Ἵππον ὁρῶ ἱππότητα δ’ οὐχ ὁρῶ(Αντισθένης)

Τετάρτη, 10 Μάιος 2023 16:05 | | E-MAIL ΕΚΤΥΠΩΣΗ

Πονάω που βλέπω όλα
να σαπίζουν σ’ αυτόν τον τόπο.
Στην εξουσία πάντοτε οι φαύλοι.
Κι αν φανεί κάποιος μια μέρα
έντιμος, σε δέκα μέρες σκαρτεύει.
Φέρνεις άλλον, βγαίνει χειρότερος.
(Αριστοφάνης Εκκλησιάζουσες 174 - 9)

 

Για τον Αριστοφάνη δεν λέω τίποτα. Είναι άλλωστε ο πιο διάσημος κωμικός ποιητής του αρχαίου κόσμου και δεν χρειάζονται συστάσεις. Υπόδειγμα ηθικού και σεμνού πολίτη, πράγμα που του έδινε το δικαίωμα να σατιρίζει τα τρωτά της πολιτικής ζωής των Αθηνών, την οποία παρακολουθούσε στενά. 

Ο Αντισθένης είναι ο επίσης γνωστός κυνικός φιλόσοφος, ιδρυτής της Σχολής των κυνικών, Σωκρατικός ο ίδιος. Είχε μαθητές τον Διογένη τον Σινωπέα και τον Θηβαίον Κράτην. Μας είναι γνωστός από τη φράση του «ἀρχὴ παιδεύσεως ὀνομάτων ἐπίσκεψις». Πίστευε ο Αντισθένης ότι η αλήθεια με το αντικείμενο ταυτίζονται. Δηλαδή δεν μπορείς να αρνείσαι το αντικείμενο και σημασία έχει ο ακριβής καθορισμός του νοήματος της κάθε λέξης. Η αρχή δηλαδή για κάθε γνώση και παιδεία είναι η επιθεώρηση, η έρευνα, η προσεκτική εξέταση, η επισκοπή και εξιχνίαση (ἐπίσκεψις) της σημασίας της κάθε λέξεως (ὀνόματος).  

Οι κυνικοί φιλόσοφοι γενικά ενδιαφέρονταν για το πρακτικό μέρος της Ηθικής και θεωρούσαν ότι την ευτυχία την αποκτά κανείς όταν απελευθερωθεί από κάθε ανάγκη και επιθυμία. Η ευτυχία, δίδασκαν, είναι αρετή έξω από κάθε πολυτέλεια, γι’ αυτό φρόντιζαν για την εξαφάνισή της και αγωνίζονταν για την επικράτηση της απλής και φυσικής ζωής, που οι ίδιοι είχαν κάνει πράξη.

Να: Όλα κι όλα τα υπάρχοντα του κυνικού φιλοσόφου ήσαν: μια πήρα (ένα σακκούλι), μια χλαίνη, ψωμί κρίθινο που το μούλιαζε στο νερό για να το φάει, ένα ραβδί που προπορεύονταν των ποδιών του και τα βάσταγε, κι ένα αγγείο πήλινο για να πίνει νερό. Αυτά του ήσαν αρκετά για να ζει. Όμως κι απ’ αυτά κάτι περίσσευε. Και μια μέρα όταν ένας απ’ αυτούς είδε έναν γελαδάρη να πίνει νερό με τη χούφτα του έσπασε το πήλινο αγγείο λέγοντας: Στο διάβολο κεραμίδι. Γιατί να σε κουβαλάω μάταια αφού μπορώ και με τη χούφτα μου. Και για τους αρχαιολάτρες: «Πήρη (σακκούλι) και χλαίνα καὶ ὕδατι πιπληθεῖσα μάζα (ψωμί μουλιασμένο) καὶ ἡ πρὸ ποδῶν ῥάβδος ἐρειδομένη (να στηρίζεται) καὶ δέπας ἐκ κεράμοιο (πήλινο αγγείο) σοφῷ κυνὶ μέτρα βίοιο ἄρκια· (τα απαραίτητα του κυνικού για να ζει) κὴν τούτοις ἦν τὶ περισσότερον (και με αυτά όμως κάτι περίσσευε). Κοίλας γὰρ πόμα χερσὶν ἰδὼν ἀρύοντα βοώτην (ώσπου μια μέρα βλέποντας έναν γελαδάρη να πίνει με τη χούφτα του) εἶπε: Τὶ καὶ σὲ μάτην ὄστρακον ἠχθοφόρουν (στο διάβολο κεραμίδι που σε κουβαλάω μάταια)».    

