Το πρόσφατο περιστατικό στην Κοζάνη, ανήμερα της Κυριακής του Πάσχα, κατά το οποίο έχασε την ζωή του με φρικτό τρόπο ένα πεντάχρονο αγοράκι, που έπεσε θύμα δυο σκύλων ράτσας ροτβάιλερ και πολλά άλλα ανά την Ελλάδα, φέρνουν στην επικαιρότητα ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για το οποίο οι αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες «ποιούν την νήσσα»!
Κατ’ αρχάς στη χώρα μας ζωοφιλία έχει καταντήσει να θεωρείται σχεδόν αποκλειστικά και μόνο η κυνοφιλία και οι δεκάδες ζωοφιλικοί σύλλογοι κατ’ ουσίαν ενδιαφέρονται για τα σκυλιά και λιγότερο ή και καθόλου για τα άλλα ζώα. Ακόμα και η Πολιτεία, που τροποποποίησε και αυστηροποίησε τον σχετικό Νόμο περί κατοικιδίων ζώων, τον Ν. 4039/2014, είναι προφανές ότι νομοθέτησε δίνονταςπροτεραιότητα στα σκυλιά έναντι των υπόλοιπων ζώων.
Διαβάζοντας κάποιος τις διατάξεις αυτού του Νόμου, με τις αλλαγές και τις τροποιήσεις, που περιλαμβάνει, διαπιστώνει με έκπληξη πως για πολλά από τα προβλήματα που δημιουργούνται από τα σκυλιά και δευτερευόντως από τις γάτες, υπάρχουν συγκεκριμένες προβλέψεις , που δυστυχώς δεν ελέγχονται όπως θα έπρεπεαπό τις κρατικές υπηρεσίες και κατά συνέπεια δεν επιβάλλονται οι ανάλογες ποινές.
Είναι το γνωστό, κλασικό πλέον, πρόβλημα της χώρας μας που αφορά την τήρηση των Νόμων. Η εκάστοτε κυβέρνηση νομοθετεί για κάποιο ζήτημα, αλλά στη συνέχεια δεν ενδιαφέρεται για την εφαρμογή της ψηφισμένης νομοθεσίας! Ένα μόνο παράδειγμα είναι αρκετό: Ο Νόμος για το κάπνισμα σε δημόσιους εσωτερικούς χώρους και καταστήματα εστίασης, που ψηφίστηκε μετά πολλών επαίνων και δεν έγινε πράξη ποτέ! Αυτή η διαχρονικά απαράδεκτη κατάσταση ήταν που οδήγησε, στο παρελθόν, τον Γεώργιο Παπανδρέου να διατυπώσει την ρήση πως: «στην Ελλάδα χρειαζόμαστε έναν νόμο για να εφαρμόζονται οι νόμοι»!
Οι κυνόφιλοι προσποιούνται πως έχουν μόνο δικαιώματα, τα οποία διεκδικούν και υπερασπίζονται σθεναρώς, χωρίς όμως να κάνουν λόγο για τις υποχρεώσεις, που αναλαμβάνουν έχοντας στην κατοχή τους ένα ζώο, το οποίο πολλές φορές γίνεται επιθετικό κι επικίνδυνο για τους συνανθρώπους τους. Δεν είναι λίγοι δε αυτοί που παίρνουν ένα σκυλί σε μικρή ηλικία, όταν είναι χαριτωμένο κι αγαπητό, αλλά στη συνέχεια όταν μεγαλώνει κι έχει πιεστικές ανάγκες εκπαίδευσης, διατροφής, ιατρικής παρακολούθησης και συνοδείας, το εγκαταλείπουν με ανεύθυνο κι εγκληματικό τρόπο, μεταβάλλοντάς το σε αδέσποτο δηλαδή σε σοβαρό κοινωνικό ζήτημα!
Ο δυστυχής πολίτης βρίσκεται αντιμέτωπος με διττό πρόβλημα. Από την μια τα ιδιόκτητα σκυλιά που οι κύριοί τους δεν σέβονται την κείμενη νομοθεσία π.χ. αφόδευση και ούρηση σε κοινόχρηστους χώρους και μάλιστα σε χώρους όπου παίζουν μικρά παιδιά, μη χρήση ελεγκτικού λουριού, παραβίαση της κοινής ησυχίας, ελεύθερη κίνηση εκτός κατοικίας κλπ και τα αδέσποτα που έχουν γίνει καθημερινός κίνδυνος για την δημόσια υγεία και τους ανύποπτους πολίτες, που δέχονται τις επιθέσεις τους και μάλιστα σε αγελαία μορφή.
Οι δημοτικές αρχές, παρά τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις, δεν έχουν λάβει τα αναγκαία και δραστικά μέτρα, που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, τα οποία δημιουργεί η ανευθυνότητα μέρους των κυνόφιλων. Για το λόγο αυτό πολλοίπολίτες εξαναγκάζονται να προχωρούν σε ατομικές ή συλλογικές νομικές προσφυγές, απαιτώντας το αυτονόητο δηλαδή την προστασία της δημόσιας υγείας και της ασφάλειας!
