Εντείνεται ο προβληματισμός για την ολοένα και αυξανόμενη «κατάληψη» από δεξαμενόπλοια του Λακωνικού Κόλπου, που εκτός από περιοχή Natura συνιστά και αρχαιολογική ζώνη, λόγω της βυθισμένης πολιτείας του Παυλοπετρίου.
Το φαινόμενο της αγκυροβόλησης φορτηγών πλοίων στη θαλάσσια περιοχή της Λακωνίας, ανάμεσα στις χερσονήσους Μάνης και Μαλέα, δεν ανέκυψε βέβαια τελευταία, καθώς σταθερά τα εμπορικά πλοία βρίσκουν «καταφύγιο» στον όρμο της Νεάπολης λόγω καιρικών συνθηκών, περιστατικών ασθενείας κ.ά. Όμως, η πύκνωση του αριθμού των τάνκερ είναι σαφώς αισθητή κι ορατή, σε ένα θαλάσσιο πεδίο από τα Βάτικα ως τα παράλια της Μάνης και τον μυχό του κόλπου στα ανοιχτά του Γυθείου, όπως εξάλλου καταδεικνύουν και οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες καταγραφής σκαφών.
Ωστόσο, τα τελευταία δύο τουλάχιστον χρόνια, η πρακτική αυτή έχει αποκτήσει άλλη υπόσταση που έχει διεθνείς διαστάσεις κι αντίκτυπο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, όπως του ZDF -παλαιότερα-, αλλά κι εσχάτως του Bloomberg και του «Πρώτου Θέματος», τα δεξαμενόπλοια ανήκουν στον «σκιώδη ή σκοτεινό στόλο» και μεταφορτώνουν ρωσικής προέλευσης πετρέλαιο από το ένα πλοίο στο άλλο, παρακάμπτοντας τις κυρώσεις των Δυτικών προς τη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία. Τα δε οικονομικά μεγέθη ζαλίζουν, καθώς τα κέρδη υπολογίζονται σε δεκάδες δισ. δολάρια.
Κέντρο… διερχομένων ο Λακωνικός Κόλπος
Καταγγελίες για απειλή σε αλιεία και υγεία
Επαγγελματίες αλιείς της περιοχής του Γυθείου, καθώς και ενεργοί πολίτες της περιοχής είχαν αποκαλύψει παλαιότερα στον «ΛΤ» ότι «πλοία μπαινοβγαίνουν καθημερινά στον Λακωνικό Κόλπο και ανεφοδιάζονται από λάντζες με ξένες σημαίες». Οι ψαράδες υποστήριζαν ότι από τη δραστηριότητα των εμπορικών αυτών σκαφών προκαλούνται ζημιές στα αλιευτικά δίχτυα, πλήττοντας το επάγγελμά τους, ενώ πεποίθησή τους ήταν ότι η ανεξέλεγκτη διέλευση των τάνκερ διαταράσσει και το θαλάσσιο οικοσύστημα και τους ζώντες οργανισμούς εντός αυτού.
Εκτός των άλλων, υπήρχε ισχυρισμός για «ύπαρξη ενός κίτρινου υγρού που επιπλέει στην επιφάνεια, το οποίο απορρίπτεται στη θάλασσα και προέρχεται πιθανότατα από την αποβολή ανθρώπινων αποβλήτων από τις τουαλέτες των πλοίων, σε πρόσμιξη με κάποιο χημικό». «Επικρατεί ασυδοσία. Πρόκειται για οικολογική καταστροφή, καθώς αυτά τα πλοία αγκυροβολούν σε κοραλιογενείς υφάλους και καταστρέφουν τον βυθό. Χρησιμοποιούν τεράστιες αντλίες», ανέφερε άλλος πολίτης, ισχυριζόμενος ότι «στη διάρκεια μετάγγισης καυσίμων, χρησιμοποιείται ένα υλικό σαν τσιμέντο, με το οποίο “πασπαλίζουν” την κηλίδα που δημιουργείται. Όλο αυτό περνά στην τροφική αλυσίδα μέσω των ψαριών και θα έχουμε συνέπειες στην υγεία…». Ο ίδιος είπε με νόημα: «Όταν γίνει ζημιά, θα είναι αργά…»
Κατά τις ίδιες απόψεις, επιπτώσεις προκύπτουν και σε τουριστικό επίπεδο, καθώς «όταν αγκυροβολούν 50 τάνκερ, τα υπόλοιπα σκάφη αναγκάζονται να κάνουν ελιγμούς “ζιγκ-ζαγκ” για να πλευρίσουν το Γύθειο για παράδειγμα. Δημιουργείται έτσι ένα αφιλόξενο περιβάλλον».
Δεν πρέπει να ξεχνά, επίσης, κανείς, πως η εν λόγω ακτογραμμή της Λακωνίας είναι εξίσου σημαντική περιοχή ωοτοκίας για τη θαλάσσια χελώνα Καρέτα-Καρέτα.
