Διαχρονικά οι γιορτές φέρνουν οικογενειακές συγκεντρώσεις, με τραπέζια περιβαλλόμενα από αγαπημένα πρόσωπα και στρωμένα με πλούσιες γεύσεις που συνδέονται με παραδόσεις και αναμνήσεις. Κι αν τα τελευταία χρόνια επικρατεί η ρήση «κάθε πέρυσι και καλύτερα», φέτος το μότο ξαναβρίσκει «πεδίο δόξης λαμπρό», καθώς το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα είναι αισθητά πιο «αλμυρό». Σύμφωνα με εκτίμηση του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ), το ενδεικτικό κόστος των γιορτινών εδεσμάτων, για τις ανάγκες 6-8 ατόμων, θα κυμανθεί από 111,97 έως 160,03 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 3,6% έως 7,1% σε σύγκριση με το 2024.
Η καταγραφή των τιμών πραγματοποιήθηκε από το ΙΝΕΜΥ κατά το διάστημα 15-17 Δεκεμβρίου 2025 με επιτόπια παρατήρηση σε εμπορικές αγορές, εξαιρώντας προϊόντα σε προσφορά και ακραίες τιμές. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, ο υπολογισμός έγινε με βάση ένα είδος κρέατος και στα είδη ζωγραφική βάσει τυποποιημένων ή μη γλυκισμάτων, ενώ οι τιμές αποτυπώνουν τη γενική διάρθρωση της αγοράς.
Καρβουνιάρης:
«Κάθε χρονιά η κατάσταση
γίνεται πιο δύσκολη για τους εμπόρους»
Πέραν της γευστικής αφθονίας με εκλεκτούς συνδαιτυμόνες, τα Χριστούγεννα σηματοδοτούν, όπως είναι γνωστό, και την παραδοσιακή «εξόρμηση» στις βιτρίνες, αναζήτηση δώρων και μια αίσθηση πληθωρικού παλμού στην αγορά. Κι αν παλαιότερα, η έλευση των γιορτών αποτελούσε για τον εμπορικό κόσμο μιας πρώτης τάξης ευκαιρία τόνωσης του κύκλου εργασιών, για αναπλήρωση -τις περισσότερες φορές- της «αναβροχιάς» όλου του προηγούμενου έτους, ακόμη και αυτό το παράθυρο μοιάζει σχεδόν κλειστό για το εμπόριο, καθώς οι «χαραμάδες» δεν αρκούν.
Χριστουγεννιάτικη περίοδος και η καταναλωτική κίνηση στη Σπάρτη παραμένει για μία ακόμα σεζόν «χλιαρή» ως… παγωμένη, όπως επισημαίνει στον «ΛΤ» και ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Σπάρτης, κ. Γιάννης Καρβουνιάρης, που κάνει λόγο για «δύσκολες γιορτές για την αγορά», τονίζοντας ότι είναι «σημαντική η στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας». Υποστηρίζει λεπτομερέστερα ότι «η εορταστική αγορά της Σπάρτης κινείται και φέτος σε γνώριμα επίπεδα, με τη γενική εικόνα να επιβεβαιώνει ότι κάθε χρονιά η κατάσταση γίνεται πιο δύσκολη για την πλειονότητα των καταναλωτών. Το διαθέσιμο εισόδημα παραμένει περιορισμένο και ο κόσμος δεν έχει τη δυνατότητα να ξοδέψει όπως παλαιότερα, γεγονός που αποτυπώνεται ξεκάθαρα και στον τζίρο των περισσότερων επιχειρήσεων».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η εμπορική ροή στη λακωνική πρωτεύουσα, σε σύγκριση με το 2024, παρουσιάζει μικρές διαφοροποιήσεις, χωρίς ουσιαστική βελτίωση, με τους καταναλωτές να περιορίζονται κυρίως σε απολύτως αναγκαίες αγορές. Καλύτερη εικόνα εμφανίζουν, αναμενόμενα, οι «δημοφιλείς» κλάδοι των Χριστουγέννων, όπως η ένδυση, η υπόδηση, τα παιχνίδια και τα τρόφιμα, με την τόνωση να παρατηρείται κυρίως τις τελευταίες ημέρες πριν τις γιορτές.
