Με τον πιο παραδοσιακό και αυθεντικό τρόπο, οι κάτοικοι της Απιδέας Λακωνίας τίμησαν την Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς, που καθιερώθηκε από την UNESCO το 2019 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 26 Νοεμβρίου. Στον αύλειο χώρο του Ενοριακού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου πραγματοποιήθηκε η συγκομιδή του καρπού της Γηραιότερης Ελιάς της Πελοποννήσου, ενός ζωντανού συμβόλου με ιστορία άνω των 2.000 ετών και περίμετρο κορμού 14,10 μέτρων, το οποίο έχει χαρακτηριστεί Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς στοχεύει στην ανάδειξη της κοινωνικής, πολιτισμικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής σημασίας του ελαιόδεντρου. Από την αρχαιότητα αποτελούσε παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης, σοφίας και αρμονίας και σήμερα, σε μια εποχή περιβαλλοντικών προκλήσεων, υπενθυμίζει τον κρίσιμο ρόλο της ελαιοκαλλιέργειας στην κλιματική προσαρμογή, στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και στην ενίσχυση των αγροτικών κοινωνιών σε όλο τον κόσμο.
Η ελιά ως φορέας ιστορίας, πολιτισμού και βιωσιμότητας
Η εντυπωσιακή υπεραιωνόβια ελιά της Απιδέας δεν είναι μόνο φυσικό μνημείο, αλλά και πηγή προϊόντος υψηλής αξίας. Σύμφωνα με χημικές αναλύσεις, το ελαιόλαδο που παράγεται από τη «Μυρτολιά» της Απιδέας κατατάσσεται στην κορυφή των ποιοτικών κατηγοριών, ως Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο (Premium Extra Virgin Olive Oil). Τα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του το καθιστούν σημαντικό διατροφικό σύμμαχο για την υγεία και αντιπροσωπευτικό προϊόν της μεσογειακής διατροφής.
Παράλληλα, η ελαιοκαλλιέργεια αποτελεί κρίσιμο οικονομικό στήριγμα για εκατομμύρια οικογένειες σε ολόκληρο τον πλανήτη, προσφέροντας εισόδημα, επισιτιστική ασφάλεια και περιβαλλοντική προστασία, ενώ οι ελαιώνες συμβάλλουν δραστικά στη μείωση του CO₂ μέσω της δέσμευσης άνθρακα.
Ένα ζωντανό μνημείο της Ελληνικής Επανάστασης
Πρόσφατα, η Γηραιότερη Ελιά της Πελοποννήσου εντάχθηκε στο «Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης», το οποίο περιλαμβάνει 71 ιστορικά δέντρα σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Η ένταξη συνοδεύτηκε από επίσημη τελετή σήμανσης, με το έμβλημα του Δικτύου να φέρει έμπνευση από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και να περιβάλλεται από δύο κλαδιά ελιάς, σύμβολα ειρήνης και ελευθερίας.
Στο ίδιο ερευνητικό δίκτυο συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, η ελιά του κάστρου της Μονεμβασίας, η «Μάνα» ελιά της Καλαμάτας και η ελιά της Ι. Μονής Παναγίας Ελεούσης Λυγιάς Ηλείας.
Επόμενος στόχος είναι η υποβολή φακέλου στο Υπουργείο Πολιτισμού για την ένταξη του Δικτύου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, ως βέλτιστη πρακτική ανάδειξης του τρόπου με τον οποίο η συλλογική μνήμη χαράσσεται στο φυσικό περιβάλλον και στο τοπίο.
Η Γηραιότερη Ελιά της Απιδέας συνεχίζει έτσι να αποτελεί όχι μόνο ένα θαυμαστό φυσικό μνημείο, αλλά και ζωντανό πυρήνα ιστορικής μνήμης για τις γενιές που έρχονται.
