Για να γραφεί ένα κείμενο, οι δύσκολες φάσεις είναι τρεις: Η σύλληψη της ιδέας, το ξεκίνημά του, πώς δηλαδή το αρχίζεις και τέλος η συγκέντρωση των στοιχείων για να στηρίξεις τον τίτλο.
Για το σημερινό όμως δεν υπήρξε τίποτα από τα παραπάνω. Όλα τα προσέφερε ο φωστήρας σύμβουλος του Δημοτικού Συμβουλίου Σπαρτιατών, που μιλώντας κατά τη συνεδρίαση της 26.8.2020 και ενώ ο κ. Δήμαρχος ενημέρωνε το Σώμα σχετικά με τις εκδηλώσεις που θα επραγματοποιούντο για τα 2500 χρόνια από τη μάχη των Θερμοπυλών (480 π.Χ), εγερθείς ο πανδαήμων θησαυρός γνώσεων, σοφίας και φρόνησης, ο Νέστωρ της Σπάρτης, παιδαγωγός μέγας, καθηγητής γαρ ο κ. σύμβουλος – δεν έχει σημασία το όνομά του ούτε η παράταξη στην οποία ανήκει – ειπών τοιάδε. (Αντιγράφω απ’ την εφημερίδα ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ της 1.9.2020). «Τί δουλειά είχε ο Λεωνίδας να πάει να πολεμήσει 500 χιλιόμετρα μακρυά από τη Σπάρτη στις Θερμοπύλες κι εμείς τώρα θέλουμε να τιμήσουμε και τους Θεσπιείς που αυτοί αγωνιζόντουσαν γιατί ήταν δίπλα τους οι εχθροί».
Όταν το είδα αμέσως σκέφτηκα: Κρίμα, που δεν τον είχανε τον κ. δημοτικό σύμβουλο τέτοιο στρατηγικό μυαλό το 480 π.Χ να τον ρωτήσουν να τους πει, πού ο Λεωνίδας με τους 300 να προβάλει αντίσταση. Αν θα πήγαινε μέχρι τις Θερμοπύλες πεντακόσια (500) χιλιόμετρα μακρυά από τη Σπάρτη ή θα έβγαινε να τη στήσει του Ξέρξη εδώ παρά πάνω στο ʺχάνι της Χρίσταιναςʺ.
Δύο πράγματα, έλεγε ο Αϊνστάιν δεν έχουν όρια. Το σύμπαν και βλακεία. Και για το πρώτο δεν ήταν σίγουρος. Δεν είπε όμως τίποτα για την γελοιότητα που ο κ. σύμβουλος απέδειξε πως κι αυτή είναι απέραντη. Δεν έφτανε το διαγνωστικό καθήκον και το φιλοσοφικό μυαλό του Αϊνστάιν να φανταστεί ότι θα υπάρξει ποτέ και περίπτωση απέραντης γελοιότητος - την αίσθηση της οποίας έχει απολέσει ο κ. σύμβουλος - και προφανώς πίστευε ότι η γελοιότητα έχει όρια, αφήνοντάς την έξω από το σύμπαν και τη βλακεία.
