Είναι ποιητές που δεν είχα υπόψη, ούτε φανταζόμουν πως υπάρχουν. Τελευταία ανακαλύπτω κάπου-κάπου κάποιον και απολαμβάνω τα λίγα ποιήματά τους. Όμως τί σημασία έχει λίγα ή πολλά, αφού και ένα μόνο μπορεί να σε απογειώσει.

Τέτοιος ποιητής ο Αθανάσιος Κυριαζής (1887-1950). Βρείτε στο διαδίκτυο, σε ποιητικές συλλογές ή όπου αλλού και διαβάστε δυο-τρία ποιήματά του, μικρά σε έκταση, μεγάλα σε ποιητική αξία. Διαβάστε τα: «Γλυκειά μου μάννα», «Στ’ αλώνι αχούνε τ’ άργανα», «Του Γενάρη η μυγδαλιά». Και δείτε τί κέντημα κάνει, πόσο μεγάλος ζωγράφος είναι.

«Του Γενάρη η μυγδαλιά» ήρθε στο νου μου προχθές, που είδα μία ολάνθιστη, μάλιστα είχε αργήσει, εκεί στο δρόμο του Μυστρά ψηλά στο Κάστρο. Περίμενε φαίνεται να χιονίσει, είδε κι απόειδε και άνθισε τέλος Φλεβάρη. Διαβάστε το και δείτε πώς ρίχνει τις λέξεις ο ποιητής, μπρος πίσω ανάκατα και το ρήμα πολλές φορές τελευταίο. Στην αρχή τα χάνεις. Αναρωτιέσαι πού πάει η ενέργεια. Σαν τον Όμηρο, που με μικρές μικρές λεξούλες (οὐ, γάρ, πώ, τοί, ἐστί…) που ρίχνει μέσα στους στίχους, τη μια πίσω απ’ την άλλη, σαστίζεις και λες τί να σημαίνει κάθε μία και όλες μαζί;

Απλό ποιηματάκι είναι «του Γενάρη η μυγδαλιά», όπως όλα του Κυριαζή, όπως η ζωή, ο έρωτας, η φύση, τα πουλιά, το χιόνι, τα λουλούδια. Κι όλα μαζί χορεύουν.
Έλεγα να μην το παραθέσω, αλλά δεν αντέχω στη χαρά και δεν θέλω να σας τη στερήσω, μα να τη μοιραστούμε. Ακούστε λοιπόν:

1
Του Γενάρη η μυγδαλιά
με το λουλουδένιο μπούστο
παίζει μες στην αντηλιά
και το χιόνι κάνει γούστο

2
Πιο μικρή της γειτονιάς
σ’ ασπροκόκκινες γιρλάντες,
την εσάλευε ο χιονιάς
τα πουλάκια από τις μπάντες.

3
Κι’ η μαργιόλα η μυγδαλιά,
παιγνιδιάρα κι όλο νάζι
να τους πλέξει τη φωλιά
τ’ άσπρο πούπουλο τινάζει.
4
Κι’ ήταν μια τρελλή χαρά
που φτερούγιζαν τα κλώνια
και που ανθίζαν τα φτερά
φως, πουλιά, λουλούδια, χιόνια.

5
Που ούτε τόνοιωσα το πώς
στην ψυχή μου είχαν ριζώσει
τα πουλάκια ένας σκοπός,
και το χιόνι ολάσπρη στρώση.

6
Κι’ έλεα νάχα μια καρδιά
σαν πουλάκι να τη στείλω
στα ολοκέντιστα κλαδιά
να μου φέρει ανθάκι, φύλλο.

7
Κι’ έλεα νάχα την κρυφή
της αυγής κι εγώ την τέχνη,
που στεφάνι στην κορφή
το ηλιοφώς χρυσό της πλέχνει.

8
Κι’ έλεα νάμουν ο χιονιάς
πες και πες και λίγο λίγο
τη μικρή της γειτονιάς
να την πάρω και να φύγω.

«Έπρεπε να γεράσω, όπως έλεγε ο επίσης ποιητής Θανάσης Βέγγος, για να μάθω τί είναι η ευτυχία. Και συνέχιζε: ένα ζευγάρι χέρια είναι. (Τα χέρια! τα χεράκια τ’ ανθρώπου! που κι ο αητός / θάδινε τις φτερούγες του να τ’ ανταλλάξει! όπως λέει ο άλλος ποιητής Φ. Βαρέλης). Ένα ζευγάρι χέρια. Δουλεύω με το ένστικτο. Δεν έχω κανένα ταλέντο. Ένα ζευγάρι χέρια που θα σ’ αγκαλιάσουν, θα σε κρατήσουν, θα σε κοιμίσουν. Θα σου μαγειρέψουν, θα σε χαϊδέψουν και στο τέλος θα σου κλείσουν τα μάτια. Δυο χέρια, δυο μάτια που σε βλέπουν και καταλαβαίνουν και κλαίνε για σένα… Στη γαλέρα της ζωής μου τράβηξα άγριο κουπί». Μεγάλα συναισθήματα, μεγάλες ψυχές, μεγάλος ποιητής κι ο Βέγγος.