«Ship to Ship transfer»
Δεν αποτελεί κοινό μυστικό ότι η δραστηριότητα που αναπτύσσουν εν πλω τα δεξαμενόπλοια αφορούν τις μεταγγίσεις πετρελαίου δια της διαδικασίας «Ship to Ship transfer», όπως είχε παραδεχθεί και παλαιότερα το Υπουργείο Ναυτιλίας. Αναλυτές έχουν εκφράσει ενστάσεις για τη νομιμότητα των ενεργειών, αλλά και ανησυχίες για την εν λόγω πρακτική ως προς τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες ενός ενδεχόμενου ατυχήματος με διαρροή καυσίμων. Όπως εκτιμάται, ο κίνδυνος θαλάσσιας ρύπανσης παραμένει μεγάλος, καθώς αρκετά δεξαμενόπλοια είναι γηρασμένα και ακατάλληλα.
Ωστόσο, τηρώντας το όριο των 6 ναυτικών μιλίων που υπαγορεύει το διεθνές δίκαιο, τα τάνκερ δεν υπόκεινται σε ελέγχους νομιμότητας κι εφαρμογής κανόνων ασφαλείας, οπότε τίθενται περιορισμοί στις ελληνικές Αρχές ως προς τη δικαιοδοσία επιτήρησης.
Το σοβαρό θέμα είχε αναδείξει και ο «ΛΤ», ήδη από τον Αύγουστο του 2022, σε ρεπορτάζ με τίτλο «Πλωτές “συναλλαγές” στον Λακωνικό Κόλπο». Όμως, έκτοτε δεν έχει αλλάξει τίποτα, αντίθετα οι «δοσοληψίες» δισεκατομμυρίων δολαρίων φαίνεται ότι ενισχύονται.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την έναρξη του πολέμου, παρατηρήθηκε από τους ψαράδες και τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών μια ασυνήθιστη δραστηριότητα μέσα στον Λακωνικό Κόλπο, με μαζική είσοδο μεγάλων δεξαμενόπλοιων. Τον Μάιο του 2022, ο τέως Λάκωνας βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σταύρος Αραχωβίτης, είχε παρέμβει για το ζήτημα με ερώτηση που είχε καταθέσει στη Βουλή, από κοινού με τον εκλιπόντα, πρώην βουλευτή Δωδεκανήσων, Νεκτάριο Σαντορινιό. Εκείνη την περίοδο, ο κ. Αραχωβίτης είχε δηλώσει στον «ΛΤ» ότι «αυτή η δραστηριότητα μεταφόρτωσης πετρελαίου STS εμφανίστηκε για πρώτη φορά μετά την έναρξη του πολέμου. Έκτοτε, μέσα στον κλειστό Λακωνικό Κόλπο, κάθε μέρα συρρέουν δεκάδες δεξαμενόπλοια και πραγματοποιούνται πολλές μεταφορτώσεις. Αυτή η δραστηριότητα με την πάροδο του χρόνου δείχνει να εντείνεται, ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες που στις υπέροχες παραλίες της Λακωνίας, από Ελαφόνησο, Ελίκα και Ασωπό μέχρι Μάνη, υπάρχει εξαιρετικά αυξημένη τουριστική κίνηση».
Οι κεκαλυμμένες μπίζνες
μέσω spoofing
Ενδεικτικό της κατάστασης από μια ακόμα αυτοψία στην επίμαχη περιοχή, είναι προ ημερών δημοσίευμα από το «Πρώτο Θέμα». Μεταξύ άλλων αναφέρει: «Ο Λακωνικός Κόλπος έχει αναδειχθεί σε σημαντικό ναυτιλιακό κόμβο για τη Μόσχα μετά τις κυρώσεις. Ένα ρεπορτάζ του Bloomberg αποκάλυψε τι ακριβώς συμβαίνει στα νότια θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας. Σε αυτό καταγράφονται σε βίντεο τρεις μεταφορές από πλοίο σε πλοίο, οι οποίες αφορούν διυλισμένα καύσιμα και όχι αργό πετρέλαιο, ενώ περίπου 12 ακόμη δεξαμενόπλοια περιμένουν τη σειρά τους.
Το ένα δεξαμενόπλοιο είχε παραλάβει καύσιμα ρωσικής προέλευσης από ένα άλλο πλοίο στα ανοιχτά των ακτών της Ρουμανίας νωρίτερα, σύμφωνα με δορυφορικές εικόνες που συγκεντρώθηκαν και επιθεωρήθηκαν από το TankerTrackers.com. Στη συνέχεια απέπλευσε μέσω του Βοσπόρου για το ραντεβού του στον Λακωνικό κόλπο με το άλλο δεξαμενόπλοιο.
Τα πλοία υιοθετούν την πρακτική της παροχής ψεύτικων συντεταγμένων στο σύστημα αυτόματης αναγνώρισης (AIS). Η πρακτική αυτή ονομάζεται spoofing (παραποίηση). Οι ελληνικές αρχές δεν έχουν καμία δυνατότητα ελέγχου των δραστηριοτήτων στον Λακωνικό κόλπο και ο λόγος είναι ότι αυτές γίνονται σε διεθνή ύδατα, τα οποία ξεκινούν μόλις 6 μίλια από την ακτή. Η συγκεκριμένη μεταφόρτωση πετρελαίου που κατέγραψε το Bloomberg πραγματοποιήθηκε περίπου 4 μίλια από τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας και περίπου 17 μίλια από το Γύθειο».
Ο «ΛΤ» θα παρακολουθεί το θέμα και θα επανέλθει με νεότερα στοιχεία που ενδεχομένως προέλθουν μέσα από το ρεπορτάζ.
