Με ένα πενθήμερο εκδηλώσεων, από 13 ως 17/3, αποδίδει φέτος τιμές ο Δήμος Ανατολικής Μάνης στην εμβληματική επέτειο της 17ης Μαρτίου 1821 κι εκείνους που ταυτίστηκαν μαζί της. Τότε που οι Μανιάτες οπλαρχηγοί, με αρχηγό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, κήρυξαν τον πόλεμο κατά των Τούρκων, σηματοδοτώντας την εκκίνηση του απελευθερωτικού αγώνα του Έθνους, για να ακολουθήσει η γενική εξέγερση στις 25 Μαρτίου.
Ύστερα από μια διετία (2020 και 2021) μέτρων και αυστηρών περιορισμών στη διεξαγωγή του εορτασμού, λόγω πανδημίας, το φετινό πρόγραμμα δράσεων, που συμπίπτει με τη συμπλήρωση 201 ετών από την ημερομηνία-σταθμό, επανέρχεται σε μεγάλο βαθμό στην κανονικότητα. Η πρεμιέρα θα γίνει την Κυριακή 13/3 στην Αρεόπολη, που θα είναι επίκεντρο και των φετινών πολυδιάστατων δραστηριοτήτων, ενώ εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν ακόμα στο Γύθειο και στην Καρδαμύλη Μεσσηνίας. Η κορύφωση των ποικίλων δράσεων θα γίνει ανήμερα της 17ης Μαρτίου στον τόπο όπου «πυροδοτήθηκε» το ξέσπασμα του Αγώνα, την Αρεόπολη, με ένα πλούσιο αφιέρωμα μνήμης και δόξας στους ήρωες που ορκίστηκαν για «Νίκη ή θάνατο».
Τα γεγονότα
Το 1819 φτάνει στη Μάνη ο Χριστόφορος Περραιβός, απεσταλμένος της Φιλικής Εταιρίας, μεταφέροντας το μήνυμα της επανάστασης. Φέρνει σε επαφή τις τρεις ισχυρότερες οικογένειες της Μάνης που ομονοούν για την έναρξη του αγώνα. Την πρώτη Οκτωβρίου στις Κιτριές της Έξω Μάνης υπογράφεται επίσημα η συμφωνία ενός γενικού πολέμου κατά των Τούρκων από τους αρχηγούς των Μανιατών, τις οικογένειες Γρηγορακάκη, Μαυρομιχάλη και Τρουπάκη. Το έγγραφο της συμφωνίας κατακυρώνει την αδελφοποίηση των Μανιατών και τη δέσμευσή τους να ενεργούν στο εξής από κοινού σε ό,τι προστάζει το γενικότερο συμφέρον της πατρίδας.
Στις αρχές του Μάρτη του 1821, η Μάνη βρίσκεται σε πολεμικό συναγερμό. Στη Δυτική Μάνη, έδρα του Μπέη, όπου οι Τούρκοι μπορούν ευκολότερα να πληροφορηθούν τα συμβαίνοντα, επικρατεί μια φαινομενική ησυχία. Στην περιοχή του Ταινάρου και της Ανατολικής Μάνης έχει αρχίσει η πολεμική προπαρασκευή. Συγκροτούνται στρατιωτικά σώματα από τους καπεταναίους οι οποίοι περιφέρονται στα χωριά και στρατολογούν όσους έχουν τη δυνατότητα να φέρουν όπλα. Στην Έξω Μάνη φιλοξενούνται μυστικά ο Κολοκοτρώνης και ο Παπαφλέσσας και βρίσκονται όλοι σε κατάσταση αναμονής.