Ο τρόπος λοιπόν που ζούσαν οι κυνικοί τούς έδινε το δικαίωμα να στηλιτεύουν την πολυτέλεια όλων όσων ζούσαν στη χλιδή, μεταξύ των οποίων και πολλοί πολιτικοί της εποχής τους, οι οποίοι και τότε, όπως και σήμερα, αλληλοϋβρίζονταν και προ παντός υποκρίνονταν και εξαπατούσαν το λαό. Όχι όλοι εν αντιθέσει με τους σημερινούς που δεν εξαιρείται κανείς. 

Επανερχόμαστε στον Αντισθένη. Μια άλλη φράση που έλεγε για τους πολιτικούς της εποχής του, επίσης επίκαιρη όσο ποτέ είναι: Ἵππον ὁρῶ ἱππότητα δ’ οὐχ ὁρῶ. Δηλαδή άλογο βλέπω ιπποσύνη όμως δεν βλέπω. Και είναι η ιπποσύνη η ευγένεια, η μεγαλοσύνη, η ομορφιά, η γρηγοράδα, η εξυπηρέτηση του ανθρώπου, η αριστεία και η άμιλλα, η αποφασιστικότητα, η ανιδιοτέλεια, και το καλό παράδειγμα παντού, που πρέπει να διακρίνει τους πολιτικούς, αφού «τὸ ἦθος τῆς πόλεως ὁμοιοῦται τοῖς ἄρχουσι». Με μια λέξη η ιππότητα είναι χαρακτήρας ανώτερος και σύμβολο μεγαλείου και βεβαίως η λέξη εδώ με τη σημασία που είπαμε χρησιμοποιείται μεταφορικά, αφού κυριολεκτικά η ιππότητα είναι η εμπειρία στην ιππευτική. Η τέχνη να ιππεύεις, να καβαλικεύεις. Και στο τελευταίο αυτό, να ιππεύουν δηλαδή την εξουσία και να μην ξεκαβαλάνε με τίποτα οι Έλληνες πολιτικοί, είναι μοναδικοί στον κόσμο.  

Τους συνεπαίρνει η ίδια η εξουσία και η αλαζονεία τους – νόμος ανάγκης γι’ αυτούς – και δεν ξεπεζεύουν ποτέ. Γαντζωμένοι εκεί με σώμα και ψυχή, νύχια και δόντια, με κάθε θεμιτό και αθέμιτο τρόπο ως τα βαθειά γεράματα για να… μας σώσουν. Διότι απ’ αυτούς απουσιάζει η ιππότητα. Η ίδια τους η ευλυγισία εις το εξαπατάν τους συναρπάζει και η ιππότητα δεν υπάρχει ούτε ως λέξη. Φυσικά ούτε αυτογνωσία, το γνώθι σ’αυτόν που ήταν γραμμένο στο κούτελο των Δελφών. 

Και ενώ αυτά συμβαίνουν με τους Έλληνες πολιτικούς να και μια είδηση που έρχεται από τη μακρινή Νέα Ζηλανδία: Η πρωθυπουργός της χώρας αυτής, λέει η είδηση, Τζασίντα Άρντερν, επιτυχημένη μέχρι χτες πρωθυπουργός, δημοφιλής κι αγαπητή, ηλικίας μόλις 40 ετών παρητήθη γιατί όπως είπε «ήρθε καιρός να εγκαταλείψω το θώκο. Αισθάνομαι πως δεν έχω άλλη ενέργεια να προσφέρω. Είμαι άνθρωπος. Ας έλθει κάποια νεώτερη». Αλήθεια τί υπέροχο πλάσμα η Τζασίντα.   

Θα δώσω και δεύτερο παράδειγμα, με την πρωθυπουργό της Σκωτίας, ηλικίας 52 ετών. Απήλθε για να αφήσει τόπο σε νεώτερες, όπως ανεκοινώθη. Και τρίτο παράδειγμα και σταματώ. Αυτά αρκούν. Στην ΕΕ κανένας από όσους ήσαν στην ενεργό πολιτική μέχρι το 2012 δεν είναι σήμερα. Ούτε ένας. Αντιθέτως οι εδώ πολιτικοί, σερνικοί και θηλυκοί, αποτυχημένοι παντού, μαραγκιασμένες και μαραγκιασμένοι με υπέρ 35ετή αμαρτωλή υπηρεσία στην πολιτική, μούμιες που μυρίζουν ναφθαλίνη, όπως ενδεικτικά μόνο: Ντόρες και Ντορήδες, άλογα και αλογίνες, τραγάκια, κακλαμανάκια, καχριμάκια, καστανάδες, μαριλίζες, μιρέλλες, σκανδαλίδες, μπένιδες, σαμαράδες, αντώναροι, παπαχριστόπουλοι, γιωργάκηδες, φίληδες, φλαμπουριάρηδες, κουρουμπλήδες, κουτσούμπες, που παράγουν αρλούμπες και το κακό συναπάντημα, μετά παρασίτων κομματικών λεγεωναρίων, όλοι μια οργανωμένη σπείρα πολιτικών φαντασμάτων, μη έχοντες το γνώθι σ’ αυτόν ουδ’ ίχνος πατριωτισμού, στέκουν εκεί καμάρια των αρχηγών των κομμάτων τους ώστε ο Αντισθένης θα αναφωνούσε: Ἵππους ὁρῶ ἱππότητα δ’ οὐχ όρῶ.    

