«Αλμυρότερο» κατά 10% και πάνω προσδιορίζεται το φετινό χριστουγεννιάτικο  τραπέζι, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ).

Έπειτα από επιτόπια τιμοληψία και συνεντεύξεις στην αγορά, καταγράφηκαν οι τιμές τόσο από αλυσίδες, όσο και από ειδικευμένα καταστήματα λιανικής (πχ ζαχαροπλαστεία/ κρεοπωλεία κτλ). Βάσει αυτών, η εκτίμηση του κόστους για το φετινό χριστουγεννιάτικο τραπέζι (6-8 ατόμων) κυμαίνεται από 103,10 έως 140,76 ευρώ, με τις αναμενόμενες αυξομειώσεις ανά περίπτωση.

Πρόκειται για μεταβολή της τάξης του 10,8% έως 11,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τραπέζι του 2022, ποσοστά που σύμφωνα με πληροφορίες του «ΛΤ», απηχούν τις επιβαρύνσεις και σε τοπικό επίπεδο στη Λακωνία. Το εύρος των τιμών, κατά την ΕΣΕΕ, δικαιολογείται από την καταγραφή σειράς προϊόντων διαφορετικής ποιότητας σε αρκετές τοπικές αγορές και διαφορετικούς τύπους καταστημάτων.

Στην αγορά της Σπάρτης που ήδη κινείται σε χριστουγεννιάτικους ρυθμούς, παράγοντες του εμπορίου δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους τόσο για την υποτονική εικόνα και κατανάλωση, όσο και για την ακρίβεια που στριμώχνει τα νοικοκυριά και τα αποτρέπει ακόμα και από τα παραδοσιακά ψώνια της εποχής.

Φλώρος: «Πρόθεση υπάρχει,
δεν υπάρχει χρήμα και δυναμική»
Με νωπές τις μνήμες των εορταστικών περιόδων των τελευταίων ετών, όπου τζίρος και έσοδα είτε καταποντίστηκαν είτε -στην καλύτερη- κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα, οι επιχειρηματίες στη Σπάρτη προσμένουν φέτος μια βελτιωμένη εικόνα, αν και τα πρώτα μηνύματα δεν είναι ενθαρρυντικά. «Περιμένουμε μια καλύτερη χρονιά φέτος, όμως η οικονομική θέση των καταναλωτών δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας», λέει στον «ΛΤ» ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Σπάρτης, Παναγιώτης Φλώρος, που υπογραμμίζει ότι «πρόθεση του κοινού να δραστηριοποιηθεί στην αγορά υπάρχει, χρήματα και δυναμική δεν υπάρχουν. Μέχρι στιγμής, μπορούμε να πούμε ότι η κίνηση κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι».

Ο ίδιος αναγνωρίζει ότι «η ακρίβεια είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Κυρίως, όμως, για τους “μικρούς” επιχειρηματίες, καθώς οι μεγάλοι όμιλοι διαχειρίζονται πολύ καλύτερα τόσο το έξτρα κόστος από τις υψηλές τιμές, όσο και σχετικά ζητήματα που ανακύπτουν από τους ελέγχους, όπως η επιβολή προστίμων. Η αγορά έχει περάσει στα ολιγοπώλια και οι υπόλοιποι κάθε μέρα αδυνατίζουν».

Τιμές δύο ταχυτήτων
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της επιχειρηματικής κοινότητας της Σπάρτης, παρά το γεγονός ότι παρατηρείται τάση μείωσης σε κάποιες κατηγορίες τροφίμων, όπως για παράδειγμα τα τυροκομικά, εντούτοις σε πολλά προϊόντα διατροφής, οι τιμές έχουν λάβει την ανιούσα και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει που θα σταματήσουν. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, όπως εξηγεί ο Π. Φλώρος, «η κατανάλωση έχει υποχωρήσει αισθητά. Γίνονται κάποιες διορθωτικές κινήσεις στις τιμές, όμως μέχρι στιγμής δεν έχει προκύψει ορατό αποτέλεσμα».

Ευθυγραμμίζεται δε με την εκτίμηση της ΕΣΕΕ για αύξηση του κόστους του γιορτινού τραπεζιού στα επίπεδα τουλάχιστον του 10%, γεγονός που ωθεί τους καταναλωτές να περιορίζονται στα άκρως απαραίτητα για την οικογενειακή ή φιλική σύναξη.

Ασφυκτιά και το λιανεμπόριο
Όσον αφορά τις επιχειρήσεις ένδυσης και υπόδησης, που τέτοια εποχή (θα έπρεπε να) έχουν την τιμητική τους, παρά τις προσφορές που τίθενται αυτές τις ημέρες, ο Π. Φλώρος ισχυρίζεται ότι «είναι άσχημα τα πράγματα. Η κίνηση στην αγορά είναι πεσμένη και δεν μοιάζει με όσα είχαμε συνηθίσει πριν χρόνια». Όμως και οι ηλεκτρονικές αγορές, για τις οποίες πολλοί θεωρούν ότι «ευθύνονται» για την απόσπαση ενός ικανού μεριδίου του κοινού από τα φυσικά καταστήματα, ο πρόεδρος του Εμπορικού Σπάρτης λέει ότι «κι εκεί έχουμε πτώση 30%, σε σχέση ειδικά με την περίοδο της πανδημίας. Δεν υπάρχει χρήμα και ζωντάνια».