Έπρεπε να γεράσω για να μάθω ότι η ευτυχία είναι σε ένα ποιηματάκι αληθινό, σε ένα τραγουδάκι, σε μια πονεμένη ματιά, σε μια ανθισμένη μυγδαλιά. Σε απλά πράγματα, που όμως δεν μπορεί να στα προσφέρει οποιοσδήποτε. Όπως δεν μπορείς από οποιοδήποτε ξύλο να φτιάσεις καράβι ή ακόντιο, λύρα ή βιολί έτσι δεν μπορεί και ο καθένας να είναι ποιητής, τραγουδιστής, ηθοποιός.

Σήμερα βέβαια, όποιος θέλει γίνεται και ποιητής και γιατρός και δικηγόρος και ζωγράφος. Πάει, διαβάζει, παπαγαλίζει δέκα βλακείες και μετά βάζει το κομπιούτερ, μπροστά τις μηχανές και γίνεται ό,τι θες.

Βέβαια οι μηχανές μπορεί να καταφέρουν τα πάντα, θα λείπει όμως πάντα το συναίσθημα. Για να μην πούμε ότι όλο και θα απομακρυνόμαστε από το συναίσθημα, τον άνθρωπο, όπως γίνεται ήδη και το βλέπουμε. Και εκεί που δεν υπάρχει συναίσθημα, δηλαδή ανθρωπιά, δεν πα να γίνουν όλα τα θαύματα του κόσμου, δεν αξίζει τίποτα.

Και δεν υπάρχει πια λόγος, ευαισθησία στον άνθρωπο. Όλα είναι μηχανικές αντιδράσεις. Βλέπεις κοπέλες να χειρίζονται μηχανικά με τα δάχτυλά τους τα πλήκτρα του κομπιούτερ χωρίς να βλέπουν. Αν αυτή η κοπέλα που χτυπάει τα πλήκτρα μπορούσε να βάλει και συναίσθημα, να παίξει πιάνο ή βιολί τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.

Τώρα χρησιμοποιούμε τις ικανότητές μας ψυχρά. Αλήθεια πού οδηγηθήκαμε; Γιατί έχει ατονήσει η πλευρά του συναισθήματος και πάει να εξαφανιστεί εντελώς; Ακόμα και τα μικρά παιδάκια δεν κλαίνε πια ή κι όταν κλαίνε το κλάμα τους δεν είναι από συναίσθημα, γιατί λείπει πχ η μαννούλα του, αλλά από πείσμα γιατί δεν του αγοράσαμε το παιχνίδι που απαίτησε, φυσικά ηλεκτρονικό. Δεν είναι δε καθόλου υπερβολή να πούμε ότι το συναίσθημα όχι μόνο δεν καλλιεργείται, αλλά καταπολεμιέται και μάλιστα από τους δήθεν παιδαγωγούς. Έτσι, στα παιδαγωγικά πανεπιστήμια διδάσκεται στους νέους φοιτητάς ότι δεν πρέπει στα παιδιά, ακόμα και οι μαννάδες τους να χρησιμοποιούν χαϊδευτικά, υποκοριστικά. Να μη λένε μαννούλα, νεράκι, παιδάκι, ψυχούλα, παλαμούλα, αλλά μάννα, νερό, παιδί… Και τώρα πια το παιδί όχι μαννούλα, μα ούτε μάννα δεν λέει τη μάννα του, αλλά Γιαννούλα, Μαρία, Ελένη.

Μας φάγανε οι ηχηρές κουβέντες. Οι «διεπιστημονικές προσεγγίσεις», «οι πολλαπλοί τρόποι γνώσης», οι θεωρίες, οι καινοτομίες, οι βλακείες. Και των μεγάλων το κλάμα είναι πια όχι από ευαισθησία, αλλά από κακία και εγωισμό. Λείπει το δάκρυ που έσταζε από συναίσθημα και όλα έχουν γίνει στεγνά και στυγνά. Και οι ποιητές δεν γράφουν ποιήματα με ευαισθησία, αλλά αινιγματικά, σιβυλλικά, αποκρυφιστικά, ακαταλαβίστηκα που δεν συγκινούν.

Παλαιότερα οι ποιητές, όπως ο Αθανάσιος Κυριαζής στο ποίημα που παραθέσαμε, χωρίς μεγαλοστομίες, χωρίς να θεατρινίζουν συλλάμβαναν μεγάλα πράγματα και προκαλούσαν στην ψυχή αληθινή πυρκαγιά. Την πυρπολούσαν. Και πώς χρησιμοποιούσαν τα σχήματα λόγου (προσωποποιήσεις, μεταφορές, αλληγορία), και ο στίχος τους, κάθε λέξη τους ψιλοβελονιά, κέντημα, χωρίς να φεύγουν από το νόημα. Η ποίηση τελικά είναι στις λέξεις. Και φαίνεται καθαρά, βγαίνει στο ποίημα η ευαισθησία τους απέναντι στην ομορφιά της φύσης που λείπει από τους σημερινούς. Κι εγώ ο απλός αναγνώστης, δίχως να έχω καμμία ειδικότητα, του δίνω το δικαίωμα να λέει ότι είναι Ποιητής.