Ο Ι. Καρβουνιάρης στέκεται ιδιαίτερα τη στάση των εμπόρων να «χαλιναγωγήσουν» τις τιμές για να στηρίξουν τους καταναλωτές: «Οι έμποροι, παρά το αυξημένο κόστος λειτουργίας, προσπαθούν να συγκρατήσουν τις τιμές και να προσφέρουν ελκυστικές επιλογές, απορροφώντας ανατιμήσεις, προκειμένου να στηρίξουν την τοπική αγορά και τους καταναλωτές». Ως αντίβαρο στην ασφυκτική κατάσταση, αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένα μέτρα που ενισχύουν την κατανάλωση: «Ως Εμπορικός Σύλλογος το επισημαίνουμε σταθερά και επανειλημμένα, αν θέλουμε πραγματικά να “ζεστάνουμε” την αγορά, απαιτούνται στοχευμένα μέτρα που επιστρέφουν χρήμα στην κατανάλωση. Ένα από τα βασικά και διαχρονικά αιτήματά μας είναι η επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στον Δημόσιο Τομέα και τους συνταξιούχους, όπως γίνεται στο Ιδιωτικό Τομέα. Υπενθυμίζω ότι η καταβολή τους ανεστάλη κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, αρχές της περασμένης δεκαετίας, με σοβαρές επιπτώσεις στο εισόδημα των δημοσίων υπαλλήλων και στις συντάξεις. Η επαναφορά τους θα αποτελούσε άμεση ένεση ρευστότητας για την αγορά και ουσιαστική στήριξη για το εμπόριο».
«Το άνοιγμα της Παλαιολόγου και ο διάκοσμος
δημιουργούν όμορφο και ζεστό περιβάλλον»
Το θετικό κι ελπιδοφόρο μέσα σε όλη την ατμόσφαιρα αβεβαιότητας και ανασφάλειας που διακατέχει εν πολλοίς επιχειρηματίες και καταναλωτές, αποτελεί η παράδοση της αποκατεστημένης Κ. Παλαιολόγου, που τα προηγούμενα «έπνιγε» την αγορά στο κέντρο. Το αναγνωρίζει ο κ. Καρβουνιάρης, που εκθειάζει ακόμα τον διάκοσμο και τις εορταστικές εκδηλώσεις που αναπτύσσονται στην πόλη. Λέει συγκεκριμένα: «Το άνοιγμα της οδού Παλαιολόγου, ο καλαίσθητος στολισμός της από τον Δήμο Σπάρτης, καθώς και ο εορταστικός διάκοσμος της κεντρικής πλατείας και άλλων περιοχών, δημιουργούν ένα πραγματικά όμορφο και ζεστό περιβάλλον», σημειώνει και παραδέχεται: «Σίγουρα, η βελτίωση του δημόσιου χώρου και οι εκδηλώσεις συμβάλλουν θετικά στην εμπορική κίνηση και στη διάθεση των πολιτών, ενώ βοηθούν στην αλλαγή του κλίματος που είχε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια».
«Η στήριξη της τοπικής αγοράς
είναι πιο αναγκαία από ποτέ»
Ο κ. Καρβουνιάρης στέλνει το δικό του μήνυμα-κάλεσμα στους συμπολίτες: «Θέλω να επισημάνω για μια ακόμα φορά ότι η στήριξη της τοπικής αγοράς είναι πιο αναγκαία από ποτέ, ώστε οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να μπορέσουν να αντέξουν τις συνεχείς δυσκολίες και να διατηρηθεί ζωντανός ο εμπορικός ιστός της πόλης. Δεν θα σταματήσω να λέω ότι, στηρίζοντας τις επιχειρήσεις της πόλης μας, στηρίζουμε τον ίδιο μας τον εαυτό και τα παιδιά μας», τονίζει.
Κλείνοντας, απευθύνει τις καθιερωμένες ευχές: «Χρόνια πολλά και καλές γιορτές. Εύχομαι το 2026 να φέρει υγεία, ευημερία και αγάπη σε κάθε σπίτι».
