Σύνταξη φακέλου Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ) και υποβολή του στην Διεύθυνση Χωροταξικής Περιβαλλοντικής & Αγροτικής Πολιτικής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου – Δυτικής Ελλάδας – Ιονίου για τη συλλογή γνωμοδοτήσεων από τους αρμόδιους φορείς.
- Έγκριση του φακέλου ΠΠΠΑ.
- Έγκριση των μελετών του λειτουργικού σχεδιασμού του έργου με επιλογή της εναλλακτικής λύσης παράκαμψης μετά από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας.
- Εκπόνηση των μελετών του γεωμετρικού σχεδιασμού (προμελέτη της επιλεγείσας λύσης) και της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ).
- Έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) και έγκριση των μελετών.
- Σύνταξη τευχών δημοπράτησης για τη κατασκευή του έργου.