Μεταφέροντας μια αντιπροσωπευτική εκτίμηση της εμπορικής κοινότητας, ο Π. Φλώρος υποστηρίζει ότι «είμαστε μακριά από το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ελπίζουμε να αλλάξει κάτι». Προσδοκία για αισθητή ή έστω ικανοποιητική τόνωση του τζίρου για τους εμπόρους είναι τα «ψώνια της τελευταίας στιγμής», για τα οποία φημίζεται εξάλλου ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

«Δεν υπάρχει το περσινό αγροτικό εισόδημα,
“ένεση” το ΚΕΕΜ»
Ανασταλτικός παράγοντας για την ώθηση της αγοράς είναι και το αγροτικό εισόδημα, στο οποίο στηρίζεται εν πολλοίς η τοπική οικονομία. «Παρά το γεγονός των αυξημένων τιμών στο ελαιόλαδο, η παραγωγή ελιάς φέτος είναι αρκετά περιορισμένη -έως και 50%- σε σχέση με πέρυσι. Τα έσοδα από τον Πρωτογενή Τομέα έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν την εικόνα, όμως δεν είναι στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά», εκτιμά ο Π. Φλώρος.

«Ανάσα», πάντως, στην τοπική οικονομία, όπως επισημαίνει, έχει δώσει η επαναλειτουργία του ΚΕΕΜ τον περασμένο Σεπτέμβριο. «Είναι μια σημαντική “ένεση” η δραστηριότητα του Κέντρου για τις επιχειρήσεις, καθώς οι εγκαταστάσεις φιλοξενούν έως και 1.300 στρατεύσιμους, ενώ όταν κατατάσσονται σειρές, καθημερινά έχουν έξοδο στην πόλη από 400-600 νεοσυλλέκτους. Έτσι, δεν ενισχύεται μόνο ο τζίρος της εστίασης, αλλά της ευρύτερης τοπικής οικονομίας, καθώς τα έσοδα “εξακτινώνονται”», σημειώνει ο Π. Φλώρος.

Ανούσος: «“Τσιμπημένη” η γαλοπούλα
λόγω της θεομηνίας στη Θεσσαλία»
Το πατροπαράδοτο έδεσμα των Χριστουγέννων, η γαλοπούλα, είναι το μόνο είδος στον κλάδο των πουλερικών-κρεάτων που έχει καταγράψει αύξηση τιμής. «Λόγω της πρόσφατης  τεράστιας καταστροφής που έπληξε τον Θεσσαλικό κάμπο -ο νομός Τρικάλων αποτελεί την κατ’ εξοχήν παραγωγική περιοχή γαλοπούλας-, η τιμή της οποίας είναι ακριβότερη κατά 2 ευρώ συγκριτικά με πέρυσι», λέει στον «ΛΤ» ο πρόεδρος της Ένωσης Κρεοπωλών Σπάρτης, Νίκος Ανούσος.

Το κόστος για τα υπόλοιπα «καλούδια» που επιλέγουν τέτοιες μέρες οι καταναλωτές, όπως χοιρινό και μοσχαρίσιο κρέας, αρνί-κατσίκι, κοτόπουλο, ρολά και άλλα σκευάσματα, παραμένει, σύμφωνα με τον κ. Ανούσο, στα ίδια πάνω-κάτω ύψη με πέρυσι.

Όσο για την προσέλευση των πολιτών στα κρεοπωλεία, ο πρόεδρος της τοπικής Ένωσης δεν κρύβει τον προβληματισμό και την αγωνία του, «ποντάρει» όμως σε άνοδο της κατανάλωσης το τελευταίο διήμερο πριν τα Χριστούγεννα. «Οι παραγγελίες μέχρι στιγμής είναι μέτριες σε αριθμό στις γαλοπούλες, γενικά η εικόνα είναι κακή. Δεν πάμε καλά μέχρι στιγμής, ο κόσμος είναι μαζεμένος. Περιμένουμε όμως και τις επόμενες ημέρες να δούμε πώς θα πάμε», σημειώνει ο ίδιος.

Μάζης: «Δεν είναι αυτό
που περιμέναμε»
«Μουδιασμένο» ήταν το σκηνικό μέχρι την Παρασκευή (22/12) και στις γιορτινές συναλλαγές στον κλάδο των αρτοσκευασμάτων. «Δεν είναι αυτό που περιμέναμε οι αρτοποιοί. Υπάρχει αναστάτωση, έχει πέσει και το ηθικό. Είναι περίεργα τα πράγματα. Ενδεχομένως ο κόσμος δεν έχει χρήματα ή έχει άλλες προτεραιότητες», υποστηρίζει ο Νίκος Μάζης, πρόεδρος της Συντεχνίας Αρτοποιών Λακωνίας.

Οι τιμές στον νομό κυμαίνονται στα ίδια περσινά επίπεδα σε παραδοσιακά είδη αρτοποιίας των Χριστουγέννων, όπως χριστόψωμο, κουραμπιέδες και μελομακάρονα. Ο Ν. Μάζης  παρατηρεί ότι η αξία των εν λόγω προϊόντων δεν έχει αλλάξει, παρά το γεγονός ότι οι πρώτες ύλες έχουν αυξηθεί σημαντικά. «Υπάρχει προβληματισμός στον κλάδο, ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος και δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση», λέει ο πρόεδρος των Λακώνων αρτοποιών. Υπογραμμίζει πάντως ότι, ακόμα κι αν αντιμετωπίζουν δυσκολίες, «οι συνάδελφοι πάντα προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια και στήριξη εκεί και σε αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκες και χωρίς να το γνωστοποιούν».

Οι έμποροι της Λακωνίας απευθύνουν κάλεσμα στους καταναλωτές να στηρίξουν τις τοπικές επιχειρήσεις μέσα στην περίοδο των γιορτών, κάνοντας έρευνα αγοράς και αναζητώντας τιμές για όλα τα βαλάντια.

πηγή πίνακα: ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