Ανούσος: «Από τις χειρότερες χρονιές,
30-40% η πτώση της κίνησης στα κρεοπωλεία»
Για μία από τις «χειρότερες εορταστικές περιόδους των τελευταίων ετών», κάνει λόγο σε δήλωσή του στον «ΛΤ» ο πρόεδρος της Ένωσης Κρεοπωλών Σπάρτης, κ. Νίκος Ανούσος, προσθέτοντας ότι «η κίνηση είναι ιδιαίτερα χαμηλή για όλους τους επαγγελματίες». Επισημαίνει ότι «η εικόνα αυτή αντικατοπτρίζει την οικονομική δυσχέρεια που βιώνουμε όλοι, επιχειρήσεις και νοικοκυριά». Το «υποτονική» είναι… τιμητική και «κομψή» αναφορά, σύμφωνα με τον ίδιο, που εκτιμά πτώση της τάξης του 30-40% συγκριτικά με πέρυσι, αν και το… ταμείο θα γίνει μετά το πέρας των γιορτών.
Ποιες οι αιτίες; «Κόστος, ενέργεια, τρόφιμα, ενοίκια, υποχρεώσεις. Όλα ακριβαίνουν ενώ οι μισθοί παραμένουν ιδιαίτερα χαμηλοί, δεν έχει ο κόσμος να ξοδέψει». Επίσης, σύμφωνα με τον κ. Ανούσο, «αρκετοί επιλέγουν να κάνουν διακοπές ταξιδεύοντας στο εξωτερικό, τέτοιες ημέρες». Ανασταλτικός παράγοντας είναι, κατά τον κ. Ανούσο και «τα σούπερ μάρκετ τα οποία απορροφούν μεγάλο μέρος της κατανάλωσης, αποδυναμώνοντας την τοπική οικονομία και την προσωπική σχέση που έχουμε με τους πελάτες μας, καθώς σαν μικρή πόλη μάς χαρακτηρίζει η αμεσότητα».
πρόεδρος των κρεοπωλών της Σπάρτης στέλνει… μήνυμα και στη Δημοτική Αρχή: «Χρειάζεται ουσιαστική στήριξη η πόλη, με ένα σχέδιο που θα έχει προοπτική, για να κρατήσουμε τον κόσμο μας και να προσελκύσουμε κι επισκέπτες».
Οι τιμές των εδεσμάτων
Ο Ν. Ανούσος γνωστοποιεί στον «ΛΤ» το ενδεικτικό εύρος τιμών για τα παραδοσιακά εδώδιμα των ημερών.
Η «βασίλισσα» των Χριστουγέννων, γαλοπούλα -ελληνική ντόπια χωριάτικη- διατίθεται κατά μέσο όρο προς 13-14,5 ευρώ/κιλό, το αρνί-κατσίκι γύρω στα 14-15€/κιλό, ενώ στις ίδιες τιμές με την περασμένη σεζόν βρίσκουμε χοιρινό και κοτόπουλο, που επίσης βρίσκονται στις υψηλές προτιμήσεις. Εκτός από τη γαλοπούλα και τα αμνοερίφια, όπως μας λέει ο κ. Ανούσος, στο γιορτινό τραπέζι συχνά επιλέγονται ρολό χοιρινού και κοτόπουλου, χοιρινό για πιάτα όπως φρικασέ, καθώς και άλλα είδη, προσφέροντας ποικιλία στις οικογενειακές συναθροίσεις.
Οι τιμές είναι ελαφρώς αυξημένες συγκριτικά με πέρυσι, ωστόσο «οι κρεοπώλες προσπαθούμε να απορροφήσουμε το επιπλέον κόστος, για να δείξουμε ότι αντιλαμβανόμαστε την κατάσταση των συμπολιτών μας και ότι είμαστε στην ίδια θέση με αυτούς», λέει ο κ. Ανούσος.
Όσο για τα περίφημα «ψώνια της τελευταίας στιγμής» κι αν προσφέρουν κάποια ώθηση στις επιχειρήσεις: «Μία ημέρα δεν αρκεί για να καλύψει όλες τις απώλειες που είναι συσσωρευμένες», αποκρίνεται αφοπλιστικά ο Ν. Ανούσος.