Μερικοί θα πουν πως ειρωνεύομαι. Όχι, δεν ειρωνεύομαι, οργίζομαι και ο άνθρωπος αν δεν οργίζεται σημαίνει ότι έχουμε ηθική κρίση. Άλλωστε ο Αριστοτέλης έλεγε "τὸ ἀόργητον ἀνδραποδῶδες". (Δηλαδή αν δεν οργίζεσαι σημαίνει ότι είσαι δούλος, αφού οι δούλοι δεν είχαν δικαίωμα ούτε να οργιστούν). Όμως και ως ειρωνεία αν εκλάβει κάποιος τα λόγια μου, ποιός είπε ότι οι τραγικές καταστάσεις δεν αντιμετωπίζονται με τη σάτιρα; Και η στιγμή που ο κ. σύμβουλος ξεστόμιζε αυτά μέσα στο Δημ. Συμβούλιο του Δημ. Σπαρτιατών ήταν τραγική. Χωρίς ούτε ο Πρόεδρος, ούτε ο αρχηγός της παράταξής του, ούτε κανένας άλλος να σηκωθεί να βάλει στη θέση του το θρασύμι. Και είναι τούτο που καθιστά τα πράγματα ακόμα πιο τραγικά. Διότι αν αυτό ο σύμβουλος – καθηγητής, το έλεγε στο καφενείο είναι βέβαιον πως κάποιος θαμώνας θα τον αποστόμωνε και το πράγμα θα τελείωνε εκεί. Στο Δημοτικό Συμβούλιο όμως του Δήμου Σπαρτιατών το καθιστά ιλαροτραγωδία. Και μην πει κανείς ότι ο κ. σύμβουλος εκφράζει τάχα προσωπική άποψη, διότι μέσα στο Δημ. Συμβούλιο ο σύμβουλος εκφράζει τον Δήμον και ποτέ τα προσωπικά του. Χώρια πως ό,τι λέει καταχωρίζεται στα πρακτικά. Ούτε πως έχει απεριόριστο δικαίωμα ελευθερίας λόγου, διότι η ελευθερία προ παντός άλλου είναι εκείνη που απαιτεί υπευθυνότητα. ʺΕίναι η πρώτη ύλη της ευδαιμονίας του ανθρώπου και ζητάει αυτογνωσία, αυτοπειθαρχία, σεβασμό και τιμιότητα. Ζητάει αγάπη, ανθρωπιά και δικαιοσύνη" όπως είπε ο μεγάλος στοχαστής και παιδαγωγός Φ. Βαρέλης στον πανηγυρικό του λόγο για τα σαράντα (40) χρόνια της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα. Και είναι τουλάχιστον άτιμο και άδικο και ανεύθυνο αυτό που είπε ο κ. σύμβουλος.
Μέχρι τώρα είχαν λεχθεί διάφορα όπως ότι δεν υπήρξε κρυφό σχολειό, χορός του Ζαλόγγου, γενοκτονία των Ποντίων. Ότι στη Σμύρνη, που "ήρθαν καιροί και οι ζωντανοί ζήλευαν τους πεθαμένους" κι αυτό έγινε συνωστισμός, ότι η Επανάσταση του ’21 ήταν ταξική κατά των κοτζαμπάσηδων, ότι πρέπει να απομυθοποιήσουμε τους ήρωες, ότι ο Κολοκοτρώνης ήταν γυναικάς, ο Φίλιππος ο Β’ μέθυσος και μουρντάρης (γι’ αυτό έμεινε στην Ιστορία ο Φίλιππος ή γιατί ένωσε τους Πανέλληνες;) ότι το ΟΧΙ δεν το είπε ο Ι. Μεταξάς αλλά ο Ελλ. λαός, που θα ήθελε να το πει έλα μου όμως που βγήκε από τα χείλη του Μεταξά, τη Γερμανική σημαία όμως απ’ την Ακρόπολη την κατέβασαν ο Μανόλης Γλέζος με τον Απόστολο Σάντα, καίτοι και εδώ θα ήθελε να την είχε κατεβάσει κάθε Έλληνας αλλά έλα μου που την κατέβασαν οι δύο αυτοί. Εδώ είναι επώνυμοι, στο ΟΧΙ όμως είναι ο ελληνικός λαός λες και ο Μεταξάς το βράδυ εκείνο ρώτησε το μπάρμπα μου από του Ράδου της Γορτυνίας και τον άλλον στο Μαρί της Κυνουρίας. Ότι οι 300 του Λεωνίδα ήσαν 150 ζευγάρια ομοφυλόφιλων και τώρα βάλαμε στο σημάδι εδώ στη Σπάρτη τον ίδιο το Λεωνίδα, γιατί έφυγε και πήγε να προβάλει αντίσταση στον Ξέρξη 500 χιλιόμετρα μακρυά από εδώ, στοχεύοντας απ’ ευθείας στην καρδιά της Σπάρτης μέσα απ’ την πολεμίστρα του Δημοτικού Συμβουλίου.