Οι μεταξύ των Μανιατών συνεννοήσεις και η από κοινού απόφασή τους για την κήρυξη του πολέμου κατά των Τούρκων τεκμηριώνεται ιστορικά από την αλληλογραφία του Μπέη της Μάνης, Πέτρου Μαυρομιχάλη, με την οικογένεια Γρηγοράκη, τη σύγκληση του πολεμικού συμβουλίου των Γρηγοράκηδων στις 15 Μαρτίου στο Μαραθονήσι (Γύθειο) και τις μαρτυρίες του Φιλήμωνα και Γενναίου Κολοκοτρώνη. Στις 17 Μαρτίου του 1821, συγκεντρώνονται στην Τσίμοβα (σημερινή Αρεόπολη) οι καπεταναίοι της Μάνης και κηρύσσουν τον πόλεμο κατά των Τούρκων. Μετά τη δοξολογία, μπροστά στο Ναό των Ταξιαρχών, στη μικρή πλατεία στη θέση «Κοτρώνι», υψώνεται για πρώτη φορά η επαναστατική σημαία. Σε κλίμα συγκίνησης και ομοψυχίας οι αρχηγοί της Μάνης ορκίζονται για «Νίκη ή θάνατο».
Ο όρκος των Μανιατών μπροστά στην εκκλησία των Ταξιαρχών στην Αρεόπολη:
«Ορκίζομαι, εις το όνομα του Παντοδύναμού μας Θεού, εις το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και της Αγίας Τριάδος, να χύσω και την υστέραν ρανίδα του αίματός μου, υπέρ πίστεως και Πατρίδος.
Ορκίζομαι, να μη βλέψω εις τα όπισθεν εάν δεν αποδιώξω τον εχθρόν της Πατρίδος και της Θρησκείας μου.
Ορκίζομαι, “Ταν ή επί Τας” και “Νίκη ή Θάνατος” υπέρ Πίστεως και Πατρίδος.»
Οι φετινές εκδηλώσεις
Κυριακή 13/3
Αρεόπολη
10.00 – Πλατεία Αθανάτων: Εκκίνηση αγώνα δρόμου με τηνονομασία «3ος Αγώνας Κήρυξης Ελληνικής Επανάστασης» στις διαδρομές Αρεόπολη - Οίτυλο - Αρεόπολη (21,5 χλμ.) και Αρεόπολη - Λιμένι - Αρεόπολη (9,5 χλμ.).
12.15 – ΙΝ Αγίου Σώστη-Λιμένι: Επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο Πέτρου Μαυρομιχάλη
18.30 – πλατεία 17ης Μαρτίου-παλαιό δημαρχείο Αρεόπολης: Εγκαίνια ψηφιακού εκθέματος «Το ταξίδι ενός Έθνους»
19.00 – Αίθουσα εκδηλώσεων κλειστού γυμναστηρίου: Ημερίδα ιστορίας με θέμα «Η συμβολή της Μάνης στην Επανάσταση του 1821»:
• 19.15: «Η Μάνη πριν και μετά την Επανάσταση» - Νικόλαος Μπεζεντάκος, Ομότιμος Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
• 19.45: «Η Μάνη προπομπός της Επανάστασης του 1821: Οι Επαναστάσεις πριν από την Επανάσταση» - Θανάσης Χρήστου, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
• 20.15: «Αν οι Μανιάτες έλειπαν το ’21» - Δημακόγιαννης Γεώργιος, εκδότης
Δευτέρα 14/3
Γύθειο
12.15 – Μνημείο πεσόντων ηρώων: Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων, απόδοση τιμών, αναπαράσταση Πολεμικού Συμβουλίου των Γρηγοράκηδων από μαθητές
13.00 – Πλατεία δημαρχιακού μεγάρου: Δημοτικοί παραδοσιακοί χοροί από σχολεία της πόλης
19.30 – Πνευματικό Κέντρο ΙΝ Αγίας Τριάδας Γυθείου: Μουσικοθεατρική παράσταση «200 Χρόνια Ελευθερίας» από τη μικτή χορωδία Δήμου Αν. Μάνης
Τρίτη 15/3
Αρεόπολη
11:30 – Κλειστό γυμναστήριο (σημείο συνάντησης): Οδοιπορικό σε τόπους και μνημεία θυσίας και ιστορικής μνήμης:
• Έναρξη οδοιπορικού στην Αρεόπολη
• Ξενάγηση στον ιστορικό οικισμό, επίσκεψη στην κύρια κατοικία των Μαυρομιχαλαίων, στην πλατεία της 17ης Μαρτίου, στον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών, στον Πύργο Πικουλάκη και στον Πύργο Καπετανάκου
19.00 – Κλειστό γυμναστήριο: Μουσικοθεατρική παράσταση «Αφιέρωμα στην Ελληνική Επανάσταση» από τη μικτή χορωδία Δήμου Αν. Μάνης
Καρδαμύλη
15.30 – Εκδηλώσεις συνεορτασμού της 17ης Μαρτίου 1821 με τον Δήμο Δυτ. Μάνης
Τετάρτη 16/3
Αρεόπολη
Κλειστό γυμναστήριο (έμπροσθεν)
13.00: Ιππικές εκδηλώσεις και τερματισμός ημερίδας ιππικής αντοχής. Συμμετέχουν ο Πολιτιστικός Ιππικός Σύλλογος Μάνης 2008, ο Πολιτιστικός Αναπτυξιακός Σύλλογος «ΜΑΝΗ 21ος ΑΙΩΝ», ιππικοί σύλλογοι από όλη την Ελλάδα, ελεύθεροι ιππείς της περιοχής. Θα ακολουθήσει απονομή βραβείων - αναμνηστικών μεταλλίων στους συμμετέχοντες από τον δήμαρχο Ανατολικής Μάνης κ. Πέτρο Ανδρεάκο.