Και να ήσαν μόνον αυτά; Τί να λέει κανείς για το πολιτικό ήθος και την πολιτική ηθική που έχουν εντελώς εξαφανιστεί και αντικατασταθεί από πρακτικές ήκιστα κολακευτικές για όλους τους. Δεκαετίες τώρα δεν ακούμε άλλο από συκοφαντίες, βρισιές, υπονοούμενα – αληθινά ή ψεύτικα δεν μαθαίνουμε ποτέ – και δεν βλέπουμε άλλο από μεταμφιέσεις, παραλλαγές, προσχήματα, μάσκες. Και όλοι συναγωνίζονται ποιος θα αναδειχτεί νικητής αυτής της άθλιας και ελεεινής προσπάθειας. Και αυτά με πρώτους τους αρχηγούς των κομμάτων. Αντί του ήθους, της εντιμότητος, της ανιδιοτέλειας και της ανωτερότητος, με μια λέξη της ιππότητος, βλέπουμε χυδαίο πολιτικό τυχοδιωκτισμό, ακροβατισμούς, παρακμή. Ώστε αναφωνείς ἵππους ὁρῶ ἱππότητα οὐχ όρῶ.

Και για να μη μιλάμε με γενικότητες. Ποιος δεν θυμάται τα «ψευτάκο» και «αυτοφωράκο» των δύο αρχηγών που διεκδικούσαν την πρωθυπουργία, τα «Πισπιρίγκου της Παιδείας» για την υπουργό παιδείας από πρώην υπουργό και καθηγητή πανεπιστημίου, τον εκτσογλανισμό του ίδιου του Πρωθυπουργού μέσα στη Βουλή. (Και γλωσσοπλάστης ο τύπος). Ακούς εκείνα που λένε στη Βουλή και τραβάς τα μαλλιά σου. Τα: είστε συνένοχοι στην πολιτική απάτη (αρχηγός αξιωμ. αντιπολιτεύσεως προς πρωθυπουργόν). Έχετε κουτοπόνηρη αντίληψη, η πιο μεγάλη κοροϊδία είναι τα μέτρα της κυβέρνησης, πολλή ψυχοπάθεια έπεσε εδώ μέσα (πρόεδρος Βουλής), η γραβάτα του Τσίπρα είναι θηλιά για τους Έλληνες, ήρθαν οι παλαβοί, είστε παντελώς ανίκανοι, τα μέτρα που φέρνω σήμερα τα φέρνω για να μην τα εφαρμόσω (σχιζοφρένεια πρώην πρωθυπουργού), τζάμπα μάγκες, κάνατε ρεσάλτο στην εξουσία, πορφυρογέννητοι, μοσχαναθρεμμένοι, μπούληδες, παιδιά της διαπλοκής, της μπουρζουαζίας και της πλουτοκρατίας, ψάχνετε γραβάτα για να γιορτάσετε, η σημερινή Βουλή αποτελείται από πονηρούς, ψεύτες, καταχραστές, πολιτικούς απατεώνες. Αφήστε πια τα παλαιότερα Γερμανοτσολιάδες, πατριδοκάπηλο κόμμα με πατριδοκάπηλο αρχηγό, και αν ξαναέρθει στην εξουσία ο Μητσοτάκης η χώρα θα μετατραπεί σε βίλλα των οργίων (ενώ 40 χρόνια είναι βίλλα των λαμογίων), λαμόγια, καταχραστές του δημοσίου χρήματος, αστράτευτους, υπόδικους, καταστροφείς της Ελλάδος και της κοινωνίας, λαϊκιστές, μνημονιακούς, αντιμνημονιακούς, δημαγωγούς, υπονομευτές, κότες λειράτες, θρασύδειλα γαϊδούρια (και ζητούν συγνώμη από τα γαϊδούρια γιατί τα έθιξαν), θα σας χώσω δέκα μέτρα κάτω από τη γη, όλοι σας και μόνος μου… κι εδώ σταματώ γιατί αν συνεχίσω χρειάζονται τόμοι, αφού ολόκληρη η ελληνική πολιτική τέτοια είναι.    
 Αλήθεια, πού τα βρίσκουν κάθε φορά; Μακάρι να ήταν τόσο εφευρετικό το μυαλό τους για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Και τί ακούμε κι έχουμε ν’ ακούσουμε ακόμα τώρα με τις εκλογές! Η εμφυλιοπολεμική και διχαστική διάθεση προσωποποιημένες, η εμπάθεια και το μίσος όλων εναντίον όλων επίσης. Βράζουν στο θυμό τους και τρώγονται σαν τα σκυλιά. Και βέβαια τίποτα απ’ αυτά δεν έχει σχέση με τη Δημοκρατία αφού αυτή αντιπαρατίθεται στο πεδίο των ιδεών.  