Έχει ένα μεγάλο στίχο ο Σοφοκλής. Ρίξε, λέει στον Αίαντα, κατά των μεγάλων ψυχών και να είσαι βέβαιος ότι δεν πρόκειται να αστοχήσεις. Και στο πρωτότυπο. ʺΤῶν μεγάλων ψυχῶν ἱεὶς οὐκ ἂν ἁμάρτοιςʺ. (ἱείς -έντος , μετοχή του ἵημι = ρίπτω. Και ἀφίημι, αφήνω, άφηκα, άφεση. Ἐνίημι – ένεση, ἀνίημι – άνεση. Ἁμάρτοις ευκτική αόρ. β’ του ἁμαρτάνω = αστοχώ, κάνω λάθος κλπ ἥμαρτον και οὐκ ἂν ἁμάρτοις = δεν πρόκειται να αστοχήσεις. Και όλο μαζί : ρίξε λάσπη στο μεγάλο όνομα και να είσαι σίγουρος ότι δεν πρόκειται να αστοχήσεις.) Έτσι κι εδώ διαλέγει τον Λεωνίδα ο κ. σύμβουλος που την ύπαρξή του αγνοούν οι πάντες και γίνεται γνωστός, δίνει λαβή να ασχοληθούμε μαζί του. Όπως παλιότερα άλλος σύμβουλος επιστήμων κι αυτός, ομοίως μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο απεκάλεσε "σερβιέττα του Μητσοτάκη", τη δόξα της Ελλάδος Μίκη Θεοδωράκη. Και όπως τώρα έτσι και τότε ο αρχηγός του στο συνδυασμό τον ανέχθηκε και οι δυο μαζί προσπάθησαν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα λέγοντάς μας τί σημαίνει η λέξη στα Ιταλικά δηλ. βρίζοντάς μας. Για να μη θυμίσω το παλαιότερο όταν οι Δήμαρχοι Αθηναίων και Σπαρτιατών υπέγραφαν συνθήκη λήξεως του Πελοποννησιακού πολέμου. Διαβάζεις τα τότε πρακτικά του Δήμου και λυπάσαι για την κατάντια μας. Και σε κεντρικό επίπεδο αν καθίσει κανείς και καταγράψει τί λένε και πράττουν οι πολιτικοί θά ’φτιαχνε τόμους. Και το ερώτημα: γιατί συμπεριφέρονται έτσι; Είναι τυφλωμένοι από τις ιδεολογίες τους; (Ως συστήματα εξοντώσεως των αντιπάλων όριζε τις ιδεολογίες ο Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλος.) Για να προβληθούν; Για να μας κάνουν να σπάσουν τα νεύρα μας;
Βαρβάτη απάντηση λοιπόν όχι αστεία από τον κ. δημοτικόν σύμβουλον. Έτσι καθάρισε ο τόπος από το πρόβλημα που απασχολούσε 2500 χρόνια, γιατί ο Λεωνίδας πήγε στις Θερμοπύλες. Το είδε ο κ. σύμβουλος με το μάτι του το αγριεμένο, το περιάδραξε και ούρλιαξε μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο: Δεν είχε δουλειά ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες, 500 χιλιόμετρα από τη Σπάρτη, δείχνοντας πόσο άξιος είναι στον τομέα της σύλληψης και επίλυσης μεγάλων προβλημάτων. Όχι παίξε γέλασε σαν τα αστεία προβλήματα των Δήμων. Τί την έχει τώρα την καθαριότητα, την ύδρευση, τα σκουπίδια και τα τοιαύτα; Αυτά είναι για το νηπιαγωγείο. Και αν είχε μπροστά του ο κ. σύμβουλος τον Λεωνίδα θα τον έκανε σκόνη. Θα τον πλάκωνε στις καρπαζιές και πάρε και τούτη να και την άλλη για τη μ… που πήγες και έκανες. Ξέρεις ποιός είμ’ εγώ; Εμένα το βιογραφικό μου είναι γεμάτο από αγώνες συνδικαλιστικούς, κομματικούς, λαϊκούς, αφισοκολλήσεις και γράψιμο ντουβαριών και οδοστρωμάτων. Έχω πιάσει δυσπρόσιτα στάνταρ προόδου εγώ.