Γεωργοπούλου:
«Ο κόσμος είναι πιο “σφιγμένος,
αλλά η κίνηση είναι καλή στα αρτοποιεία»
Εικόνα «πεσμένης, αλλά σχετικά καλής κίνησης στα αρτοποιεία», περιγράφει στον «ΛΤ» η πρόεδρος της Συντεχνίας Αρτοποιών Λακωνίας, κ. Κωνσταντίνα Γεωργοπούλου. «Ο κόσμος είναι πιο “σφιγμένος”, αλλά κάνει αγορές και μάλιστα όλες τις προηγούμενες ημέρες και όχι στην κορύφωση των Χριστουγέννων», αναφέρει.
Τα αρτοσκευάσματα και γλυκίσματα της περιόδου είναι γνωστά σε όλους. Το πατροπαράδοτο Χριστόψωμο, η εθιμική κουλούρα των Χριστουγέννων που, όπως λέει η κ. Γεωργοπούλου, τιμάται στα 4 ευρώ, τα μελομακάρονα και κουραμπιέδες με κόστος περίπου 13€/κιλό, ενώ κάποιοι επιλέγουν και τσουρέκια που διατίθενται γύρω στα 5,5€/κιλό. Και οσονούπω, από εβδομάδα ενόψει Πρωτοχρονιάς, έρχεται και η βασιλόπιτα, που όπως μεταφέρει η πρόεδρος των αρτοποιών Λακωνίας θα πωλείται προς 15€/κιλό.
Η Κ. Γεωργοπούλου προτρέπει το καταναλωτικό κοινό να «δείχνει προτίμηση στους φούρνους της γειτονιάς», καθώς «τα προϊόντα μας είναι υψηλής ποιότητας, ενώ οι τιμές είναι καλές και προσιτές, συγκριτικά ακόμα και με τα σούπερ μάρκετ».
Ζαχαρόπουλος: «Πεσμένη κίνηση,
δεν είναι ακριβά τα οπωροκηπευτικά»
Στον «ΛΤ» μιλάει και ο ιδιοκτήτης οπωροπωλείου στη Λαϊκή-Δημοτική Αγορά Σπάρτης και μέλος του Επιμελητηρίου Λακωνίας, κ. Σπύρος Ζαχαρόπουλος. Όπως επισημαίνει, η κίνηση στον κλάδο, φέτος διαπιστώνεται μειωμένη κατά περίπου 40%, σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, ακολουθώντας την πορεία της γενικότερης αγοράς.
«Η νοοτροπία και ο προσανατολισμός των καταναλωτών έχει αλλάξει», εξηγεί. «Ο κόσμος δεν δίνει πλέον ιδιαίτερη σημασία στην ποιότητα των προϊόντων», παρατηρώντας ότι «η περιορισμένη αγοραστική δύναμη επηρεάζει σημαντικά τις επιλογές του».
Παρά τις ανατιμήσεις, σύμφωνα με τον κ. Ζαχαρόπουλο, «τα προϊόντα μας δεν είναι ακριβά σε σχέση με προηγούμενα χρόνια και οι όποιες αυξήσεις δεν είναι τόσο μεγάλες, ώστε να επιβαρύνουν τον καταναλωτή». Ωστόσο, μιλά για «αθέμιτο ανταγωνισμό από τα σούπερ μάρκετ, τα οποία αποτελούν τον κυριότερο ανταγωνιστή». Σε σύγκριση με αυτά, «οι τιμές των οπωροπωλείων δεν βρίσκονται στο επίπεδο που συχνά παρουσιάζεται», υπογραμμίζοντας ότι οι παράγοντες της διαφοροποίησης και διακύμανσης τιμών είναι αρκετοί και σύνθετοι.
Σχετικά με τις καταναλωτικές προτιμήσεις, ο Σπ. Ζαχαρόπουλος σημειώνει ότι η ζήτηση επικεντρώνεται κυρίως στα συστατικά για σαλάτες (όπως λάχανο, μαρούλι, iceberg, αγγουράκι, ντομάτα), ενώ ακολουθεί η πατάτα, που συνοδεύει διάφορα πιάτα. Στο καλάθι μπαίνουν συχνά και φρούτα εποχής, ως επιδόρπιο για το γιορτινό τραπέζι.