Και ανεύθυνοι με ειδικό καθεστώς φτιαγμένο από τους ίδιους στα μέτρα τους, με πρώτο το κατάπτυστο άρθρο 86 του Συντάγματος. Και κανείς ποτέ υπαίτιος για οτιδήποτε κακό συμβεί. Ως και καταδικασμένοι ομόφωνα και τελεσίδικα είναι υποψήφιοι βουλευτές, από τώρα ανακοινώνεται ότι θα είναι και υποψήφιοι δήμαρχοι, εγκληματίες πρώην υπουργοί το ίδιο, και πλείστα άλλα εθνικά περιφανή. Μετά δε τις εκλογές, για τους νεοφερμένους, φταίνε πάντα οι προηγούμενοι και για όλους και για όλα η χούντα. Ώστε ακούς τη φωνή του Αντισθένη  ἵππους ὁρῶ ἱππότητα δ’ οὐχ ὁρῶ. Κι απόκοντα ο φωνή του Αριστοφάνη όπου ο διεφθαρμένος Παφλαγών (Κλέων) έλεγε: «εγώ κοροϊδεύω το λαό όσο και όπως θέλω». Και όλα συνιστούν «μια ωραία ατμόσφαιρα», θά ’λεγε ο μακαρίτης ο Ηλιόπουλος. 

Χαρείτε τους, ψηφίστε τους, δοξάστε τους. Και να ληφθεί υπόψην ότι τα ονόματα πολλών εξ αυτών θα δοθούν σε πλατείες, θέατρα, νοσοκομεία, γυμναστήρια, οδούς και τα αγάλματά τους θα λαμπρύνουν τον τόπο. Το πιο τραγικό όμως ότι ο λαός τα έχει συνηθίσει και δεν αντιδρά. Τα τρελά, τα παράλογα και τα ιταμά του φαίνονται φυσιολογικά. Έτσι τον διεμόρφωσαν. Ούτε μπορούν πια οι πολιτικοί να συμπεριφερθούν διαφορετικά. Αν δε για όλ’ αυτά προσποιούνται και τα κάνουν για να εξαπατούν, τούτο είναι ακόμη πιο τραγικό. Αναρωτηθείτε αν υπάρχει πολιτικός σήμερα που να μπορεί να βγει και να φωνάξει: τέρμα το ψέμα, η πολιτική συναλλαγή, η διαφθορά της εξουσίας…, τέρμα…, τέρμα…, τέρμα…    

Κλείνοντας απευθύνομαι σε όσους κερδίσουν στις εκλογές και τους λέω: Κυρίες και κύριοι, που θα καθίσετε στους υψηλούς θώκους, έχετε αντιληφθεί ότι δεν έχετε καμμία σχέση με την Ελλάδα; Χαρείτε τις έδρες σας εσείς και οι αυλοκόλακες που σας περιστοιχίζουν. Είμαστε βέβαιοι πως όταν βρεθείτε στη βουλή θα παίζετε ωραίες κωμωδίες και εμείς θα γελάμε με τις τερατώδεις ανοησίες, φλυαρίες και ασυναρτησίες σας. Οι δραματικές καταστάσεις άλλωστε αντιμετωπίζονται με τη σάτιρα. Δεν στενοχωριέμαι όταν βλέπω το Χατζηχρήστο να κάνει τον πτέραρχο. Στενοχωριέμαι μόνο που άλλη μια φορά δεν θα έχουμε ελληνική κυβέρνηση. Αλλοίμονο τί συμφορά έχει βρει την πατρίδα μας!

Υστερολόγιο: Και οι καινούριοι που εισέρχονται στην πολιτική – έτοιμες λίστες και κομματικές αθλιότητες – πρόδηλοι απατεώνες. Σε δέκα ημέρες σκαρτεύουν, λέει ο Αριστοφάνης. Θα αλλάξουν μόνον μερικά ονόματα αυλοκολάκων που τροφοδοτούν το Δημόσιο βίο. Λυπάμαι τους αφελείς που πιστεύουν ότι η Δημοκρατία λειτουργεί και αμφιβάλλω για τη νοημοσύνη τους.   

ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΟΛΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΡΘΡΑ
του Ανδρέα Πετρουλάκη
Το κλίκ της ημέρας
του Ανδρέα Πετρουλάκη
Mikel_new-opening

Πρόσφατα Νέα

Η δική σας είδηση