Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η οξίνιση των ωκεανών ενδέχεται να κοστίσει στους καρχαρίες το πιο σημαντικό τους όπλο: τα κοφτερά τους δόντια.
Τα δόντια των καρχαριών θεωρούνται μοναδικά στο ζωικό βασίλειο. Είναι εξαιρετικά αιχμηρά και αναγεννιούνται διαρκώς: μόλις πέσει ένα, το επόμενο είναι έτοιμο να αναδυθεί στη θέση του. Η συνεχής αυτή «παραγωγή» δοντιών είναι καθοριστική για την επιβίωσή τους, καθώς εξαρτώνται πλήρως από αυτά για να κυνηγήσουν και να τραφούν.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι είναι κατασκευασμένα από φωσφορικά άλατα με υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα και είναι ιδιαίτερα προσαρμοσμένα στο κόψιμο και το μάσημα, τα δόντια των καρχαριών είναι ευάλωτα στη διάβρωση, σύμφωνα με τον βιολόγο Μαξιμίλιαν Μπάουμ από το Πανεπιστήμιο Χάινριχ Χάινε στη Γερμανία. Ιδιαίτερα καθώς η οξίνιση των ωκεανών συνεχίζει να αυξάνεται λόγω των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αναφέρει το Science Alert.
Πέφτει το pH των ωκεανών
Οι ωκεανοί απορροφούν περίπου το 30% του διοξειδίου του άνθρακα που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα. Η χημική του αντίδραση με το θαλασσινό νερό αυξάνει τη συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου, μειώνοντας το pH του ωκεανού και οδηγώντας σε οξίνιση. Αυτό δεν επηρεάζει μόνο τα δόντια των καρχαριών αλλά και πλήθος οργανισμών: από τα κοράλλια και τα οστρακοειδή μέχρι το πλαγκτόν που στηρίζει ολόκληρες τροφικές αλυσίδες.
Σήμερα, το μέσο pH των θαλασσών είναι 8,1 (ίδιο με της μαγειρικής σόδας)· μέχρι το 2300, εκτιμάται ότι θα πέσει στο 7,3, που σημαίνει ότι θα γίνει σχεδόν δέκα φορές πιο όξινο από ό,τι σήμερα.
Στη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Marine Science, οι ερευνητές συνέλεξαν περισσότερα από 600 δόντια που είχαν αποβληθεί φυσιολογικά από μαυροπτέρυγους υφαλοκαρχαρίες (Carcharhinus melanopterus) στο ενυδρείο Sealife Oberhausen της Γερμανίας. Πρόκειται για είδος που ζει σε τροπικούς υφάλους και κολυμπά συνεχώς με ανοιχτό στόμα, γεγονός που φέρνει τα δόντια του σε μόνιμη επαφή με το θαλασσινό νερό.
Δεκαέξι από τα πιο άθικτα δόντια τοποθετήθηκαν σε ξεχωριστές δεξαμενές με τεχνητό θαλασσινό νερό, μία με pH 8,2 και μία με pH 7,3 (τη συνθήκη που προβλέπεται για το μέλλον). Στο πιο όξινο περιβάλλον, τα δόντια εμφάνισαν ρωγμές, τρύπες και διάβρωση σε όλα τα μέρη τους – από την κορώνα μέχρι τη ρίζα. Ακόμη και οι χαρακτηριστικές πριονωτές άκρες τους έχασαν τις λεπτομέρειές τους.
Παράλληλα, τα δόντια παρουσίασαν αύξηση στην περιφέρειά τους, φαινόμενο που δεν οφείλεται σε πραγματική διόγκωση, αλλά σε ακανόνιστες αλλοιώσεις. Αν και οι ανωμαλίες αυτές θα μπορούσαν θεωρητικά να βελτιώσουν την κοπτική ικανότητα, στην πράξη τα δόντια γίνονται πιο εύθραυστα και ευάλωτα στο σπάσιμο.
Οι συνέπειες
Οι συνέπειες για τους καρχαρίες – και άλλα θαλάσσια ζώα – μπορεί να είναι μεγάλες. Οι καρχαρίες, ήδη απειλούμενοι από την υπεραλίευση, θα έχουν μειωμένη ικανότητα κυνηγιού, η οποία σε συνδυασμό με πιθανή επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και αυξημένες διατροφικές ανάγκες θα δυσκολέψει την επιβίωσή τους ακόμη περισσότερο. Επιπλέον, η διάβρωση μπορεί να πλήξει και τα δερματικά δόντια (τα οποία έχουν τη σύνθεση των δοντιών αλλά λειτουργούν σαν λέπια) που καλύπτουν το σώμα τους, μειώνοντας την υδροδυναμική τους απόδοση και αυξάνοντας την κατανάλωση ενέργειας.
Παρότι η μελέτη είχε περιορισμούς – χρησιμοποίησε δόντια που είχαν ήδη αποκολληθεί και όχι ζωντανά – τα ευρήματα υπογραμμίζουν για άλλη μια φορά ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι εκτεταμένες, απρόβλεπτες και αγγίζουν ακόμη και τους κορυφαίους θηρευτές των θαλασσών.
πηγή: cnn.gr
