Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, που καθιερώθηκε το 1992 από τον ΟΗΕ, αποτελεί μια ημέρα υπενθύμισης των υποχρεώσεων της κοινωνίας και της πολιτείας απέναντι στα άτομα με αναπηρία, και όχι μια ευκαιρία διακόσμησης λόγων ή υποκριτικών αναφορών. Όπως τονίζει το Σωματείο Ατόμων με Αναπηρία Π.Ε. Λακωνίας, η 3η Δεκεμβρίου δεν είναι μέρα εορτασμού, είναι μέρα κοινωνικού ελέγχου, λογοδοσίας και ανάδειξης των πραγματικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν καθημερινά χιλιάδες συμπολίτες μας.
Για τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, η φετινή ημέρα υπενθυμίζει ότι η Πολιτεία εξακολουθεί να μην στέκεται στο ύψος των περιστάσεων. Η φωνή τους παραμένει σταθερά προσανατολισμένη στη διεκδίκηση ρήξεων, ανατροπών και θεσμικών τομών που θα διασφαλίσουν μια ζωή με αξιοπρέπεια, ισότητα και ουσιαστική κοινωνική συμμετοχή. Στο κέντρο αυτής της διεκδίκησης βρίσκεται η αρχή «Τίποτα χωρίς εμάς», ένα σύνθημα που αντικατοπτρίζει την απαίτηση για συμμετοχή των ίδιων των ατόμων με αναπηρία στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους.
Από τα συμπεράσματα του 1ου Τακτικού Βαρόμετρου Δικαιωμάτων της Ε.Σ.Α.μεΑ., που παρουσιάζεται φέτος, προκύπτει μια δυσάρεστη αλλά αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα: ο εργασιακός αποκλεισμός παραμένει εκτεταμένος, ιδιαίτερα για τους νέους· η πρόσβαση σε απαραίτητες τεχνολογίες και βοηθήματα είναι εξαιρετικά περιορισμένη· η εξάρτηση για βασικές καθημερινές ανάγκες από το οικογενειακό περιβάλλον είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση· ενώ το πρόσθετο κόστος διαβίωσης που επιφέρει η αναπηρία είναι τόσο υψηλό, ώστε καθίσταται συχνά αδύνατη η κάλυψή του. Η πολιτεία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, αποτυγχάνει όχι μόνο στη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου, αλλά και στην παροχή των στοιχειωδών συνθηκών ισότητας.
Οι απαραίτητες τομές που ζητά το κίνημα
Το αναπηρικό κίνημα απευθύνει ένα ξεκάθαρο αίτημα για ουσιαστικές, γενναίες θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Η ενίσχυση του εισοδήματος και η αύξηση επιδομάτων και συντάξεων αποτελούν βασικό ζητούμενο, όπως και η κατάργηση των στρεβλώσεων που τιμωρούν την εργασία ή οδηγούν σε διακοπή παροχών. Ταυτόχρονα, απαιτείται ένα κοινωνικό σύστημα ασφάλισης που δεν θα εξαρτάται από αυθαίρετους περιορισμούς, αλλά θα στηρίζεται στην αρχή της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης. Η πρόσβαση στην εργασία πρέπει να καταστεί πραγματική και εφικτή, μέσα από ένα Εθνικό Πρόγραμμα Απασχόλησης και δεξιοτήτων, που θα άρει εμπόδια και θα θεσπίζει ενεργητικές πολιτικές ένταξης.
Παράλληλα, κρίνεται αναγκαία η καθολική εφαρμογή του θεσμού του Προσωπικού Βοηθού, η λειτουργία Κέντρων Ανεξάρτητης Διαβίωσης υπό τη διοίκηση των ίδιων των ατόμων με αναπηρία, η ενίσχυση των δομών ημερήσιας φροντίδας και στέγασης, και η διασφάλιση της απρόσκοπτης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Οι ελλείψεις στο σύστημα δημόσιας υγείας, ιδιαίτερα σε ζητήματα αποκατάστασης, στελέχωσης και διαθεσιμότητας φαρμάκων, παραμένουν εμπόδιο στην καθημερινότητα πολλών συνανθρώπων μας.
Κεντρικό αίτημα αποτελεί επίσης η εφαρμογή της Συμπεριληπτικής Εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες, η πλήρης προσβασιμότητα στις μεταφορές, στις δημόσιες υπηρεσίες, στις ψηφιακές πλατφόρμες και στο δομημένο περιβάλλον, καθώς και η εφαρμογή ειδικών μέτρων προστασίας απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, οι οποίες πλήττουν δυσανάλογα τα άτομα με αναπηρία.
Το Σωματείο Ατόμων με Αναπηρία Π.Ε. Λακωνίας, που από το 1999 βρίσκεται σταθερά στην πρώτη γραμμή του αγώνα, υπενθυμίζει ότι συνεχίζει να παρεμβαίνει, να ενημερώνει και να διεκδικεί. Με πλήθος δράσεων, τόσο στην τοπική αυτοδιοίκηση όσο και στην κοινωνία, επιδιώκει να καταστήσει την καθημερινότητα των μελών του ισότιμη με αυτή κάθε πολίτη. «Τίποτα για τα άτομα με αναπηρία, χωρίς τα άτομα με αναπηρία» είναι η αρχή που καθοδηγεί κάθε πρωτοβουλία του.
Το σωματείο καλεί όλους τους πολίτες να σταθούν δίπλα στον κοινό αγώνα και να συμβάλουν στην προώθηση μιας κοινωνίας που δεν απλώς αναγνωρίζει, αλλά υλοποιεί στην πράξη την ισότητα και τον σεβασμό. Το γραφείο του είναι ανοιχτό για κάθε ζήτημα που αφορά τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, με στόχο τη στήριξη, την ενημέρωση και την επίλυση προβλημάτων που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν σε μια σύγχρονη κοινωνία.