Σε μια προσπάθεια ενημέρωσης κι εφαρμογής της Νομοθεσίας περί κατοικίδιων ζώων παρουσιάζουμε σήμερα τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα, που πρόβλέπει ο τροποποιημένος Νόμος 4039/2014 με την ελπίδα ότι παρανομούντες κυνόφιλοι θα γίνουν σύννομοι και οι δημοτικές αρχές θα κάνουν, επιτέλους, πράξη τις υποσχέσεις τους, βελτιώνοντας δραστικά την κατάσταση, που επικρατεί στα όρια του δήμου τους,στο αμέσως προσεχές μέλλον.
O Νόμος 4039/2014 για τα ζώα περιλαμβάνει αλλαγές και τροποποιήσεις που θα πρέπει να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες των κατοικιδίων.
Επισημαίνουμε τα βασικότερα σημεία του νέου Νόμου:
-Ο ιδιοκτήτης κάθε ζώου συντροφιάς είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει τον κτηνίατρο για τη μεταβολή των στοιχείων – είτε αφορούν τον ίδιο είτε το κατοικίδιό του – που έχουν καταχωρισθεί στη βάση δεδομένων.
-Γίνεται υποχρεωτική η σήμανση ακόμη και για τα τσοπανόσκυλα, με σκοπό την επίβλεψη του πληθυσμού τους και τη διασφάλιση της υγείας τους.
-Απαιτείται άδεια εκτροφέα σε όσους πωλούν ζώα, ακόμη και στην περίπτωση κατοχής ενός και μόνο θηλυκού ζώου αναπαραγωγής. Άδεια εκτροφής, αναπαραγωγής και εμπορίας ζώων συντροφιάς απαιτείται και για τους ερασιτέχνες εκτροφείς σκύλων ή γατιών.
-Απαγορεύεται η πώληση σκύλων και γατιών σε υπαίθριους δημόσιους χώρους, συμπεριλαμβανομένων των υπαίθριων αγορών, διότι στους χώρους αυτούς δεν είναι δυνατόν να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες συνθήκες για την καλή υγεία τους.
-Απαγορεύεται η εισαγωγή και εμπορία σκύλων που είναι ακρωτηριασμένοι.
-Αποσαφηνίζεται η επανένταξη των αδέσποτων. Έτσι, απαγορεύεται η επανένταξή τους στις εισόδους και εξόδους των λιμανιών, στους περιφραγμένους αρχαιολογικούς χώρους και στις κλειστές αγορές.
-Οι σκύλοι – οδηγοί τυφλών θα μπορούν να μπαίνουν χωρίς φίμωτρο ή κλουβί στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ανεξαρτήτως μεγέθους.
-Τα πρόστιμα για περιστατικά κακοποίησης, παραμέλησης και μη τήρησης των κανόνων ευζωίας γίνονται αυστηρότερα ενώ προστίθενται και νέα πρόστιμα, όπως αυτά που απαγορεύουν την εισαγωγή και εμπορία ακρωτηριασμένων σκύλων και επιφέρουν χρηματικό πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ ανά ζώο.
-Ο ιδιοκτήτης κατοικιδίου:
1. Θα πρέπει να µεριµνήσει για τη σήµανση µε τσιπ και καταγραφή του κατοικιδίου του καθώς και την έκδοση βιβλιαρίου υγείας µέσα σε διάστηµα ενός µήνα από την απόκτηση του ζώου.
2. Σε εµφανές σηµείο στο περιλαίµιο του ζώου θα πρέπει να τοποθετηθεί η µεταλλική κονκάρδα που παραλαµβάνει ο ιδιοκτήτης κάθε χρόνο από τον κτηνίατρο κατά τον ετήσιο αντιλυσσικό εµβολιασµό του.
3. Είναι υποχρεωμένος να εξασφαλίζει κατάλληλο κατάλυμα στο κατοικίδιό του.
4. Κάθε ιδιοκτήτης σκύλου υποχρεούται να φροντίζει για τον περίπατο του κατοικιδίου του, που πρέπει να γίνεται πάντα με συνοδό. Παράλληλα, πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου το ζώο να μην εισέρχεται σε κοινόχρηστους χώρους ή χώρους άλλων ιδιοκτησιών.
5. Κατά τον περίπατο του κατοικιδίου, ο ιδιοκτήτης οφείλει να καθαρίζει άμεσα από το περιβάλλον τα περιττώματα του ζώου. Η μη τήρηση επιφέρει πρόστιμο.
6. Η στείρωση των ζώων είναι ευθύνη του ιδιοκτήτη, ενώ για οποιαδήποτε ζημιά προκαλέσει το κατοικίδιο ευθύνεται ο ιδιοκτήτης.
7. Δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό κατοικιδίων που μπορεί να διατηρεί ένας ένοικος πολυκατοικίας. Εφόσον, όμως, βάσει καταστατικού της πολυκατοικίας υπάρχει περιορισμός, δεν μπορεί να έχει πάνω από δύο ζώα. Η διατήρηση κατοικιδίων σε διαμέρισμα πολυκατοικίας επιτρέπεται υπό τις εξής προϋποθέσεις:
α) Να διαμένουν στο ίδιο διαμέρισμα με τον ιδιοκτήτη.
β) Να μην παραμένουν μόνιμα στους ανοιχτούς χώρους του διαμερίσματος ή τις βεράντες.
γ) Να τηρούνται στο διαμέρισμα οι κανόνες ευζωίας, οι υγειονομικές και αστυνομικές διατάξεις.
δ) Να φέρουν τα ζώα τσιπ και να έχουν βιβλιάριο υγείας.
8. Απαγορεύεται η διατήρηση και παραμονή των κατοικιδίων σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας. Αλλά με τη σύμφωνη γνώμη των υπόλοιπων ενοίκων, επιτρέπεται στον κήπο, τον ακάλυπτο καθώς και την πιλοτή της πολυκατοικίας.
9. Στις μονοκατοικίες, η διατήρηση ζώων συντροφιάς επιτρέπεται εάν και εφόσον έχουν σημανθεί και καταχωρισθεί νομίμως και φέρουν βιβλιάριο υγείας. Παράλληλα, θα πρέπει να τηρούνται οι κανόνες καλής μεταχείρισης και ευζωίας των ζώων, οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις καθώς και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.
10. Η μεταφορά των μικρών ζώων συντροφιάς σε όλα τα οδικά, σιδηροδρομικά και σταθερής τροχιάς μέσα μαζικής μεταφοράς, επιβατηγά πλοία και ταξί μπορεί να γίνει εφόσον τα ζώα είναι τοποθετημένα σε ασφαλές κλουβί μεταφοράς και φυσικά συνοδεύονται από τον ιδιοκτήτη ή τον κάτοχό τους.
-Ο κάτοχος του ζώου συντροφιάς ευθύνεται για οποιαδήποτε βλάβη ή ζημιά που προκαλείται σε τρίτουςαπό το ζώοτου, σύμφωνα με το άρθρο 924 Α.Κ. Για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς,η αντίστοιχη ευθύνη βαρύνει τον οικείο Δήμο. (5.2)
-Καινοτομία αποτελεί η διάταξη του άρθρου 19, σύμφωνα με την οποία με εντολή του αρμόδιου εισαγγελέα αφαιρείται προσωρινά ή οριστικά το ζώο συντροφιάς από την κατοχή του παραβάτηκαι το ζώο παραδίνεται στο καταφύγιο αδέσποτων ζώων του αρμόδιου Δήμου ή σε ενδιαφερόμενη φιλοζωική εταιρεία ή σωματείο. Τα φιλοζωικά σωματεία μπορούν να πρωτοστατήσουν στην εφαρμογή της εν λόγω διάταξης και να προστατεύσουν με την άμεση και έγκαιρη δραστηριοποίησή τουςπολλά κακοποιημένα ζώα από τους σκληρούς ιδιοκτήτες τους, μετηνπρόκλησηπαρέμβασης του αρμόδιου εισαγγελέα.
Όσον αφορά τα πρόστιμα, που είναι πολύ αυστηρά, αυτά κυμαίνονται από 100€ για την απουσία της προβλεπόμενης κονκάρδας μέχρι 30.000€ για τις περιπτώσεις βασανισμού ζώου. Το θέμα είναι πως οι ανεύθυνοι, που παρανομούν, δεν έχουν την αίσθηση του φόβου, αφού απουσιάζουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί!
Αυτά, εν ολίγοις, για να μπορούν οι άνθρωποι και τα ζώα να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους, δίχως να προξενούνται επικίνδυνες καταστάσεις ιδίως από τα σκυλιά, για τις οποίες συχνά, αν όχι όλες τις φορές, ευθύνονται οι ιδιοκτήτες τους!
Υ.Γ.: Προ ημερών διέτρεξα κίνδυνο με την σύζυγό μου, κατά την διάρκεια πεζοπορίας,διερχόμενοι από ημιορεινό χωριό της περιοχής μας, από την επίθεση ενός υψηλόσωμου ποιμενικού σκύλου. Ο ιδιοκτήτης του, που ήταν παρών, στις έντονες διαμαρτυρίες μου για το γεγονός ότι δεν είχε δεμένο τον σκύλο του, μου απάντησε κυνικά: «Λες να δένεται εύκολα ο ελληνικός ποιμενικός»;Οπότε αναγκάστηκα να του απαντήσω κι εγώειρωνικά: «Αφού δεν μπορείς να τον δέσεις τέτοιο σκύλαρο, ας έπαιρνες πεκινουά»!