Κι αν ακόμη ο κ. σύμβουλος - καθηγητής, που μαθαίνει τα παιδιά μας γράμματα, έχει απορία γιατί ο Λεωνίδας πήγε στις Θερμοπύλες κι εμείς τιμάμε και τους Θεσπιείς, του λέω απλώς ότι την περίοδο εκείνη η Σπάρτη ηγεμόνευε ολόκληρης της Ελλάδος. (Ηγεμονεύω = προπορεύομαι, οδηγώ εν πολέμω, έχω την αρχηγεία, διευθύνω). Και ο Λεωνίδας θυσιάστηκε υπέρ όλων των Ελλήνων. Την απόδειξη σ’ αυτό βρίσκουμε στο κείμενο του αρχιερέα των Δελφών Πλούταρχου που λέει: Τῶν ἐφόρων εἰπόντων "μὴ τὶ ἕτερον διέγνωκας ποιεῖν ἢ τὰς παρόδους τῶν βαρβάρων κωλύειν"; ʺτῷ λόγῳʺ ἔφη "τῷ δ’ ἔργῳ ἀποθανούμενος ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων". (Όταν του είπαν μήπως έχεις αποφασίσει κάτι άλλο από το να εμποδίσεις το πέρασμα στους βαρβάρους. Στα λόγια, είπε, στην πράξη να πεθάνω υπέρ των Ελλήνων.)
Και κυρίως η απόδειξη ότι ο Λεωνίδας θυσιάστηκε για ολόκληρη την Ελλάδα είναι όσα προηγήθηκαν απ’ το περίφημο μολών λαβέ. Για όσους φιλίστορες τα παραθέτω αυτούσια: Ξέρξου γράψαντος αὐτῷ "ἔξεστι σοὶ μὴ θεομαχοῦντι, μετ’ ἐμοῦ δὲ τασσομένῳ τῆς Ἑλλάδος μοναρχεῖν" ἀντέγραψεν. ʺεἰ τὰ καλὰ τοῦ βίου γινώσκοις, ἀπέστης ἂν τῆς τῶν ἀλλοτρίων ἐπιθυμίας· ἐμοὶ δὲ κρείσσων ὁ ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος θάνατος τοῦ μοναρχεῖν τῶν ὁμοφύλωνʺ. Πάλιν δὲ τοῦ Ξέρξου γράψαντος "πέμψον τὰ ὅπλα", ἀντέγραψε ʺμολών λαβέʺ. (Όταν ο Ξέρξης του έγραψε : έχεις τη δυνατότητα, μπορείς, επιτρέπεται σε σένα να μη μάχεσαι με τον θεό - ο Ξερξης θεωρεί τον εαυτό του θεό - να ταχθείς με το μέρος μου και να γίνεις μονάρχης στην Ελλάδα, του απάντησε με επιστολή : Αν ήξερες τί είναι το καλό στη ζωή, θα απείχες από το να επιθυμείς ξένα πράγματα. Για μένα είναι καλλίτερο να πεθάνω για την Ελλάδα παρά να είμαι μονάρχης στους ομοφύλους μου. Όταν πάλι ο Ξέρξης του έγραψε : Στείλε τα όπλα σου, απάντησε γραπτώς : Έλα να τα πάρεις, κόπιασε.)
Αυτά πότε τα δίδαξε στα παιδιά ο κ. καθηγητής – σύμβουλος του Δημοτικού Συμβουλίου Σπαρτιατών; Μια από τις πιο κρίσιμες μάχες στην Ιστορία της ανθρωπότητος. Είναι συγκλονιστικό το ʺὮ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα τοῖς ’κείνων ῥήμασι πειθόμενοιʺ του επιγραμματοποιού. Και δεν ξέρεις τί να πρωτοθαυμάσεις: Την έλλογη πράξη των τριακοσίων ή την τέχνη των Ηροδότου, Πλουτάρχου, Σιμωνίδη όταν τους διαβάζουμε (;) σήμερα.
Αλλά τα καρφιά στο φέρετρο της παιδείας τα βάζουν και εκπαιδευτικοί σύμβουλοι Δημ Συμβουλίων. Σταυρώνουν τα παγκόσμια σύμβολα της αρετής και της φιλοπατρίας οι πνευματικοί ζουμπάδες.