Η Κουμαντάρειος Πινακοθήκη Σπάρτης, αποτελεί το πρώτο παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης εκτός Αθηνών. 

Ιδρύθηκε το 1982 με δωρεά του νεοκλασικού κτιρίου και της συλλογής του Ιωάννη Κουμάνταρου από τα παιδιά του, Ντόλυ Γουλανδρή και Γεώργιο Κουμάνταρο.

Στο ισόγειο του κτιρίου παρουσιάζεται η συλλογή Ι. Κουμάνταρου, που αποτελείται από έργα ευρωπαίων ζωγράφων με ποικίλα θέματα από τον 16ο ως τον 19ο αιώνα, ενώ σε πρόσφατη επίσκεψή της η κ. Φλώρα Κουμάνταρου - Κατσαούνη εξέφρασε την επιθυμία να δωρίσει επιπλέον πίνακες από την προσωπική συλλογή της οικογένειάς της. 

Ο πρώτος όροφος της Πινακοθήκης ανακαινίστηκε πλήρως το 2018 και δημιουργήθηκε μια νέα μόνιμη έκθεση από έργα της Εθνικής Πινακοθήκης. Σε αυτήν παρουσιάζεται ένα συνοπτικό διάγραµµα της ιστορίας της νεοελληνικής τέχνης, που σχεδιάστηκε µε γνώμονα τις κυριότερες καλλιτεχνικές τάσεις και τα σημαντικότερα θέματα που αναπτύχθηκαν από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του ελληνικού κράτους μέχρι τις µέρες µας.

Από τις 12 έως τις 22 Δεκεμρβίου, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας, η Πινακοθήκη υλοποιεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ψάχνοντας τα Χριστούγεννα». 

Στο πλαίσιο του διαδραστικού αυτού προγράμματος, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τα σύμβολα αλλά και τις μουσικές των Χριστουγέννων μέσα από έργα της Πινακοθήκης. Ξεκινώντας από την αρχαία ή νεοκλασική τέχνη φτάνουν στις αγγελικές μορφές του βυζαντινού Μυστρά και σε ακόμα νεότερα έργα. 

Επίσης, από τις αρχές Δεκεμβρίου υλοποιείται το πρόγραμμα «Φίλοι και Γείτονες». Με αφορμή τον εορτασμό των 40 χρόνων από τη δημιουργία του Παραρτήματος, διοργανώνονται δωρεάν εξειδικευμένες ξεναγήσεις για τους κατοίκους της Σπάρτης με σκοπό να γνωρίσουν την Κουμαντάρειο Πινακοθήκη και να την κάνουν μέρος της καθημερινότητάς τους. 

Στην πρώτη φάση του προγράμματος συμμετείχαν οι κομμωτές και οι κομμώτριες της Σπάρτης, καθώς και τα μέλη της Πνευματικής Εστίας. Έπεται συνέχεια από το νέο έτος …

Ωράριο λειτουργίας:
Δευτέρα: 8:00 – 15:00
Τρίτη: Κλειστά
Τετάρτη: 12:00 – 19:00
Πέμπτη: 8:00 – 15:00
Παρασκευή: 8:00 – 15:00
Σάββατο: 8:00 – 15:00
Κυριακή: 8:00 – 15:00