Πλατεία Αθανάτων
15.00: Δημοτικοί παραδοσιακοί χοροί από μαθητές των σχολείων της Μάνης και συλλόγων απ’ όλη την Ελλάδα
17.00: Άφιξη επίσημων αντιπροσωπειών. Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων, απόδοση τιμών
18.00: Λαμπαδηδρομία μαθητών από τα χωριά της Μάνης. Πομπή - παρέλαση τμημάτων σχολείων και χορευτικών συλλόγων απ’ όλη την Ελλάδα
Κλειστό γυμναστήριο
18.30: Αναπαράσταση ορκωμοσίας των μανιάτικων οικογενειών από το Σώμα Απόδοσης Τιμών Δ. Αν. Μάνης
19.00: Συναπάντημα δύο δημοτικών σχολείων μέσα από την ιστορία του τόπου: «Η Μάνη υποδέχεται την Κρήτη και χορεύουν μαζί πάνω στα χνάρια της παράδοσης». Συμμετέχουν το Δημοτικό Σχολείο Λιβαδίων Ρεθύμνου και το Δημοτικό Σχολείο Αρεόπολης.
• Παραδοσιακοί χοροί συλλόγων από όλη την Ελλάδα
Πέμπτη 17/3
Αρεόπολη
07:30 – Χαιρετισμοί της ημέρας με ταυτόχρονες κωδωνοκρουσίες των εκκλησιών της Αρεόπολης
08:00 – Πλατεία Αθανάτων: Έπαρση της σημαίας
11:00 – ΙΝ Παμμεγίστων Ταξιαρχών: Επίσημη δοξολογία χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μάνης Χρυσοστόμου Γ΄
11:30 – Πλατεία «17ης Μαρτίου 1821»: Μετάβαση επισήμων και κοινού στη θέση «Κοτρώνι». Καλωσόρισμα του δημάρχου Αν. Μάνης Πέτρου Ανδρεάκου. Αναπαράσταση ορκωμοσίας μανιάτικων οικογενειών από μαθητές. Εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον ιστορικό ερευνητή Κωνσταντίνο Μαμαλάκη
13:00 – Πλατεία Αθανάτων: Επιμνημόσυνη δέηση στον χώρο του Ηρώου. Κατάθεση στεφάνων. Σιγή ενός λεπτού. Ανάκρουση Εθνικού Ύμνου από Φιλαρμονική Αν. Μάνης. Βράβευση του ιατρού Ανάργυρου Μαριόλη, διευθυντή του Κέντρου Υγείας Αρεόπολης, από τον δήμαρχο Αν. Μάνης Πέτρο Ανδρεάκο
• 14:00: Παρέλαση αναπήρων και θυμάτων πολέμου Ν. Λακωνίας, σχολείων Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης, συλλόγων και στρατιωτικών τμημάτων
15:00 – Αίθουσα τελετών κλειστού γυμναστηρίου Αρεόπολης: Δεξίωση επίσημων αρχών
Υποστολή σημαίας.
